Mateusza 27
1 A gdy nastał ranek, wszyscy naczelni kapłani i starsi ludu naradzili się przeciwko Jezusowi, aby go zabić.
Now when morning came, all the chief priests and elders of the people plotted against Jesus to put him to death.
2 Związali go, odprowadzili i wydali namiestnikowi Poncjuszowi Piłatowi.
They bound him, led him away, and delivered him to Pilate the governor.
3 Wtedy Judasz, który go wydał, widząc, że został skazany, żałował [tego] i zwrócił trzydzieści srebrników naczelnym kapłanom i starszym;
Then when Judas, who had betrayed him, saw that Jesus had been condemned, he repented and returned the thirty pieces of silver to the chief priests and elders,
4 Mówiąc: Zgrzeszyłem, wydając krew niewinną. A oni powiedzieli: Cóż nam do tego? To twoja sprawa.
and said, “I have sinned by betraying innocent blood.” But they said, “What is that to us? See to that yourself.”
5 Wtedy rzucił te srebrniki w świątyni i oddalił się, a [potem] poszedł i powiesił się.
Then he threw down the pieces of silver in the temple, and departed, and went out and hanged himself.
6 A naczelni kapłani wzięli srebrniki i mówili: Nie wolno ich kłaść do skarbca świątynnego, gdyż jest to zapłata za krew.
The chief priests took the pieces of silver and said, “It is not lawful to put this into the treasury, because it is the price of blood.”
7 I naradziwszy się, kupili za nie pole garncarza, aby grzebać [na nim] cudzoziemców.
They discussed the matter together and with the money bought the potter's field in which to bury strangers.
8 Dlatego to pole aż do dziś nazywa się Polem Krwi.
For this reason that field has been called, “The Field of Blood” to this day.
9 Wtedy się wypełniło, co zostało powiedziane przez proroka Jeremiasza: I wzięli trzydzieści srebrników, zapłatę [za] oszacowanego, którego oszacowali synowie Izraela;
Then that which had been spoken by Jeremiah the prophet was fulfilled, saying, “They took the thirty pieces of silver, the price set on him by the people of Israel,
10 I dali je za pole garncarza, jak mi nakazał Pan.
and they gave it for the potter's field, as the Lord had directed me.”
11 Jezus stał przed namiestnikiem. I zapytał go namiestnik: Czy ty jesteś królem Żydów? Jezus mu odpowiedział: Ty [sam to] mówisz.
Now Jesus stood before the governor, and the governor asked him, “Are you the King of the Jews?” Jesus answered him, “You say so.”
12 A gdy oskarżali go naczelni kapłani i starsi, nic nie odpowiedział.
But when he was accused by the chief priests and elders, he answered nothing.
13 Wtedy Piłat zapytał go: Nie słyszysz, jak wiele zeznają przeciwko tobie?
Then Pilate said to him, “Do you not hear all the charges against you?”
14 Lecz mu nie odpowiedział na żadne słowo, tak że namiestnik bardzo się dziwił.
But he did not answer even one word, so that the governor was greatly amazed.
15 A na święto namiestnik miał zwyczaj wypuszczać ludowi jednego więźnia, [tego], którego chcieli.
Now at the feast it was the custom of the governor to release one prisoner chosen by the crowd.
16 Trzymano zaś w tym czasie osławionego więźnia, zwanego Barabaszem.
At that time they had a notorious prisoner named Barabbas.
17 Gdy więc się zebrali, zapytał ich Piłat: Którego chcecie, abym wam wypuścił? Barabasza czy Jezusa, zwanego Chrystusem?
So when they were gathered together, Pilate said to them, “Who do you want me to release for you? Barabbas, or Jesus who is called Christ?”
18 Wiedział bowiem, że wydali go z zawiści.
He knew that they had handed Jesus over to him because of envy.
19 A gdy on siedział na krześle [sędziowskim], jego żona posłała [wiadomość] do niego: Nie miej nic do czynienia z tym sprawiedliwym, bo dzisiaj we śnie wiele wycierpiałam z jego powodu.
While he was sitting on the judgment seat, his wife sent word to him and said, “Have nothing to do with that innocent man. For I have suffered much today because of a dream I had about him.”
20 Tymczasem naczelni kapłani i starsi namówili tłumy, aby prosiły o Barabasza, a [domagały się] stracenia Jezusa.
Now the chief priests and the elders persuaded the crowd to ask for Barabbas, and have Jesus killed.
21 Namiestnik zapytał ich: Którego z tych dwóch chcecie, abym wam wypuścił? A oni odpowiedzieli: Barabasza.
The governor asked them, “Which of the two do you want me to release to you?” They said, “Barabbas.”
22 Piłat zapytał ich: Cóż więc mam zrobić z Jezusem, którego nazywają Chrystusem? Odpowiedzieli mu wszyscy: Niech będzie ukrzyżowany!
