< Atos 7 >

1 E disse o chefe dos sacerdotes: Por acaso é isto assim?
Bhai, bhakulungwa bha bhaabhishila gubhaabhushiye a Shitepano, “Genega ga kweli?”
2 E ele disse: Homens irmãos e pais, ouvi: o Deus da glória apareceu a nosso pai Abraão, estando ele na Mesopotâmia, antes de habitar em Harã;
Na bhalabho a Shitepano gubhajangwile, “Ashaapwanga na ashaatati, ngunajuga mmbilikanishiyanje! Bhakulungwa a Nnungu bhashinkwaakoposhela atati a Bhulaimu pubhaaliji ku Meshopotamia bhakanabhe kwenda tama ku Alani.
3 E disse-lhe: Sai de tua terra, e de tua parentela, e vem a terra que eu te mostrarei.
A Nnungu gubhaabhanjile a Bhulaimu, ‘Nnjabhule pa shilambo shenu, mwaalekanje ashaalongo ajenunji, nnjende mmbali jishininnanguye.’
4 Então ele saiu da terra dos caldeus, [e] habitou em Harã. E dali, depois que morreu seu pai, ele partiu para esta terra, em que agora vós habitais.
Kwa nneyo, a Bhulaimu gubhaamile shilambo sha Kalidayo, gubhapite tama ku Alani. Ainabhabho bhakamaleje a Nnungu gubhaashoshiye kabhili gubhaishe tama mmbali jinkutamangana jino.”
5 E [Deus] não lhe deu herança nela, nem mesmo a pegada de um pé; mas prometeu que a daria a ele em propriedade, e a sua semente depois dele, não tendo ele filho [ainda].
“A Nnungu wala bhangaapa a Bhulaimu nkali shilambo shimo kubha ulishi gwabho, ikabheje bhashinkwaalajila kuti, shibhaape shene shilambo shino shibhe shabho na ashibhana bhabho, ikabhe gene mobhago a Bhulaimu bhakakweteje mwana.
6 E Deus falou assim: Tua semente será peregrina em terra alheia, e a escravizarão, e a maltratarão [por] quatrocentos anos.
A Nnungu gubhaabhalanjile nnei, ‘Ashibhana bhenu shibhapelekwanje kushilambo shangali shabhonji bhakabhanganje bhatumwa na bhonelwa kwa yaka mia pa sheshe.
7 E à nação a quem eles servirem, eu a julgarei, (disse Deus). E depois disso eles sairão, e me servirão neste lugar.
Ikabheje nne shinishiukumule shene shilambo shishaatolanje ubhandasho. Kungai shinaashoyanje shene shilambosho bhajiyangane apano kubhandindibhalilanje.’
8 E ele lhe deu o pacto da circuncisão; e assim gerou a Isaque, e o circuncidou ao oitavo dia; e Isaque [gerou] a Jacó, e Jacó aos doze patriarcas.
Kungai gubhaapele malagano ga jaluka kubha shilangulo shabho. Kwa nneyo a Bhulaimu gubhantajile unyago mwanagwabho Ishaka lyubha lya nane lya bhelekwa kwakwe. Na a Ishaka nneila peila gubhantajile mwanagwabho Yakobho. Na a Yakobho nabhalabho gubhaatendilenje nneyo peyo ashinakulubhetu likumi limo na bhabhili bhala.”
9 E os patriarcas, tendo inveja [de] José, venderam [-no] ao Egito; mas Deus era com ele.
“Bhanyikala bhetu gubhammonelenje lupimililo mpwabhonji Yoshepu, kwa nneyo gubhang'ushiyenje kuubhanda ku Mishili. Ikabheje a Nnungu pubhaliji pamo naka Yoshepu,
10 E o livrou de todas as suas aflições, e lhe deu graça e sabedoria diante de Faraó, rei do Egito; e o pôs [por] governador sobre o Egito, e toda a sua casa.
a Nnungu gubhantapwile mmboteko yakwe yowe, gubhampele kubha mundu jwa mituka na lunda kwa a Palao bhakulungwa bha ku Mishili, mpaka a Palao gubhammishile kubha nkulungwa jwa Mishili na nyumba jabho.”
11 E veio fome sobre toda a terra do Egito e de Canaã, e grande aflição; e nossos pais não achavam alimentos.
“Kungai gushikoposhele shibhanga shilambo showe sha Mishili na ku Kanani nibha shilaje shikulungwa. Ashinakulubhetu bhakakwetenjeje shalya.
