Provérbios 27

1 Não presumas do dia de amanhã, porque não sabes o que parirá o dia.

Nie chlub się dniem jutrzejszym, bo nie wiesz, co dzień przyniesie.

2 Louve-te o estranho, e não a tua boca, o estrangeiro e não os teus lábios.

Niech inny cię chwali, a nie twoje usta; ktoś obcy, a nie twoje wargi.

3 Pesada é a pedra, e a areia é carregada; porém a ira do insensato é mais pesada do que elas ambas.

Ciężki jest kamień i piasek waży, ale gniew głupca cięższy od obu.

4 Cruel é o furor e a impetuosa ira, mas quem parará perante a inveja?

Okrutny jest gniew i straszliwa zapalczywość, lecz któż się ostoi przed zazdrością?

5 Melhor é a repreensão aberta do que o amor encoberto.

Lepsza jest jawna nagana niż skryta miłość.

6 Fieis são as feridas feitas pelo que ama, mas os beijos do que aborrece são enganosos.

Rany przyjaciela [są] wierne, ale pocałunki wroga [są] zwodnicze.

7 A alma farta piza o favo de mel, mas à alma faminta todo o amargo é doce.

Dusza nasycona podepcze plaster miodu, a dla głodnej duszy wszystko, co gorzkie, jest słodkie.

8 Qual é a ave que vagueia do seu ninho, tal é o homem que anda vagueando do seu lugar.

Jak ptak odlatuje od swego gniazda, tak człowiek odchodzi od swego miejsca.

9 O óleo e o perfume alegram o coração: assim a doença do amigo de alguém com o conselho cordial.

Maść i kadzidło radują serce, tak słodycz przyjaciela dzięki radzie od serca.

10 Não deixes a teu amigo, nem ao amigo de teu pai, nem entres na casa de teu irmão no dia da tua adversidade: melhor é o vizinho de perto do que o irmão ao longe.

Nie opuszczaj swego przyjaciela ani przyjaciela twego ojca, a w dniu twego nieszczęścia nie wchodź do domu twego brata, bo lepszy [jest] sąsiad bliski niż brat daleki.

11 Sê sábio, filho meu, e alegra o meu coração; para que tenha alguma coisa que responder àquele que me desprezar.

Bądź mądrym, synu mój, rozwesel moje serce, abym mógł odpowiedzieć temu, który mi urąga.

12 O avisado vê o mal, e esconde-se; mas os simples passam e pagam a pena.

Roztropny dostrzega zło i ukrywa się, a prości idą dalej i ponoszą karę.

13 Quando alguém fica por fiador do estranho, toma-lhe tu a sua roupa; e o penhora pela estranha.

Zabierz szatę temu, kto [ręczył za] obcego, i od tego, który ręczył za cudzą kobietę, weź zastaw.

14 O que bendiz ao seu amigo em alta voz, madrugando pela manhã, por maldição se lhe contará.

Kto wczesnym rankiem błogosławi swemu przyjacielowi donośnym głosem, temu będzie to poczytane za przekleństwo.

15 O gotejar contínuo no dia de grande chuva, e a mulher contenciosa, uma e outra são semelhantes.

Nieustające kapanie w dniu rzęsistego deszczu i kłótliwa żona są sobie podobne;

16 Todos os que a esconderem esconderão o vento: e o óleo da sua dextra clama.

Kto ją ukrywa, ukrywa wiatr i w prawej ręce [wonny] olejek, który sam siebie wydaje.

17 Como o ferro com o ferro se aguça, assim o homem aguça o rosto do seu amigo.

Żelazo ostrzy się żelazem, tak człowiek zaostrza oblicze swego przyjaciela.

18 O que guarda a figueira comerá do seu fruto; e o que atenta para seu senhor, será honrado.

Kto strzeże drzewa figowego, spożyje jego owoc; tak kto posługuje swemu panu, dozna czci.

19 Como na água o rosto corresponde ao rosto, assim o coração do homem ao homem.

Jak w wodzie odbija się twarz, tak w sercu człowieka – człowiek.

20 Como o inferno e a perdição nunca se fartam, assim os olhos do homem nunca se fartam. (Sheol h7585)

Piekło i zatracenie są nienasycone, tak oczy człowieka są niesyte. (Sheol h7585)

21 Como o crisol é para a prata, e o forno para o ouro, assim se prova o homem pelos louvores.

Czym dla srebra jest tygiel, a dla złota piec, tym dla człowieka pochwała.

22 Ainda quando pizares o tolo com uma mão de gral entre grãos de cevada pilada, não se irá dele a sua estultícia.

Choćbyś zmiażdżył głupca w moździerzu tłuczkiem razem z ziarnami, nie opuści go głupota.

23 Procura conhecer o estado das tuas ovelhas: põe o teu coração sobre o gado.

Doglądaj pilnie swego dobytku [i] troszcz się o [swe] stada.

24 Porque o tesouro não dura para sempre: ou durará a coroa de geração em geração?

Bo bogactwo nie [trwa] na wieki ani korona przez wszystkie pokolenia.

25 Quando se mostrar a erva, e aparecerem os renovos, então ajunta as hervas dos montes.

Trawa wyrasta, pojawia się zieleń, z gór zioła zbierają.

26 Os cordeiros serão para te vestires, e os bodes para o preço do campo.

Owce są na twoje szaty, a kozły [są] zapłatą za pole.

27 E a abastança do leite das cabras para o teu sustento, para sustento da tua casa, e para sustento das tuas criadas.

I dosyć mleka koziego na pokarm dla ciebie, na wyżywienie twego domu i na utrzymanie twoich służebnic.