Pilate said to them, “What should I do with Jesus who is called Christ?” They all answered, “Crucify him.”
23 Namiestnik zaś zapytał: Cóż właściwie złego uczynił? Lecz oni jeszcze głośniej wołali: Niech będzie ukrzyżowany!
Then he said, “Why, what crime has he done?” But they cried out even louder, “Crucify him.”
24 Gdy Piłat zobaczył, że nic nie osiąga, ale [przeciwnie], zamieszanie staje się większe, wziął wodę i umył ręce przed tłumem, mówiąc: Nie jestem winny krwi tego sprawiedliwego. To wasza sprawa.
So when Pilate saw that he could not do anything, but instead a riot was starting, he took water, washed his hands in front of the crowd, and said, “I am innocent of the blood of this innocent man. See to it yourselves.”
25 A cały lud odpowiedział: Krew jego na nas i na nasze dzieci.
All the people said, “May his blood be on us and our children.”
26 Wtedy wypuścił im Barabasza, a Jezusa, po ubiczowaniu, wydał na ukrzyżowanie.
Then he released Barabbas to them, but he scourged Jesus and handed him over to be crucified.
27 Wówczas żołnierze namiestnika zaprowadzili Jezusa na ratusz i zebrali wokół niego cały oddział.
Then the soldiers of the governor took Jesus into the government headquarters and gathered the whole company of soldiers.
28 A rozebrawszy go, ubrali go w szkarłatny płaszcz.
They stripped him and put a scarlet robe on him.
29 Upletli koronę z cierni i włożyli mu na głowę, a w prawą rękę [dali] trzcinę. I padając przed nim na kolana, naśmiewali się z niego, mówiąc: Witaj, królu Żydów!
They made a crown of thorns and put it on his head, and placed a staff in his right hand. They knelt down before him and mocked him, saying, “Hail, King of the Jews!”
30 A plując na niego, brali tę trzcinę i bili go po głowie.
They spat on him, and they took the staff and struck him on the head again and again.
31 Kiedy go wyszydzili, zdjęli z niego płaszcz, ubrali go w jego szaty i odprowadzili na ukrzyżowanie.
When they had mocked him, they took the robe off him and put his own garments on him, and led him away to crucify him.
32 A wychodząc, spotkali człowieka z Cyreny, imieniem Szymon. Tego przymusili, aby niósł jego krzyż.
As they came out, they found a man from Cyrene named Simon, whom they forced to go with them so that he might carry his cross.
33 Gdy przyszli na miejsce zwane Golgotą, czyli Miejscem Czaszki;
They came to a place called Golgotha, which means “The Place of a Skull.”
34 Dali mu do picia ocet zmieszany z żółcią. Skosztował, ale nie chciał pić.
They gave him wine to drink mixed with gall. But when he tasted it, he would not drink.
35 A gdy go ukrzyżowali, rozdzielili jego szaty i rzucali losy, aby się wypełniło, co zostało powiedziane przez proroka: Rozdzielili między siebie moje szaty, a o moje ubranie rzucali losy.
When they had crucified him, they divided up his garments by casting lots,
36 A siedząc, tam go pilnowali.
and they sat and kept guard over him.
37 I umieścili nad jego głową napis z podaniem jego winy: To jest Jezus, król Żydów.
Above his head they put the charge against him, which read “This is Jesus, the king of the Jews.”
38 Ukrzyżowano też z nim dwóch bandytów, jednego po prawej, a drugiego po lewej stronie.
Two robbers were crucified with him, one on the right of him and one on the left.
39 A ci, którzy przechodzili obok, bluźnili mu, kiwając głowami;
Those who passed by insulted him, shaking their heads
40 I mówiąc: Ty, który burzysz świątynię i w trzy dni [ją] odbudowujesz, ratuj samego siebie. Jeśli jesteś Synem Bożym, zejdź z krzyża.
and saying, “You who were going to destroy the temple and rebuild it in three days, save yourself! If you are the Son of God, come down from the cross!”
41 Podobnie naczelni kapłani z uczonymi w Piśmie i starszymi, naśmiewając się, mówili:
In the same way the chief priests were mocking him, along with the scribes and elders, and said,
42 Innych ratował, a samego siebie uratować nie może. Jeśli jest królem Izraela, niech teraz zejdzie z krzyża, a uwierzymy mu.
“He saved others, but he cannot save himself. He is the King of Israel. Let him come down off the cross, and then we will believe in him.
43 Ufał Bogu, niech go teraz wybawi, jeśli go sobie upodobał. Przecież powiedział: Jestem Synem Bożym.
He trusts in God, let God rescue him now, if God consents to release him. For he even said, 'I am the Son of God.'”
44 Tak samo urągali mu też bandyci, którzy byli z nim ukrzyżowani.
In the same way the robbers who were crucified with him also spoke insults to him.
45 A od godziny szóstej aż do dziewiątej ciemność ogarnęła całą ziemię.
Now from the sixth hour darkness came over the whole land until the ninth hour.
