Przysłów 20

1 Wino [jest] szydercą, mocny trunek – wrzaskliwy, a każdy, kto zostaje zwiedziony przez nie, jest niemądry.

La vino estas blasfemanto, ebriiga trinkaĵo estas sovaĝa; Kaj kiu delogiĝas per ili, tiu ne estas prudenta.

2 Strach, [który budzi] król, jest jak ryk lwa; kto go rozgniewa, grzeszy przeciwko swojej duszy.

Minaco de reĝo estas kiel kriego de leono; Kiu lin kolerigas, tiu pekas kontraŭ sia animo.

3 Zaprzestać sporu jest zaszczytem dla człowieka, ale [każdy] głupiec się w niego wdaje.

Estas honoro por homo ĉesigi malpacon; Sed ĉiu malsaĝulo estas malpacema.

4 Leniwy nie orze z powodu zimna; dlatego będzie żebrać we żniwa, ale nic nie [otrzyma].

En la malvarma tempo mallaborulo ne plugas; Li petos en aŭtuno, kaj li nenion ricevos.

5 Rada w sercu człowieka jest jak głęboka woda, lecz człowiek roztropny zaczerpnie jej.

Intenco en la koro de homo estas profunda akvo; Sed homo saĝa ĝin elĉerpos.

6 Większość ludzi przechwala się swoją dobrocią, ale wiernego człowieka któż znajdzie?

Multaj homoj proklamas pri sia boneco; Sed kiu trovos homon fidelan?

7 Sprawiedliwy postępuje uczciwie, błogosławione [są] po nim jego dzieci.

Virtulo iras en sia senpekeco; Feliĉaj estas liaj infanoj post li.

8 Król siedzący na swoim sędziowskim tronie rozprasza swoimi oczami wszelkie zło.

Reĝo, kiu sidas sur trono de juĝo, Disventumas per siaj okuloj ĉion malbonan.

9 Któż może powiedzieć: Oczyściłem swoje serce, jestem czysty od swego grzechu?

Kiu povas diri: Mi purigis mian koron, Mi estas libera de mia peko?

10 Dwojakie odważniki i dwojaka miara – obydwa budzą odrazę w PANU.

Neegalaj peziloj, neegalaj mezuroj, Ambaŭ estas abomenaĵo por la Eternulo.

11 Nawet dziecko poznaje się po uczynkach, czy jego czyn jest czysty i prawy.

Eĉ knabon oni povas ekkoni laŭ liaj faroj, Ĉu estas pura kaj justa lia konduto.

12 Ucho, które słyszy, i oko, które widzi, oba uczynił PAN.

Orelon aŭdantan kaj okulon vidantan: Ilin ambaŭ kreis la Eternulo.

13 Nie kochaj spania, byś nie zubożał; otwórz oczy, a nasycisz się chlebem.

Ne amu dormon, por ke vi ne malriĉiĝu; Malfermu viajn okulojn, kaj vi satiĝos de pano.

14 [To] liche, [to] liche, mówi kupujący, ale chwali się, gdy odchodzi.

Malbona, malbona, diras la aĉetanto; Sed kiam li foriris, tiam li fanfaronas.

15 Istnieje złoto i obfitość pereł, ale wargi rozumne są kosztownym klejnotem.

Oni povas havi oron kaj multe da perloj; Sed buŝo prudenta estas multevalora ilo.

16 Zabierz szatę tego, [który ręczył] za obcego, a od tego, [który ręczył] za cudzą kobietę, zabierz zastaw.

Prenu la veston de tiu, kiu garantiis por aliulo; Kaj pro la fremduloj prenu de li garantiaĵon.

17 Chleb oszustwa smakuje człowiekowi, ale potem jego usta będą napełnione piaskiem.

Malhonesta pano estas bongusta por homo; Sed lia buŝo poste estos plena de ŝtonetoj.

18 Zamysły są utwierdzone dzięki radzie, a wojnę prowadź z rozwagą.

Intencoj fortikiĝas per konsilo; Kaj militon oni faru prudente.

19 Plotkarz zdradza tajemnice; dlatego nie zadawaj się z tym, który pochlebia wargami.

Kiu malkaŝas sekreton, tiu estas kiel kalumnianto; Ne komunikiĝu kun tiu, kiu havas larĝan buŝon.

20 Kto złorzeczy swemu ojcu albo matce, tego pochodnia zgaśnie w gęstych ciemnościach.

Kiu malbenas sian patron kaj sian patrinon, Ties lumilo estingiĝos meze de profunda mallumo.

21 Dziedzictwo prędko nabyte na początku nie będzie błogosławione na końcu.

Heredo, al kiu oni komence tro rapidas, Ne estas benata en sia fino.

22 Nie mów: Odpłacę złem. Czekaj na PANA, a wybawi cię.

Ne diru: Mi repagos malbonon; Fidu la Eternulon, kaj Li vin helpos.

23 Dwojakie odważniki budzą odrazę w PANU, a fałszywa waga nie jest dobra.

Neegalaj peziloj estas abomenaĵo por la Eternulo, Kaj malvera pesilo estas ne bona.

24 Od PANA pochodzą drogi człowieka; jakże może człowiek zrozumieć własną drogę?

La irado de homo dependas de la Eternulo; Kiel homo povus kompreni sian vojon?

25 Sidłem dla człowieka jest pożreć to, co święte, i zastanowić się dopiero po złożeniu ślubów.

Ĝi estas reto por homo, se li rapidas nomi ion sankta Kaj esploras nur post faro de promeso.

26 Mądry król rozprasza niegodziwych i wywiera na nich zemstę.

Saĝa reĝo dispelas malvirtulojn, Kaj venigas radon sur ilin.

27 Duch człowieka [jest] pochodnią PANA, [która] bada wszystkie skrytości wnętrza.

La animo de homo estas lumilo de la Eternulo; Ĝi esploras ĉiujn internaĵojn de la korpo.

28 Miłosierdzie i prawda strzegą króla, a jego tron oparty jest na miłosierdziu.

Favorkoreco kaj veremeco hardas reĝon; Kaj per favorkoreco li subtenas sian tronon.

29 Chlubą młodzieńców jest ich siła, a ozdobą starców – sędziwość.

Gloro por junuloj estas ilia forto, Kaj ornamo por maljunuloj estas grizeco.

30 Siność ran oczyszcza zło, a razy – głębię wnętrza.

Vundoj de batoj devas penetri en malbonulon, Kaj frapoj devas iri profunde en lian korpon.