12 Mas Jacó, ao ouvir que havia cereal no Egito, ele enviou nossos pais a primeira vez.
Bhai, a Yakobho bhakapilikaneje kuti ku Mishili shishipagwa shalya, gubhaatumilenje ashinakulubhetu ku Mishili
13 E na segunda [vez], José foi reconhecido pelos seus irmãos, e a família de José foi conhecia por Faraó.
Mwanja gwa bhili, a Yoshepu bhakwitagulilaga kwa ashaakulu bhabho na a Palao gubhaamanyinji ashaakulu bhabho a Yoshepu.
14 E José mandou chamar a seu pai Jacó, e toda a sua parentela, setenta e cinco almas.
A Yoshepu gubhatumile ntenga kwa ainabhabho a Yakobho na ashalongo ajabho bhowe, bhajiyangane ku Mishili, pubhalinginji bhandu makumi shabha na nng'ano.
15 E Jacó desceu ao Egito, e morreu; ele, e nossos pais;
Kwa nneyo, a Yakobho gubhapite ku Mishili na ashinakulubhetu bhananji gubhawililenje kweneko.
16 E foram levados a Siquém, e postos na sepultura que Abraão, por uma quantia em dinheiro, tinha comprado dos filhos de Emor em Siquém.
Bhai, iilu yabhonji ikujigalwaga mpaka ku Shekemu, gwiishishilwe nnikabhuli libhaumile a Bhulaimu kubhandunji bha likabhila lya Bhaamoli.
17 Mas quando chegou perto o tempo da promessa que Deus tinha prometido a Abraão, o povo cresceu e se multiplicou no Egito.
“Jikaishileje miongwe ja malila malagano ga a Nnungu gubhalegene na a Bhulaimu, bhandunji bhetu ku Mishili kula gubhapundilenje kujenjesheka nibha likundi likulungwa.
18 Até que se levantou outro rei, que não tinha conhecido a José.
Kungai, bhakulungwa bhamo bhakaamanyiji a Yoshepu gubhatemi muupalume ku Mishili.
19 Este, usando de astúcia para com nossa parentela, maltratou a nossos pais, até fazendo com que eles rejeitassem suas crianças, para que não sobrevivessem.
Bhene bhakulungwabho bhashinkwaatendelanga yangali ya mmbone na kwaapotekanga ashinakulubhetu, bhalikwaamulishanga bhaalekanje palanga ashinambombe nkupinga bhawanganje.
20 Naquele tempo nasceu Moisés, e ele era muito formoso para Deus, e ele foi criado por três meses na casa de seu pai.
A Musha pubhabhelekwe gene mobhago, Musha pabhelekwe ashinkukonja. Kwa myei jitatu gwalelilwe nnyumba ja ainagwe.
21 E tendo sido abandonado, a filha de Faraó o tomou, e o criou para si como filho.
Bhakalepelanjeje kung'iya nnyumba gubhammishilenje palanga, abhiti Palao gubhannokwete, gubhannelile mbuti mwanagwabho.
22 E Moisés foi instruído em toda a sabedoria dos egípcios; e era poderoso em palavras e ações.
A Musha gubhajigenywe indu yowe ya lunda lwa Bhamishili, nibha bhandu bha manyika nkubheleketa na mwitendi.
23 E quando lhe foi completado o tempo de quarenta anos [de idade], veio ao seu coração [o desejo] de visitar a seus irmãos, os filhos de Israel.
“Bhakaishileje yaka makumi nsheshe gubhatumbilile kwenda kwaalolanga ashaalongo ajabhonji bha Ishilaeli shibhakuti tendelwanga.
24 E vendo um [deles] sofrendo injustamente, defendeu [-o], e vingou pelo que tinha sido oprimido, matando ao egípcio.
Kweneko gubhammweni Mwishilaeli jumo alibhonelwa naka Mmishili, gubhapite kunnjangutila Mwishilaeli jula nkumpindikulila yatendelwe ila, gubhammuleje Mmishili jula.
25 E ele pensava que seus irmãos tivessem entendido que Deus ia lhes dar liberdade por meio da mão dele; mas eles não entenderam.
