Mateusza 27
1 A gdy nastał ranek, wszyscy naczelni kapłani i starsi ludu naradzili się przeciwko Jezusowi, aby go zabić.
When morning came all the High Priests and the Elders of the people consulted together against Jesus to put Him to death;
2 Związali go, odprowadzili i wydali namiestnikowi Poncjuszowi Piłatowi.
and binding Him they led Him away and handed Him over to Pilate the Governor.
3 Wtedy Judasz, który go wydał, widząc, że został skazany, żałował [tego] i zwrócił trzydzieści srebrników naczelnym kapłanom i starszym;
Then when Judas, who had betrayed Him, saw that He was condemned, smitten with remorse he brought back the thirty shekels to the High Priests and Elders
4 Mówiąc: Zgrzeszyłem, wydając krew niewinną. A oni powiedzieli: Cóż nam do tego? To twoja sprawa.
and said, "I have sinned, in betraying to death one who is innocent." "What does that matter to us?" they replied; it is your business."
5 Wtedy rzucił te srebrniki w świątyni i oddalił się, a [potem] poszedł i powiesił się.
Flinging the shekels into the Sanctuary he left the place, and went and hanged himself.
6 A naczelni kapłani wzięli srebrniki i mówili: Nie wolno ich kłaść do skarbca świątynnego, gdyż jest to zapłata za krew.
When the High Priests had gathered up the money they said, "It is illegal to put it into the Treasury, because it is the price of blood."
7 I naradziwszy się, kupili za nie pole garncarza, aby grzebać [na nim] cudzoziemców.
So after consulting together they spent the money in the purchase of the Potter's Field as a burial place for people not belonging to the city;
8 Dlatego to pole aż do dziś nazywa się Polem Krwi.
for which reason that piece of ground received the name, which it still bears, of 'the Field of Blood.'
9 Wtedy się wypełniło, co zostało powiedziane przez proroka Jeremiasza: I wzięli trzydzieści srebrników, zapłatę [za] oszacowanego, którego oszacowali synowie Izraela;
Then were fulfilled the words spoken by the Prophet Jeremiah, "And I took the thirty shekels, the price of the prized one on whom Israelites had set a price,
10 I dali je za pole garncarza, jak mi nakazał Pan.
and gave them for the potter's field, as the Lord directed me."
11 Jezus stał przed namiestnikiem. I zapytał go namiestnik: Czy ty jesteś królem Żydów? Jezus mu odpowiedział: Ty [sam to] mówisz.
Meanwhile Jesus was brought before the Governor, and the latter put the question, "Are you the King of the Jews?" "I am their King," He answered.
12 A gdy oskarżali go naczelni kapłani i starsi, nic nie odpowiedział.
When however the High Priests and the Elders kept bringing their charges against Him, He said not a word in reply.
13 Wtedy Piłat zapytał go: Nie słyszysz, jak wiele zeznają przeciwko tobie?
"Do you not hear," asked Pilate, "what a mass of evidence they are bringing against you?"
14 Lecz mu nie odpowiedział na żadne słowo, tak że namiestnik bardzo się dziwił.
But He made no reply to a single accusation, so that the Governor was greatly astonished.
15 A na święto namiestnik miał zwyczaj wypuszczać ludowi jednego więźnia, [tego], którego chcieli.
"Now it was the Governor's custom at the Festival to release some one prisoner, whomsoever the populace desired;
16 Trzymano zaś w tym czasie osławionego więźnia, zwanego Barabaszem.
and at this time they had a notorious prisoner called Barabbas.
17 Gdy więc się zebrali, zapytał ich Piłat: Którego chcecie, abym wam wypuścił? Barabasza czy Jezusa, zwanego Chrystusem?
So when they were now assembled Pilate appealed to them. "Whom shall I release to you," he said, "Barabbas, or Jesus the so-called Christ?"
18 Wiedział bowiem, że wydali go z zawiści.
For he knew that it was from envious hatred that Jesus had been brought before him.
19 A gdy on siedział na krześle [sędziowskim], jego żona posłała [wiadomość] do niego: Nie miej nic do czynienia z tym sprawiedliwym, bo dzisiaj we śnie wiele wycierpiałam z jego powodu.
While he was sitting on the tribunal a message came to him from his wife. "Have nothing to do with that innocent man," she said, "for during the night I have suffered terribly in a dream through him."
20 Tymczasem naczelni kapłani i starsi namówili tłumy, aby prosiły o Barabasza, a [domagały się] stracenia Jezusa.
The High Priests, however, and the Elders urged the crowd to ask for Barabbas and to demand the death of Jesus.
21 Namiestnik zapytał ich: Którego z tych dwóch chcecie, abym wam wypuścił? A oni odpowiedzieli: Barabasza.
So when the Governor a second time asked them, "Which of the two shall I release to you?" --they cried, "Barabbas!"
22 Piłat zapytał ich: Cóż więc mam zrobić z Jezusem, którego nazywają Chrystusem? Odpowiedzieli mu wszyscy: Niech będzie ukrzyżowany!
