Provérbios 10

1 Provérbios de Salomão: O filho sábio alegra ao pai; mas o filho tolo é tristeza para sua mãe.

Sentencoj de Salomono. Saĝa filo estas ĝojo por sia patro, Kaj filo malsaĝa estas malĝojo por sia patrino.

2 Tesouros da perversidade para nada aproveitam; porém a justiça livra da morte.

Maljustaj trezoroj ne donas utilon; Sed bonfaremo savas de morto.

3 O SENHOR não permite a alma do justo passar fome, porém arruína o interesse dos perversos.

La Eternulo ne malsatigos animon de piulo; Sed la avidon de malpiulo Li forpuŝas.

4 Aquele que trabalha com mão preguiçosa empobrece; mas a mão de quem trabalha com empenho enriquece.

Maldiligenta mano malriĉigas; Sed mano de diligentuloj riĉigas.

5 Aquele que ajunta no verão é filho prudente; [mas] o que dorme na ceifa é filho causador de vergonha.

Kiu kolektas dum la somero, tiu estas filo saĝa; Sed kiu dormas en la tempo de rikolto, tiu estas filo hontinda.

6 Há bênçãos sobre a cabeça dos justos; mas a violência cobre a boca dos perversos.

Beno estas sur la kapo de piulo; Sed la buŝo de malpiulo kaŝas krimon.

7 A lembrança do justo [será] uma bênção; mas o nome dos perversos apodrecerá.

La memoro de piulo estas benata; Sed la nomo de malpiuloj forputros.

8 O sábio de coração aceita os mandamentos; mas o louco de lábios será derrubado.

Kiu havas saĝan koron, tiu akceptos moralordonojn; Sed kiu havas malsaĝan buŝon, tiu renversiĝos.

9 Aquele que anda em sinceridade anda seguro; mas o que perverte seus caminhos será conhecido.

Kiu iras en senkulpeco, tiu iras sendanĝere; Sed kiu kurbigas siajn vojojn, tiu estos punita.

10 Aquele que pisca os olhos maliciosamente gera dores; e o louco de lábios será derrubado.

Kiu grimacas per la okulo, tiu kaŭzas suferon; Kaj kiu havas malsaĝan buŝon, tiu renversiĝos.

11 A boca do justo é um manancial de vida; mas a boca dos perversos está coberta de violência.

La buŝo de piulo estas fonto de vivo; Sed la buŝo de malpiulo kaŝas krimon.

12 O ódio desperta brigas; mas o amor cobre todas as transgressões.

Malamo kaŭzas malpacon; Sed amo kovras ĉiujn pekojn.

13 Nos lábios do bom entendedor se acha sabedoria, mas uma vara está às costas daquele que não tem entendimento.

Sur la lipoj de prudentulo troviĝas saĝo; Sed vergo apartenas al la dorso de sensaĝulo.

14 Os sábios guardam consigo sabedoria; mas a boca do tolo [está] perto da perturbação.

Saĝuloj konservas la scion; Sed la buŝo de malsaĝulo estas proksima al la pereo.

15 A prosperidade do rico é a sua cidade fortificada; a pobreza dos necessitados é sua perturbação.

La havo de riĉulo estas lia fortika urbo; Sed pereo por la malriĉuloj estas ilia malriĉo.

16 A obra do justo é para a vida; os frutos do perverso, para o pecado.

La laborpago de piulo estas por la vivo; La enspezoj de malpiulo estas por peko.

17 O caminho para a vida [é d] aquele que guarda a correção; mas aquele que abandona a repreensão anda sem rumo.

Kiu konservas la instruon, tiu iras al vivo; Sed kiu forĵetas atentigon, tiu restas en eraro.

18 Aquele que esconde o ódio [tem] lábios mentirosos; e o que produz má fama é tolo.

Kiu kaŝas malamon, tiu havas falseman buŝon; Kaj kiu elirigas kalumnion, tiu estas malsaĝulo.

19 Na abundância de palavras não há falta de transgressão; mas aquele que refreia seus lábios é prudente.

Ĉe multo da vortoj ne evitebla estas peko; Sed kiu retenas siajn lipojn, tiu estas saĝa.

20 A língua do justo [é como] prata escolhida; o coração dos perversos [vale] pouco.

La lango de piulo estas plej bonspeca arĝento; La koro de malpiuloj estas kiel nenio.

21 Os lábios dos justo apascentam a muitos; mas os tolos, por falta de entendimento, morrem.

La lipoj de piulo gvidas multajn; Sed malsaĝuloj mortas pro manko de saĝo.

22 É a bênção do SENHOR que enriquece; e ele não lhe acrescenta dores.

La beno de la Eternulo riĉigas, Kaj malĝojon Li ne aldonas al ĝi.

23 Para o tolo, fazer o mal é uma diversão; mas para o homem bom entendedor, [divertida é] a sabedoria.

Por malsaĝulo estas ĝojo fari malbonon; Kaj saĝo, por saĝulo.

24 O temor do perverso virá sobre ele, mas o desejo dos justos será concedido.

Kio timigas malpiulon, tio trafos lin; Kaj kion deziras piuloj, tio estos donita al ili.

25 Assim como o vento passa, assim também o perverso não [mais] existirá; mas o justo [tem] um alicerce eterno.

Kiel pasanta ventego, tiel malpiulo rapide malaperas; Sed piulo havas eternan fundamenton.

26 Assim como vinagre para os dentes, e como fumaça para os olhos, assim também é o preguiçoso para aqueles que o mandam.

Kiel la vinagro por la dentoj kaj la fumo por la okuloj, Tiel la maldiligentulo estas por tiuj, kiuj lin sendis.

27 O temor ao SENHOR faz aumentar os dias; mas os anos dos perversos serão encurtados.

La timo antaŭ la Eternulo multigas la tagojn; Sed la jaroj de malpiuloj estos mallongigitaj.

28 A esperança dos justos [é] alegria; mas a expectativa dos perversos perecerá.

La atendo de piuloj fariĝos ĝojo; Sed la espero de malpiuloj pereos.

29 O caminho do SENHOR é fortaleza para os corretos, mas ruína para os que praticam maldade.

La vojo de la Eternulo estas defendo por la senpekulo, Sed pereo por la malbonfarantoj.

30 O justo nunca será removido, mas os perversos não habitarão a terra.

Piulo neniam falpuŝiĝos; Sed la malpiuloj ne restos sur la tero.

31 A boca do justo produz sabedoria, mas a língua perversa será cortada fora.

La buŝo de piulo eligas saĝon; Sed lango falsema estos ekstermita.

32 Os lábios do justo sabem o que é agradável; mas a boca dos perversos [é cheia] de perversidades.

La lipoj de piulo anoncas favoraĵon, Kaj la buŝo de malpiuloj malicaĵon.