Eclesiastes 10

1 Assim como a mosca morta faz exhalar mau cheiro e evaporar o unguento do perfumador, assim o faz ao famoso em sabedoria e em honra uma pouca de estulticia.

Zdechłe muchy zasmradzają i psują olejek aptekarza. Tak samo odrobina głupstwa psuje [człowieka] poważanego z powodu jego mądrości i sławy.

2 O coração do sabio está á sua dextra, mas o coração do tolo está á sua esquerda.

Serce mądrego jest po jego prawicy, ale serce głupca po jego lewicy.

3 E, até quando o tolo vae pelo caminho, falta-lhe o seu entendimento e diz a todos que é tolo.

Nawet gdy głupiec idzie drogą, brakuje mu rozumu, i mówi wszystkim, że jest głupcem.

4 Levantando-se contra ti o espirito do governador, não deixes o teu logar, porque é um remedio que aquieta grandes peccados.

Jeśli duch władcy powstaje przeciwko tobie, nie opuszczaj swego miejsca, gdyż pokora zapobiega wielkim wykroczeniom.

5 Ainda ha um mal que vi debaixo do sol, como o erro que procede de diante do governador.

Jest zło, które widziałem pod słońcem, to błąd, który pochodzi od władcy:

6 Ao tolo assentam em grandes alturas, mas os ricos estão assentados na baixeza.

Głupota jest wywyższona do wielkiej godności, a bogaci [w mądrość] siedzą nisko.

7 Vi os servos a cavallo, e os principes que andavam a pé como servos sobre a terra.

Widziałem sługi na koniach, a książąt idących pieszo jak słudzy.

8 Quem cavar uma cova, cairá n'ella, e, quem romper um muro, uma cobra o morderá.

Kto kopie dół, [sam] w niego wpadnie, kto rozwala płot, tego ukąsi wąż.

9 Quem acarretar pedras, será maltratado por ellas, e o que rachar lenha perigará com ella.

Kto przenosi kamienie, porani się nimi, kto rąbie drwa, naraża się na niebezpieczeństwo.

10 Se estiver embotado o ferro, e não se amollar o córte, então se devem pôr mais forças: mas a sabedoria é excellente para dirigir.

Jeśli stępi się żelazo, a nie naostrzy się jego ostrza, wtedy trzeba wytężyć siły. Ale lepiej skutkuje mądrość.

11 Se a cobra morder, não estando encantada, então remedio nenhum se espera do encantador, por mais habil que seja.

Wąż ukąsi bez zaklęcia, a gaduła nie jest niczym lepszym.

12 Nas palavras da bocca do sabio ha favor, porém os labios do tolo o devoram.

Słowa z ust mądrego są łaskawe, ale wargi głupca pożerają jego samego.

13 O principio das palavras da sua bocca é a estulticia, e o fim da sua bocca um desvario pessimo.

Początek słów jego ust to głupota, a koniec jego mowy to wielkie szaleństwo.

14 Bem que o tolo multiplique as palavras, não sabe o homem o que ha de ser; e quem lhe fará saber o que será depois d'elle?

Głupiec wiele mówi, [choć] człowiek nie wie, co nastąpi. Któż mu oznajmi, co po nim nastanie?

15 O trabalho dos tolos a cada um d'elles fatiga, porque não sabem ir á cidade.

Głupi męczą się trudem, a nie wiedzą nawet, jak dojść do miasta.

16 Ai de ti, ó terra, cujo rei é criança, e cujos principes comem de manhã.

Biada tobie, ziemio, gdy twoim królem dziecko, a twoi książęta z rana biesiadują.

17 Bemaventurada tu, ó terra, cujo rei é filho dos nobres, e cujos principes comem a tempo, para refazerem as forças, e não para bebedice.

Błogosławiona jesteś, ziemio, gdy twój król pochodzi ze szlachetnego rodu, a twoi książęta we właściwym czasie jadają, by się posilić, a nie dla pijaństwa.

18 Pela muita preguiça se enfraquece o tecto, e pela frouxidão das mãos goteja a casa.

Z powodu lenistwa chyli się dach, a wskutek opieszałości rąk przecieka dom.

19 Para rir se fazem convites, e o vinho alegra a vida, e por tudo o dinheiro responde.

Dla uciechy wyprawia się ucztę i wino rozwesela życie, ale pieniądze umożliwiają wszystko.

20 Nem ainda no teu pensamento amaldiçoes ao rei, nem tão pouco no mais interior da tua recamara amaldiçoes ao rico: porque as aves dos céus levariam a voz, e os que teem azas dariam noticia da palavra.

Nawet w swoich myślach nie złorzecz królowi ani w swojej sypialni nie przeklinaj bogatego, bo ptak niebieski zaniesie ten głos, a to, co skrzydlate, rozgłosi sprawę.