Przysłów 1
1 Przysłowia Salomona, syna Dawida, króla Izraela;
Ordsprog av Salomo, Davids sønn, Israels konge.
2 Do poznania mądrości i karności, do zrozumienia słów roztropnych;
Av dem kan en lære visdom og tukt og å skjønne forstandige ord;
3 Do zdobycia pouczenia w mądrości, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;
av dem kan en motta tukt til klokskap og lære rettferdighet og rett og rettvishet;
4 Do udzielenia prostym rozwagi, a młodemu – wiedzy i roztropności.
de kan gi de enfoldige klokskap, de unge kunnskap og tenksomhet.
5 Mądry posłucha i przybędzie mu wiedzy, a rozumny nabędzie rad;
Den vise skal høre på dem og gå frem i lærdom, og den forstandige vinne evne til å leve rett.
6 Aby rozumieć przysłowia i [ich] wykładnię, słowa mądrych i ich zagadki.
Av dem kan en lære å forstå ordsprog og billedtale, vismenns ord og deres gåter.
7 Bojaźń PANA jest początkiem wiedzy, ale głupcy gardzą mądrością i karnością.
Å frykte Herren er begynnelsen til kunnskap; visdom og tukt foraktes av dårer.
8 Synu mój, słuchaj pouczenia swego ojca i nie odrzucaj nauki swojej matki;
Hør, min sønn, på din fars tilrettevisning og forlat ikke din mors lære!
9 Bo one będą wdzięczną ozdobą na twojej głowie i [kosztownym] łańcuchem na szyi.
For de er en fager krans for ditt hode og kjeder om din hals.
10 Synu mój, jeśli grzesznicy cię namawiają, nie pozwalaj.
Min sønn! Når syndere lokker dig, da samtykk ikke!
11 Jeśli mówią: Chodź z nami, czyhajmy na krew, zaczajmy się na niewinnego bez powodu;
Når de sier: Kom med oss! Vi vil lure efter blod, sette feller for de uskyldige uten grunn;
vi vil sluke dem levende som dødsriket, med hud og hår, likesom det sluker dem som farer ned i graven; (Sheol h7585)
13 Znajdziemy wszelkie kosztowności, napełnimy swoje domy łupem;
vi vil finne alle slags kostelig gods, fylle våre hus med rov;
14 Dziel z nami swój los; miejmy wszyscy jedną sakiewkę.
du skal få kaste lodd om det med oss, vi skal alle ha samme pung -
15 Synu mój, nie wyruszaj z nimi w drogę; powstrzymaj swoją nogę od ich ścieżki.
slå da ikke følge med dem, min sønn, hold din fot borte fra deres sti!
16 Ich nogi bowiem biegną do zła i spieszą się do przelania krwi.
For deres føtter haster til det onde, og de er snare til å utøse blod;
17 Na próżno zastawia się sieci na oczach wszelkiego ptactwa.
til ingen nytte blir garnet utspent så alle fuglene ser det;
18 Oni też czyhają na własną krew, czają się na własne życie.
de lurer efter sitt eget blod, de setter feller for sig selv.
19 Takie są ścieżki każdego, który jest chciwy zysku; swojemu właścicielowi [taki zysk] odbiera życie.
Så går det hver den som søker urettferdig vinning; den tar livet av sine egne herrer.
20 Mądrość woła na dworze, podnosi swój głos na ulicach.
Visdommen roper høit på gaten, den lar sin røst høre på torvene;
21 Woła w największym zgiełku, u wrót bram, w mieście wygłasza swoje słowa:
på hjørnet av larmfylte gater roper den, ved portinngangene, rundt omkring i byen taler den og sier:
22 Jak długo, prości, będziecie kochać głupotę, szydercy – lubować się w swoim szyderstwie, a głupi – nienawidzić wiedzy?
Hvor lenge vil I uforstandige elske uforstand og spotterne ha lyst til spott og dårene hate kunnskap?
23 Nawróćcie się na moje upomnienie; oto wyleję na was mojego ducha, oznajmię wam moje słowa.
Vend om og gi akt på min tilrettevisning! Da vil jeg la min ånd velle frem for eder, jeg vil kunngjøre eder mine ord.
24 Ponieważ wołałam, a odmawialiście; wyciągałam rękę, a nikt nie zważał;
Fordi jeg ropte, og I ikke vilde høre, fordi jeg rakte ut min hånd, og ingen gav akt,
25 Owszem, odrzuciliście całą moją radę i nie chcieliście [przyjąć] mojego upomnienia;
fordi I forsmådde alle mine råd og ikke vilde vite av min tilrettevisning,
26 Dlatego będę się śmiać z waszego nieszczęścia, będę szydzić z was, gdy przyjdzie to, czego się boicie.
så vil også jeg le når ulykken rammer eder, jeg vil spotte når det kommer som I reddes for,
27 Gdy nadejdzie jak spustoszenie to, czego się boicie, i [gdy] wasze nieszczęście nadciągnie jak wicher, gdy nadejdzie na was ucisk i cierpienie;
når det I reddes for, kommer som et uvær, og eders ulykke farer frem som en stormvind, når trengsel og nød kommer over eder.
28 Wtedy będą mnie wzywać, a nie wysłucham; będą mnie szukać pilnie, lecz mnie nie znajdą.
Da skal de kalle på mig, men jeg svarer ikke; de skal søke mig, men ikke finne mig.
29 Bo znienawidzili wiedzę i nie wybrali bojaźni PANA;
Fordi de hatet kunnskap og ikke vilde frykte Herren,
30 Ani nie chcieli mojej rady, [ale] gardzili każdym moim upomnieniem.
fordi de ikke vilde vite av mitt råd og foraktet all min tilrettevisning,
31 Dlatego spożyją owoc swoich dróg i będą nasyceni swymi radami.
derfor skal de ete frukten av sine gjerninger, og av sine onde råd skal de mettes.
32 Bo odstępstwo prostych zabije ich i szczęście głupich zgubi ich.
For de uforstandiges selvrådighet dreper dem, og dårenes trygghet ødelegger dem;
33 [Ale] kto mnie słucha, będzie mieszkać bezpiecznie i będzie wolny od strachu przed złem.
men den som hører på mig, skal bo trygt og leve i ro uten frykt for ulykke.
