Provérbios 17

1 Melhor é um pedaço seco de comida com tranquilidade, do que uma casa cheia de carne com briga.

Pli bona estas seka peco da pano, sed kun trankvileco, Ol domo plena de viando, kun malpaco.

2 O servo prudente dominará o filho causador de vergonha, e receberá parte da herança entre os irmãos.

Saĝa sklavo regos super filo hontinda, Kaj dividos heredon kune kun fratoj.

3 O crisol é para a prata, e o forno para o ouro; mas o SENHOR prova os corações.

Fandujo estas por arĝento, kaj forno por oro; Sed la korojn esploras la Eternulo.

4 O malfeitor presta atenção ao lábio injusto; o mentiroso inclina os ouvidos à língua maligna.

Malbonfaranto obeas malbonajn buŝojn; Malveremulo atentas malpian langon.

5 Quem ridiculariza o pobre insulta o seu Criador; aquele que se alegra da calamidade não ficará impune.

Kiu mokas malriĉulon, tiu ofendas lian Kreinton; Kiu ĝojas pri ies malfeliĉo, tiu ne restos sen puno.

6 A coroa dos idosos [são] os filhos de seus filhos; e a glória dos filhos são seus pais.

Nepoj estas krono por maljunuloj; Kaj gloro por infanoj estas iliaj gepatroj.

7 Não é adequado ao tolo falar com elegância; muito menos para o príncipe falar mentiras.

Al malsaĝulo ne konvenas alta parolado, Kaj ankoraŭ malpli al nobelo mensogado.

8 O presente é [como] uma pedra preciosa aos olhos de seus donos; para onde quer que se voltar, [tentará] ter algum proveito.

Donaco estas juvelo en la okuloj de sia mastro; Kien ajn li sin turnos, li sukcesos.

9 Quem perdoa a transgressão busca a amizade; mas quem repete o assunto afasta amigos íntimos.

Kiu kovras kulpon, tiu serĉas amikecon; Sed kiu reparolas pri la afero, tiu disigas amikojn.

10 A repreensão entra mais profundamente no prudente do que cem açoites no tolo.

Pli efikas riproĉo ĉe saĝulo, Ol cent batoj ĉe malsaĝulo.

11 Na verdade quem é mal busca somente a rebeldia; mas o mensageiro cruel será enviado contra ele.

Malbonulo serĉas nur ribelon; Sed terura sendato estos sendita kontraŭ lin.

12 [É melhor] ao homem encontrar uma ursa roubada [de seus filhotes], do que um tolo em sua loucura.

Pli bone estas renkonti ursinon, al kiu estas rabitaj ĝiaj infanoj, Ol malsaĝulon kun lia malsaĝeco.

13 Quanto ao que devolve o mal no lugar do bem, o mal nunca se afastará de sua casa.

Kiu redonas malbonon por bono, El ties domo ne malaperos malbono.

14 Começar uma briga é [como] deixar águas rolarem; por isso, abandona a discussão antes que haja irritação.

La komenco de malpaco estas kiel liberigo de akvo; Antaŭ ol ĝi tro vastiĝis, forlasu la malpacon.

15 Quem absolve ao perverso e quem condena ao justo, ambos são abomináveis ao SENHOR.

Kiu pravigas malvirtulon, kaj kiu malpravigas virtulon, Ambaŭ estas abomenaĵo por la Eternulo.

16 Para que serve o dinheiro na mão do tolo, já que ele não tem interesse em obter sabedoria?

Por kio servas mono en la mano de malsaĝulo? Ĉu por aĉeti saĝon, kiam li prudenton ne havas?

17 O amigo ama em todo tempo, e o irmão nasce para [ajudar] na angústia.

En ĉiu tempo amiko amas, Kaj li fariĝas frato en mizero.

18 O homem imprudente assume compromisso, ficando como fiador de seu próximo.

Homo malsaĝa donas manon en manon, Kaj garantias por sia proksimulo.

19 Quem ama a briga, ama a transgressão; quem constrói alta sua porta busca ruína.

Kiu amas malpacon, tiu amas pekon; Kiu tro alte levas sian pordon, tiu serĉas pereon.

20 O perverso de coração nunca encontrará o bem; e quem distorce [as palavras de] sua língua cairá no mal.

Malica koro ne trovos bonon; Kaj kiu havas neĝustan langon, tiu enfalos en malfeliĉon.

21 Quem gera o louco [cria] sua própria tristeza; e o pai do imprudente não se alegrará.

Kiu naskas malsaĝulon, tiu havas ĉagrenon; Kaj patro de malprudentulo ne havos ĝojon.

22 O coração alegre é um bom remédio, mas o espírito abatido faz os ossos se secarem.

Ĝoja koro estas saniga; Kaj malĝoja spirito sekigas la ostojn.

23 O perverso toma o presente do seio, para perverter os caminhos da justiça.

Kaŝitajn donacojn akceptas malvirtulo, Por deklini la vojon de la justeco.

24 A sabedoria está diante do rosto do prudente; porém os olhos do tolo [estão voltados] para os confins da terra.

Antaŭ la vizaĝo de prudentulo estas saĝo; Sed la okuloj de malsaĝulo estas en la fino de la tero.

25 O filho tolo é tristeza para seu pai, e amargura para aquela que o gerou.

Filo malsaĝa estas ĉagreno por sia patro, Kaj malĝojo por sia patrino.

26 Também não é bom punir ao justo, nem bater nos príncipes por causa da justiça.

Ne estas bone suferigi virtulon, Nek bati noblulon, kiu agas juste.

27 Quem entende o conhecimento guarda suas palavras; [e] o homem de bom entendimento [é] de espírito calmo.

Kiu ŝparas siajn vortojn, tiu estas prudenta; Kaj trankvilanimulo estas homo saĝa.

28 Até o tolo, quando está calado, é considerado como sábio; [e] quem fecha seus lábios, como de bom senso.

Eĉ malsaĝulo, se li silentas, estas rigardata kiel saĝulo; Kaj kiel prudentulo, se li tenas fermita sian buŝon.