"What then," said Pilate, "shall I do with Jesus, the so-called Christ?" With one voice they shouted, "Let him be crucified!"
23 Namiestnik zaś zapytał: Cóż właściwie złego uczynił? Lecz oni jeszcze głośniej wołali: Niech będzie ukrzyżowany!
"Why, what crime has he committed?" asked Pilate. But they kept on furiously shouting, "Let him be crucified!"
24 Gdy Piłat zobaczył, że nic nie osiąga, ale [przeciwnie], zamieszanie staje się większe, wziął wodę i umył ręce przed tłumem, mówiąc: Nie jestem winny krwi tego sprawiedliwego. To wasza sprawa.
So when he saw that he could gain nothing, but that on the contrary there was a riot threatening, he called for water and washed his hands in sight of them all, saying, "I am not responsible for this murder: you must answer for it."
25 A cały lud odpowiedział: Krew jego na nas i na nasze dzieci.
"His blood," replied all the people, "be on us and on our children!"
26 Wtedy wypuścił im Barabasza, a Jezusa, po ubiczowaniu, wydał na ukrzyżowanie.
Then he released Barabbas to them, but Jesus he ordered to be scourged, and gave Him up to be crucified.
27 Wówczas żołnierze namiestnika zaprowadzili Jezusa na ratusz i zebrali wokół niego cały oddział.
Then the Governor's soldiers took Jesus into the Praetorium, and called together the whole battalion to make sport of Him.
28 A rozebrawszy go, ubrali go w szkarłatny płaszcz.
Stripping off His garments, they put on Him a general's short crimson cloak.
29 Upletli koronę z cierni i włożyli mu na głowę, a w prawą rękę [dali] trzcinę. I padając przed nim na kolana, naśmiewali się z niego, mówiąc: Witaj, królu Żydów!
They twisted a wreath of thorny twigs and put it on His head, and they put a sceptre of cane in His right hand, and kneeling to Him they shouted in mockery, "Long live the King of the Jews!"
30 A plując na niego, brali tę trzcinę i bili go po głowie.
Then they spat upon Him, and taking the cane they repeatedly struck Him on the head with it.
31 Kiedy go wyszydzili, zdjęli z niego płaszcz, ubrali go w jego szaty i odprowadzili na ukrzyżowanie.
At last, having finished their sport, they took off the cloak, clothed Him again in His own garments, and led Him away for crucifixion.
32 A wychodząc, spotkali człowieka z Cyreny, imieniem Szymon. Tego przymusili, aby niósł jego krzyż.
Going out they met a Cyrenaean named Simon; whom they compelled to carry His cross,
33 Gdy przyszli na miejsce zwane Golgotą, czyli Miejscem Czaszki;
and so they came to a place called Golgotha, which means 'Skull-ground.'
34 Dali mu do picia ocet zmieszany z żółcią. Skosztował, ale nie chciał pić.
Here they gave Him a mixture of wine and gall to drink, but having tasted it He refused to drink it.
35 A gdy go ukrzyżowali, rozdzielili jego szaty i rzucali losy, aby się wypełniło, co zostało powiedziane przez proroka: Rozdzielili między siebie moje szaty, a o moje ubranie rzucali losy.
After crucifying Him, they divided His garments among them by lot,
36 A siedząc, tam go pilnowali.
and sat down there on guard.
37 I umieścili nad jego głową napis z podaniem jego winy: To jest Jezus, król Żydów.
Over His head they placed a written statement of the charge against Him: THIS IS JESUS THE KING OF THE JEWS.
38 Ukrzyżowano też z nim dwóch bandytów, jednego po prawej, a drugiego po lewej stronie.
At the same time two robbers were crucified with Him, one at His right hand and the other at His left.
39 A ci, którzy przechodzili obok, bluźnili mu, kiwając głowami;
And the passers-by reviled Him. They shook their heads at Him
40 I mówiąc: Ty, który burzysz świątynię i w trzy dni [ją] odbudowujesz, ratuj samego siebie. Jeśli jesteś Synem Bożym, zejdź z krzyża.
and said, "You who would pull down the Sanctuary and build a new one within three days, save yourself. If you are God's Son, come down from the cross."
41 Podobnie naczelni kapłani z uczonymi w Piśmie i starszymi, naśmiewając się, mówili:
In like manner the High Priests also, together with the Scribes and the Elders, taunted Him.
42 Innych ratował, a samego siebie uratować nie może. Jeśli jest królem Izraela, niech teraz zejdzie z krzyża, a uwierzymy mu.
"He saved others," they said, "himself he cannot save! He is the King of Israel! Let him now come down from the cross, and we will believe in him.
43 Ufał Bogu, niech go teraz wybawi, jeśli go sobie upodobał. Przecież powiedział: Jestem Synem Bożym.
His trust is in God: let God deliver him now, if He will have him; for he said, 'I am God's Son.'"
44 Tak samo urągali mu też bandyci, którzy byli z nim ukrzyżowani.
Insults of the same kind were heaped on Him even by the robbers who were being crucified with Him.
