Przysłów 22

1 Cenniejsze [jest] dobre imię niż wielkie bogactwa, a przychylność lepsza niż srebro i złoto.

Hyvä sanoma on kalliimpi kuin suuri rikkaus, ja suosio on parempi kuin hopia ja kulta.

2 Bogaty i ubogi spotykają się, PAN jest stwórcą obydwu.

Rikas ja köyhä tulevat toinen toistansa vastaan: ja Herra on ne kaikki tehnyt.

3 Roztropny dostrzega zło i ukrywa się, ale prości idą dalej i ponoszą karę.

Viisas näkee pahan, ja karttaa; taitamattomat juoksevat lävitse, ja saavat vahingon.

4 Owocem pokory i bojaźni PANA jest bogactwo, chwała i życie.

Nöyryyden ja Herran pelvon palkka on rikkaus, kunnia ja elämä.

5 Ciernie i sidła [są] na drodze przewrotnego; kto strzeże swej duszy, trzyma się z dala od nich.

Orjantappurat ja paulat ovat väärän tiellä; vaan joka siitä taamma vetäytyy, hän varjelee henkensä.

6 Pouczaj dziecko w drodze, którą ma iść, a gdy się zestarzeje, nie odstąpi od niej.

Niinkuin sinä lapsen totutat nuoruudessa, niin ei hän siitä luovu, kuin hän vanhenee.

7 Bogaty panuje nad ubogimi, a ten, co pożycza, jest sługą tego, który mu pożycza.

Rikas vallitsee köyhiä, ja joka lainaksi ottaa, hän on lainaajan orja.

8 Kto sieje nieprawość, będzie żąć cierpienie, a rózga jego gniewu przepadnie.

Joka vääryyttä kylvää, se niittäää vaivan, ja hänen pahuutensa hukkuu vitsalla.

9 Kto ma dobrotliwe oko, będzie błogosławiony, bo dzieli się swym chlebem z ubogim.

Laupiaat silmät siunataan, sillä hän antaa leivästä köyhälle.

10 Wyrzuć szydercę, a ustanie spór, owszem, zakończy się kłótnia i zniewaga.

Aja pilkkaaja pois, niin riita asettuu, ja tora ja häväistys lakkaa.

11 Kto kocha czystość serca, tego wdzięk warg sprawi, że król [będzie] jego przyjacielem.

Joka sydämen puhtautta rakastaa, sen huulet ovat otolliset, ja kuningas on hänen ystävänsä.

12 Oczy PANA strzegą wiedzy, a on obala słowa przewrotnego.

Herran silmät varjelevat hyvän neuvon, ja kukistavat ylönkatsojan sanat.

13 Leniwy mówi: Lew jest na dworze, będę zabity na środku ulicy.

Laiska sanoo: jalopeura on ulkona, ja minä tapetaan kadulla.

14 Usta obcych [kobiet są] głębokim dołem; wpadnie tam ten, na kogo PAN się gniewa.

Porttoin suu on syvä kuoppa: joka ei Herran suosiossa ole, hän lankee siihen.

15 Głupota jest przywiązana do serca dziecka, ale rózga karności wypędzi ją z niego.

Hulluus riippuu nuorukaisen sydämessä, vaan kurituksen vitsa ajaa sen kauvas hänestä.

16 Kto ciemięży ubogiego, aby przysporzyć sobie [bogactwa, i] kto daje bogatemu, pewnie zubożeje.

Joka köyhälle tekee vääryyttä enentääksensä tavaraansa, hänen pitää itse rikkaalle antaman, ja tosin köyhäksi tuleman.

17 Nadstaw ucha i słuchaj słów mędrców, i skłoń swe serce do mojej wiedzy;

Kallista korvas ja kuule viisasten sanat, ja pane minun oppini sydämees.

18 Bo to miło, jeśli zachowasz je w swoim sercu, będą razem ułożone na wargach.

Sillä se on sinulle suloinen, jos sinä pidät sen mielessäs, ja ne sovitetaan yhteen sinun huulilles.

19 Oznajmiłem to dzisiaj właśnie tobie, abyś pokładał ufność w PANU.

Että sinun toivos olis Herrassa, olen minä sinua tänäpänä neuvonut; niin ota myös sinä näistä vaari.

20 Czy nie napisałem ci znamienitych rzeczy zawierających rady i wiedzę;

Enkö minä ole suurista asioista kirjoittanut sinun etees, neuvoin ja opettain?

21 Aby dać ci poznać pewność słów prawdy; abyś umiał odpowiedzieć słowami prawdy tym, którzy do ciebie posyłają?

Osoittaakseni sinulle vahvan totuuden perustuksen, vastatakses niitä oikein, jotka sinun lähettävät.

22 Nie okradaj nędzarza, ponieważ jest ubogi, ani nie uciskaj w bramie biednego.

Älä ryöstä köyhää, vaikka hän köyhä on, ja älä solvaise vaivaista portissa.

23 PAN bowiem będzie bronił ich sprawy i wydrze duszę tym, którzy im wydzierają.

Sillä Herra ajaa heidän asiansa, ja sortaa heidän soortajansa.

24 Nie przyjaźnij się z człowiekiem gniewliwym i nie obcuj z człowiekiem porywczym.

Älä antaudu vihaisen miehen seuraan, ja älä ole julman tykönä,

25 Byś nie przywykł do jego dróg i nie zastawił sideł na swą duszę.

Ettes oppisi hänen teitänsä, ja saisi sielulles paulaa.

26 Nie bądź z tych, którzy dają porękę, ani z tych, którzy ręczą za długi;

Älä ole niiden tykönä, jotka kättä lyövät ja velkaa takaavat;

27 Jeśli nie masz czym zapłacić, dlaczego miałby ktoś zabrać spod ciebie posłanie?

Sillä jos sinulla ei ole varaa maksaa, niin vuotees otetaan altas pois.

28 Nie przesuwaj dawnej granicy, którą ustalili twoi ojcowie.

Älä siirrä takaperin entisiä rajoja, jotka esi-isäs tehneet ovat.

29 Widzisz człowieka pilnego w swoich sprawach? On będzie stał przed królami, nie będzie stał przed podłymi.

Jos sinä näet nopsan miehen asiassansa, sen pitää seisoman kuninkaan edessä: ei hänen pidä seisoman halpain edessä.