Provérbios 1
1 Proverbios de Salomão, filho de David, rei d'Israel;
Przysłowia Salomona, syna Dawida, króla Izraela;
2 Para se conhecer a sabedoria e a instrucção; para se entenderem as palavras da prudencia;
Do poznania mądrości i karności, do zrozumienia słów roztropnych;
3 Para se receber a instrucção do entendimento, a justiça, o juizo, e a equidade;
Do zdobycia pouczenia w mądrości, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;
4 Para dar aos simplice prudencia, e aos moços conhecimento e bom siso;
Do udzielenia prostym rozwagi, a młodemu – wiedzy i roztropności.
5 Para o sabio ouvir e crescer em doutrina, e o entendido adquirir sabios conselhos;
Mądry posłucha i przybędzie mu wiedzy, a rozumny nabędzie rad;
6 Para entender proverbios e a sua declaração: como tambem as palavras dos sabios, e as suas adivinhações.
Aby rozumieć przysłowia i [ich] wykładnię, słowa mądrych i ich zagadki.
7 O temor do Senhor é o principio da sciencia: os loucos desprezam a sabedoria e a instrucção.
Bojaźń PANA jest początkiem wiedzy, ale głupcy gardzą mądrością i karnością.
8 Filho meu, ouve a instrucção de teu pae, e não deixes a doutrina de tua mãe.
Synu mój, słuchaj pouczenia swego ojca i nie odrzucaj nauki swojej matki;
9 Porque diadema de graça serão para a tua cabeça, e colares para o teu pescoço.
Bo one będą wdzięczną ozdobą na twojej głowie i [kosztownym] łańcuchem na szyi.
10 Filho meu, se os peccadores te attrahirem com afagos, não consintas.
Synu mój, jeśli grzesznicy cię namawiają, nie pozwalaj.
11 Se disserem: Vem comnosco; espiemos o sangue; espreitemos o innocente sem razão;
Jeśli mówią: Chodź z nami, czyhajmy na krew, zaczajmy się na niewinnego bez powodu;
Pożremy ich żywcem jak grób, całych, jak zstępujących do dołu; (Sheol h7585)
13 Acharemos toda a sorte de fazenda preciosa; encheremos as nossas casas de despojos;
Znajdziemy wszelkie kosztowności, napełnimy swoje domy łupem;
14 Lança a tua sorte entre nós; teremos todos uma só bolsa.
Dziel z nami swój los; miejmy wszyscy jedną sakiewkę.
15 Filho meu, não te ponhas a caminho com elles: desvia o pé das suas veredas;
Synu mój, nie wyruszaj z nimi w drogę; powstrzymaj swoją nogę od ich ścieżki.
16 Porque os seus pés correm para o mal, e se apressam a derramar sangue.
Ich nogi bowiem biegną do zła i spieszą się do przelania krwi.
17 Na verdade debalde se estende a rede perante os olhos de toda a sorte d'aves.
Na próżno zastawia się sieci na oczach wszelkiego ptactwa.
18 E estes armam ciladas contra o seu proprio sangue; e as suas proprias vidas espreitam.
Oni też czyhają na własną krew, czają się na własne życie.
19 Assim são as veredas de todo aquelle que usa d'avareza: ella prenderá a alma de seus amos.
Takie są ścieżki każdego, który jest chciwy zysku; swojemu właścicielowi [taki zysk] odbiera życie.
20 A suprema sabedoria altamente clama de fóra: pelas ruas levanta a sua voz.
Mądrość woła na dworze, podnosi swój głos na ulicach.
21 Nas encruzilhadas, em que ha tumultos, clama: ás entradas das portas, na cidade profere as suas palavras.
Woła w największym zgiełku, u wrót bram, w mieście wygłasza swoje słowa:
22 Até quando, ó simplices, amareis a simplicidade? e vós, escarnecedores, desejareis o escarneo? e vós, loucos, aborrecereis o conhecimento?
Jak długo, prości, będziecie kochać głupotę, szydercy – lubować się w swoim szyderstwie, a głupi – nienawidzić wiedzy?
23 Tornae-vos á minha reprehensão: eis que abundantemente vos derramarei de meu espirito e vos farei saber as minhas palavras.
Nawróćcie się na moje upomnienie; oto wyleję na was mojego ducha, oznajmię wam moje słowa.
24 Porquanto clamei, e vós recusastes; estendi a minha mão, e não houve quem désse attenção;
Ponieważ wołałam, a odmawialiście; wyciągałam rękę, a nikt nie zważał;
25 Mas rejeitastes todo o meu conselho, e não quizestes a minha reprehensão.
Owszem, odrzuciliście całą moją radę i nie chcieliście [przyjąć] mojego upomnienia;
26 Tambem eu me rirei na vossa perdição, e zombarei, vindo o vosso temor;
Dlatego będę się śmiać z waszego nieszczęścia, będę szydzić z was, gdy przyjdzie to, czego się boicie.
27 Vindo como a assolação o vosso temor, e vindo a vossa perdição como uma tormenta, sobrevindo-vos aperto e angustia.
Gdy nadejdzie jak spustoszenie to, czego się boicie, i [gdy] wasze nieszczęście nadciągnie jak wicher, gdy nadejdzie na was ucisk i cierpienie;
28 Então a mim clamarão, porém eu não responderei; de madrugada me buscarão, porém não me acharão.
Wtedy będą mnie wzywać, a nie wysłucham; będą mnie szukać pilnie, lecz mnie nie znajdą.
29 Porquanto aborreceram o conhecimento; e não elegeram o temor do Senhor;
Bo znienawidzili wiedzę i nie wybrali bojaźni PANA;
30 Não consentiram ao meu conselho e desprezaram toda a minha reprehensão.
Ani nie chcieli mojej rady, [ale] gardzili każdym moim upomnieniem.
31 Assim que comerão do fructo do seu caminho, e fartar-se-hão dos seus proprios conselhos.
Dlatego spożyją owoc swoich dróg i będą nasyceni swymi radami.
32 Porque o desvio dos simplices os matará, e a prosperidade dos loucos os destruirá.
Bo odstępstwo prostych zabije ich i szczęście głupich zgubi ich.
33 Porém o que me der ouvidos habitará seguramente, e estará descançado do temor do mal
[Ale] kto mnie słucha, będzie mieszkać bezpiecznie i będzie wolny od strachu przed złem.