45 A od godziny szóstej aż do dziewiątej ciemność ogarnęła całą ziemię.
Now from noon until three o'clock in the afternoon there was darkness over the whole land;
46 Około godziny dziewiątej Jezus zawołał donośnym głosem: Eli, Eli, lama sabachthani? To znaczy: Boże mój, Boże mój, czemu mnie opuściłeś?
but about three o'clock Jesus cried out in a loud voice, "Eli, Eli, lama sabachthani?" that is to say, "My God, My God, why hast Thou forsaken me?"
47 Wtedy niektórzy z tych, co tam stali, usłyszawszy to, mówili: On woła Eliasza.
"The man is calling for Elijah," said some of the bystanders.
48 I zaraz jeden z nich podbiegł, wziął gąbkę i napełnił ją octem, a włożywszy na trzcinę, dał mu pić.
One of them ran forthwith, and filling a sponge with sour wine put it on the end of a cane and offered it Him to drink;
49 Lecz inni mówili: Przestań, zobaczmy, czy przyjdzie Eliasz, aby go wybawić.
while the rest said, "Let us see whether Elijah is coming to deliver him."
50 Jezus zaś zawołał ponownie donośnym głosem i oddał ducha.
But Jesus uttered another loud cry and then yielded up His spirit.
51 A oto zasłona świątyni rozerwała się na pół, od góry aż do dołu, ziemia się zatrzęsła i skały popękały.
Immediately the curtain of the Sanctuary was torn in two from top to bottom: the earth quaked; the rocks split;
52 Grobowce się otworzyły, a wiele ciał świętych, którzy zasnęli, powstało.
the tombs opened; and many of God's people who were asleep in death awoke.
53 I wyszli z grobów po jego zmartwychwstaniu, weszli do miasta świętego i ukazali się wielu.
And coming out of their tombs after Christ's resurrection they entered the holy city and showed themselves to many.
54 Wtedy setnik i ci, którzy z nim pilnowali Jezusa, widząc trzęsienie ziemi i to, co się działo, bardzo się zlękli i powiedzieli: On prawdziwie był Synem Bożym.
As for the Captain and the soldiers who were with Him keeping guard over Jesus, when they witnessed the earthquake and the other occurrences they were filled with terror, and exclaimed, "Assuredly he was God's Son."
55 A było tam wiele kobiet, które przypatrywały się z daleka. Szły one za Jezusem od Galilei i usługiwały mu.
And there were a number of women there looking on from a distance, who had followed Jesus from Galilee ministering to His necessities;
56 Wśród nich były: Maria Magdalena, Maria, matka Jakuba i Józefa, oraz matka synów Zebedeusza.
among them being Mary of Magdala, Mary the mother of James and Joses, and the mother of the sons of Zabdi.
57 A gdy nastał wieczór, przyszedł bogaty człowiek z Arymatei, imieniem Józef, który też był uczniem Jezusa.
Towards sunset there came a wealthy inhabitant of Arimathaea, named Joseph, who himself also had become a disciple of Jesus.
58 Udał się on do Piłata i poprosił o ciało Jezusa. Wtedy Piłat rozkazał, aby [mu] je wydano.
He went to Pilate and begged to have the body of Jesus, and Pilate ordered it to be given to him.
59 A Józef zabrał ciało, owinął je w czyste płótno;
So Joseph took the body and wrapped it in a clean sheet of fine linen.
60 I złożył w swoim nowym grobowcu, który wykuł w skale. Przed wejście do grobowca zatoczył wielki kamień i odszedł.
He then laid it in his own new tomb which he had hewn in the solid rock, and after rolling a great stone against the door of the tomb he went home.
61 A Maria Magdalena i druga Maria siedziały tam naprzeciw grobowca.
Mary of Magdala and the other Mary were both present there, sitting opposite to the sepulchre.
62 Następnego dnia, [pierwszego] po [dniu] przygotowania, naczelni kapłani i faryzeusze zebrali się u Piłata;
On the next day, the day after the Preparation, the High Priests and the Pharisees came in a body to Pilate.
63 I oznajmili: Panie, przypomnieliśmy sobie, że ten zwodziciel powiedział, gdy jeszcze żył: Po trzech dniach zmartwychwstanę.
"Sir," they said, "we recollect that during his lifetime that impostor pretended that after two days he was to rise to life again.
64 Rozkaż więc zabezpieczyć grobowiec aż do trzeciego dnia, by przypadkiem jego uczniowie nie przyszli w nocy, nie wykradli go i nie powiedzieli ludowi: Powstał z martwych. I ostatni błąd będzie gorszy niż pierwszy.
So give orders for the sepulchre to be securely guarded till the third day, for fear his disciples should come by night and steal the body, and then tell the people that he has come back to life; and so the last imposture will be more serious than the first."
65 Piłat powiedział im: Macie straż. Idźcie, zabezpieczcie, jak umiecie.
"You can have a guard," said Pilate: "go and make all safe, as best you can."
66 Poszli więc i zabezpieczyli grobowiec, pieczętując kamień i stawiając straż.
So they went and made the sepulchre secure, sealing the stone besides setting the guard.