Bhaliganishiya kuti Bhaishilaeli ajabhonji shibhamumanyanje kuti a Nnungu bhanakwaatuma kubhaagombolanje, ikabheje bhangamumanyanga.
26 E no dia seguinte, estando [uns deles] lutando, ele foi visto por eles, e ordenou-lhes [fazerem] as pazes, dizendo: Homens, vós sois irmãos, por que fazeis mal um ao outro?
Malabhi gakwe, gubhaabhweninji Bhaishilaeli bhabhili bhalikomananga, gubhalinjile kwaatapulanyanga bhalinkuti, ‘Mmanganya mmaulongo, kwa ndi nnabhonelana?’
27 Mas aquele que maltratava a seu próximo empurrou-o, dizendo: Quem te pôs por chefe e juiz sobre nós?
Ammonelaga mwine jula gwabhanokolele a Musha kunyenje alinkuti, ‘Gani ammishile mmwe kubha bhaukumula bhetu?
28 Queres tu [também] matar a mim, assim como ontem mataste ao egípcio?
Bhuli, nkupinga mulaga malinga shimummuleje liyo Mmishili jula?’
29 E com esta palavra Moisés fugiu, e foi peregrino na terra de Midiã, onde ele gerou dois filhos.
“A Musha bhakapilikaneje gene malobhego gubhabhutwishe, gubhapite tama ujeni kushilambo sha Midiani, kweneko gubhakwete bhana bhabhili bhanabhalume.
30 E completados quarenta anos, um anjo do Senhor lhe apareceu no deserto do monte Sinai, em uma sarça inflamada.
“Ikapiteje yaka makumi nsheshe, malaika jwa Bhakulungwa gwabhakoposhele a Musha pashitekete shakolelaga moto kuanga tome na Shitumbi sha Shinai.
31 Moisés, ao ver [isso], maravilhou-se da visão; e ao aproximar-se para ver, veio até ele a voz do Senhor,
A Musha gubhakanganigwe kwa kaje bhakagabhoneje genego, bhakaegejeleje nkupinga bhalolesheye, gubhapilikene lilobhe lya Bhakulungwa.
32 [Dizendo]: Eu [sou] o Deus de teus pais, o Deus de Abraão, o Deus de Isaque, e o Deus de Jacó. E Moisés, estando tremendo, não ousava olhar com atenção.
‘Nne a Nnungu bha ashinakulubhenu, a Nnungu bha a Bhulaimu na a Ishaka na a Yakobho!’ A Musha gubhajogwepe niungumila na wala bhangalinga kulolesheya kabhili.
33 E o Senhor lhe disse: Descalça-te as sandálias de teus pés, porque o lugar em que estás é terra santa.
Bhakulungwa gubhaabhalanjile. ‘Nng'ule ilatu yenu pabha punnjimi pano pa ukonjelo.
34 Eu tenho visto com atenção a aflição de meu povo que [está] no Egito, e ouvi o gemido deles, e eu desci para livrá-los; então vem agora, eu te enviarei ao Egito.
Gubhaalugulile, nikubhweni kubhonelwa kwa bhandu bhangu ku Mishili kula. Mbilikene shililo shabhonji, njituluka kukwaatapulanga. Bhai lelo, ngunakuntuma nnjende ku Mishili.’
35 A este Moisés, ao qual tinham negado, dizendo: Quem te pôs por chefe e juiz, A este Deus enviou por chefe e libertador, pela mão do anjo que lhe apareceu na sarça.
“A Musha pebho bhakanilwe na Bhaishilaeli bhalinkutinji, ‘Gani ammishile mmwe kubha mmakulungwa bhetu bha kutuukumula?’ Ni bhobho abhakoposhele malaika jwa kunnungu pashitekete shakolelaga moto, a Nnungu gubhaatumile a Musha kubha akalongolele na bhaukumula.
36 Este os levou para fora, fazendo milagres e sinais na terra do Egito, e no mar Vermelho, e no deserto, [por] quarenta anos.
“Bhenebho ni bhaashoshiyenje bhandunji ku Mishili kula kwa ilapo nshilambo sha Mishili na pa bhaali ja Shamu na nng'anga, kwa yaka makumi nsheshe.
37 Este é o Moisés que disse aos filhos de Israel: O Senhor, vosso Deus, vos levantará um profeta dentre vossos irmãos, como a mim; a ele ouvireis.