46 Około godziny dziewiątej Jezus zawołał donośnym głosem: Eli, Eli, lama sabachthani? To znaczy: Boże mój, Boże mój, czemu mnie opuściłeś?
About the ninth hour, Jesus cried with a loud voice and said, “Eli, Eli, lama sabachthani?” which means, “My God, my God, why have you forsaken me?”
47 Wtedy niektórzy z tych, co tam stali, usłyszawszy to, mówili: On woła Eliasza.
When some of those who were standing there heard it, they said, “He is calling for Elijah.”
48 I zaraz jeden z nich podbiegł, wziął gąbkę i napełnił ją octem, a włożywszy na trzcinę, dał mu pić.
Immediately one of them ran and took a sponge, filled it with sour wine, put it on a reed staff, and gave it to him to drink.
49 Lecz inni mówili: Przestań, zobaczmy, czy przyjdzie Eliasz, aby go wybawić.
The rest of them said, “Leave him alone. Let us see whether Elijah comes to save him.”
50 Jezus zaś zawołał ponownie donośnym głosem i oddał ducha.
Then Jesus cried out again with a loud voice and gave up his spirit.
51 A oto zasłona świątyni rozerwała się na pół, od góry aż do dołu, ziemia się zatrzęsła i skały popękały.
Behold, the curtain of the temple was split in two from the top to the bottom, and the earth shook, and the rocks split apart.
52 Grobowce się otworzyły, a wiele ciał świętych, którzy zasnęli, powstało.
The tombs were opened, and the bodies of the saints who had fallen asleep were raised.
53 I wyszli z grobów po jego zmartwychwstaniu, weszli do miasta świętego i ukazali się wielu.
They came out of the tombs after his resurrection, entered the holy city, and appeared to many.
54 Wtedy setnik i ci, którzy z nim pilnowali Jezusa, widząc trzęsienie ziemi i to, co się działo, bardzo się zlękli i powiedzieli: On prawdziwie był Synem Bożym.
Now when the centurion and those who were watching Jesus saw the earthquake and the things that had happened, they became very afraid and said, “Truly this was the Son of God.”
55 A było tam wiele kobiet, które przypatrywały się z daleka. Szły one za Jezusem od Galilei i usługiwały mu.
Many women who had followed Jesus from Galilee to care for him were there looking on from a distance.
56 Wśród nich były: Maria Magdalena, Maria, matka Jakuba i Józefa, oraz matka synów Zebedeusza.
Among them were Mary Magdalene, Mary the mother of James and Joseph, and the mother of the sons of Zebedee.
57 A gdy nastał wieczór, przyszedł bogaty człowiek z Arymatei, imieniem Józef, który też był uczniem Jezusa.
When it was evening, there came a rich man from Arimathea, named Joseph, who was also a disciple of Jesus.
58 Udał się on do Piłata i poprosił o ciało Jezusa. Wtedy Piłat rozkazał, aby [mu] je wydano.
He approached Pilate and asked for the body of Jesus. Then Pilate ordered it to be given to him.
59 A Józef zabrał ciało, owinął je w czyste płótno;
Joseph took the body, wrapped it in a clean linen cloth,
60 I złożył w swoim nowym grobowcu, który wykuł w skale. Przed wejście do grobowca zatoczył wielki kamień i odszedł.
and laid it in his own new tomb that he had cut into the rock. Then he rolled a large stone against the door of the tomb and went away.
61 A Maria Magdalena i druga Maria siedziały tam naprzeciw grobowca.
Mary Magdalene and the other Mary were there, sitting opposite the tomb.
62 Następnego dnia, [pierwszego] po [dniu] przygotowania, naczelni kapłani i faryzeusze zebrali się u Piłata;
The next day, which was the day after the Preparation, the chief priests and the Pharisees were gathered together with Pilate.
63 I oznajmili: Panie, przypomnieliśmy sobie, że ten zwodziciel powiedział, gdy jeszcze żył: Po trzech dniach zmartwychwstanę.
They said, “Sir, we remember that when that deceiver was alive, he said, 'After three days will I rise again.'
64 Rozkaż więc zabezpieczyć grobowiec aż do trzeciego dnia, by przypadkiem jego uczniowie nie przyszli w nocy, nie wykradli go i nie powiedzieli ludowi: Powstał z martwych. I ostatni błąd będzie gorszy niż pierwszy.
Therefore command that the tomb be made secure until the third day, otherwise his disciples may come and steal him and say to the people, 'He has risen from the dead,' and the last deception will be worse than the first.”
65 Piłat powiedział im: Macie straż. Idźcie, zabezpieczcie, jak umiecie.
Pilate said to them, “Take a guard. Go and make it as secure as you can.”
66 Poszli więc i zabezpieczyli grobowiec, pieczętując kamień i stawiając straż.
So they went and made the tomb secure, sealing the stone and placing the guard.