A Musha ni bhaalugulilenje Bhaishilaeli. ‘Bhakulungwa a Nnungu bhenunji, shibhanng'agulilanje nkulondola jwabho jwa malinga nne kukopoka munkumbi gwa ashaalongo ajenunji, mumpilikanishiyanje jwenejo.’
38 Este é aquele que esteve na congregação [do povo] no deserto com o anjo que tinha lhe falado no monte Sinai, e [com] nossos pais; o qual recebeu as palavras vivas, para dar a nós;
A Musha pubhaaliji na bhandu bha a Nnungu kuanga naka malaika jwa kunnungu abhelekete nabho kushitumbi sha Shinai jula na ashainabhetu. Bhalabho ni bhapegwilwe malobhe ga taga gumi bhatulungushiye uwe.
39 Ao qual nossos pais não quiseram obedecer; mas [o] rejeitaram, e seus corações voltaram ao Egito;
“Ikabheje ashinakulubhetu gubhakanilenje kwaapilikanila, nikwanokolelanga kunyenje mmitima jabhonji bhalilokolilanga kubhuja ku Mishili.
40 Ao dizerem a Arão: Faz-nos deuses, que irão adiante de nós; porque [quanto a] este Moisés, que nos levou para fora da terra do Egito, nós não sabemos o que aconteceu com ele.
Gubhaabhalanjilenje a Aluni. ‘Ntualashiye ashinnungu bha yanamu bhatulongoleyanje mumpanda, pabha a Musha bhatulongolele kukopoka ku Mishili tukakwiimanya yaakoposhele!’
41 E naqueles dias eles fizeram o bezerro, o ofereceram sacrifício ao ídolo, e se alegraram nas obras de suas [próprias] mãos.
“Penepo gubhaialashiyenje shanamu sha litumbwe lya ng'ombe, gubhatandubhenje kushibhishila mbepei akuno bhalikushiangalilanga shindu shaalaya ashaayene kwa makono gabhonji.
42 E Deus se afastou[deles], e os entregou, para que servissem ao exército do céu, como está escrito no livro dos profetas: Ó casa de Israel, acaso foi a mim que oferecestes animais sacrificados, e ofertas no deserto por quarenta anos?
Ikabheje a Nnungu gubhaaleshilenje, nkupinga bhaitindibhalilanje indu ya kunani kuliunnde, malinga shiyajandikwe nshitabhu sha ashinkulondola bha a Nnungu, ‘Mmanganya mmandu bha pa Ishilaeli! Mwambelenje indu na mbepei, kwa yaka makumi nsheshe kuanga kula?
43 Porém tomastes [para si] a tenda de Moloque, e a estrela de vosso Deus Renfã, figuras que vós fizeste para adorá-las; e eu [por isso] vos expulsarei para além da Babilônia.
Mmanganya gunnjigelenje liema lika nnungu Moleki, na shanamu sha lutondwa luka nnungu jwenunji Lepani. Igobhi imwaieleyenje nkupinga mwiitindibhalilanje. Kwa nneyo, shinimpelekanje kuubhanda kwaataliya kupunda ku Bhabhuloni!’
44 No deserto estava entre nossos pais o Tabernáculo do testemunho, assim como ele tinha ordenado, falando a Moisés, que o fizesse segundo o modelo que tinha visto.
“Kuanga kula ashinakulubhetu bhakwetenje liema lya kong'ondela ndamo ja a Nnungu. Lyashinkualaywa na a Musha malinga shibhalugulilwe na languywa na a Nnungu.
45 O qual, recebendo [-o] também nossos Pais, eles levaram com Josué para a possessão dos gentios que Deus expulsou diante de nossos Pais, até os dias de Davi;
Kungai ashinakulubhetu bhatendaga poshelananga liema lila mpaka mobha ga a Yoshua, pubhatolilenje shilambo, ashaayene shilambo bhakabhingwanjeje na a Nnungu. Penepo gulitemi mpaka mobha ga a Daudi.
46 O qual foi do agrado diante de Deus, e pediu para achar um tabernáculo para o Deus de Jacó.
A Daudi gubhatendelwe mituka na a Nnungu, gubhaajujile bhenebho bhaashenjele ndamo a Nnungu bha a Yakobho.
47 E Salomão lhe construiu uma casa.
Ikabheje a Shelemani ni bhaashenjele nyumba a Nnungu.
48 Mas o Altíssimo não habita em templos feitos por mãos, assim como o profeta diz:
“Nkali nneyo Bhakulungwa a Nnungu bhakaatama nnyumba ja shenga mundu, malinga shibhaabheleketa ankulondola bha a Nnungu,
49 O céu é o meu trono, e a terra [é] o estrado dos meus pés; que casa vós construireis para mim?, diz o Senhor; ou Qual é o lugar do meu repouso?
Bhakulungwa bhakuti, ‘Kunnungu ni shitengu shangu sha upalume, na pa shilambolyo ni pa bhishila makongono gangu. Shinnjenjelanje nyumba ja shanabhuli? Kushindame pumulila kwei?
50 Por acaso não [foi] minhão mão [que] fez todas estas coisas?
Indu yowei ng'eleye nne.’
51 Vós, obstinados e incircuncisos de coração e de ouvidos! Vós sempre resistis ao Espírito Santo! Tal como vossos pais [foram], assim também [sois] vós!
“Mmanganya bha mbwinya! Mitima na makutu genunji gakakwakunda a Nnungu! Punninginji malinga ashinakulubhenunji. Mobha gowe nnakuntaukanga Mbumu jwa Ukonjelo.
52 Qual dos profetas vossos pais não perseguiram? E eles mataram a todos os que anunciaram com antecedência a vinda do Justo, do qual agora vós tendes sido traidores e homicidas;
Bhuli, apali nkulondola jojowe jwa a Nnungu ashinakulubhenunji jubhanga mpotekenga? Bhashinkwaabhulaganga bhalondolenje kwiya kwa Bhakwete Unguja, mmanganya gumwaakanilenje nikwaabhulaga.
53 Que recebestes a Lei por ordem de anjos, e não [a] guardastes.
Mmanganya mwaposhelenje shalia jimwapegwilwenje naka malaika jwa kunnungu, ikabheje mwangakundanga.”
54 Eles, ao ouvirem estas coisas, retalharam-se de raiva em seus corações, e rangiam os dentes contra ele.
Bhanangulungwa bha lukumbi bhakapilikananjeje genega, gujaapotekenje mitima, bhalikwiilumanga meno kwa shimwa.
55 Mas ele, estando cheio do Espírito Santo, olhando firmemente para o céu, viu à glória de Deus, e a Jesus, que estava à direita de Deus.
Ikabheje a Shitepano akuno bhali bhagumbelwe naka Mbumu jwa Ukonjelo, gubhalolile kunani, gubhagubhweni Ukonjelo Gwa puya gwa a Nnungu na a Yeshu bhajimi kunkono nnilo gwa a Nnungu.
56 E disse: Eis que vejo os céus abertos, e o Filho do homem, que está a direita de Deus!
Gubhashite, “Nnolanje! Ngunakukubhona kunnungu kushiunukulwa na Mwana juka Mundu ashijima kunnilo kwa a Nnungu.”
57 Mas eles, clamando com alta voz, taparam seus próprios ouvidos, e correram juntos contra ele;
Penepo, bhandunji bhowe pa lukumbi pala gubhajobhelenje akuno bhaliibhanga makutu gabhonji na makono. Kungai gubhaaumbilenje kwapamo,
58 E, lançando [-o] fora da cidade, [o] apedrejaram; e as testemunhas puseram as roupas deles junto aos pés de um rapaz chamado Saulo.
gubhaakopoyenje palanga shilambo, gubhaakomilenje maganga. Bhakong'ondelenje bhala gubhabhishilenje nngubho yabhonji muulinda guka nshanda jumo ashemwaga Shauli.
59 E apedrejaram a Estêvão, que estava clamando e dizendo: Senhor Jesus, recebe o meu espírito.
Gubhapundilenje kwaakoma maganga akuno a Shitepano bhalijuga Nnungu bhalinkuti, “Mmakulungwa a Yeshu mposhele mbumu yangu!”
60 E pondo-se de joelhos, clamou com alta voz: Senhor, não os culpes por este pecado. E tendo dito isto, morreu.
Gubhatindibhele, nigubhagutile kwa lilobhe likulungwa bhalinkuti. “Mmakulungwa nnaalombolanje kwa shene shilebhoshi.” Bhakabheleketeje genego gubhamalile. Na bhalabho a Shauli gubhashibhweni shitendi sha kwabhulaga a Shitepanosho, kuti sha mmbone.

< Atos 7 >