Łukasza 18
1 Opowiedział im też przypowieść [o tym], że zawsze należy się modlić i nie ustawać;
Jesus told them this story to encourage them to pray at all times, and not to become discouraged.
2 Mówiąc: W pewnym mieście był sędzia, który Boga się nie bał i z człowiekiem się nie liczył.
“Once there was a judge in this particular town who didn't respect God or care about anyone,” Jesus explained.
3 Była też w tym mieście wdowa, która przychodziła do niego i mówiła: Pomścij moją [krzywdę] na moim przeciwniku.
“In the same town lived a widow who time and again went to the judge, saying, ‘Give me justice in the case against my enemy!’
4 On przez długi czas nie chciał, lecz potem powiedział sobie: Chociaż Boga się nie boję i z człowiekiem się nie liczę;
For a while he didn't want to do anything about it, but eventually he said to himself, ‘Even though I don't respect God or care about anyone,
5 To jednak, ponieważ naprzykrza mi się ta wdowa, pomszczę jej [krzywdę], aby już nie przychodziła i nie zadręczała mnie.
this widow is so annoying I'll make sure she receives justice. Then she won't wear me out by her coming to see me so often.’
6 I powiedział Pan: Słuchajcie, co mówi niesprawiedliwy sędzia.
Listen to what even an unjust judge decided,” said the Lord.
7 A Bóg, czy nie pomści [krzywdy] swoich wybranych, którzy wołają do niego we dnie i w nocy, chociaż długo zwleka w ich [sprawie]?
“Don't you think that God will make sure his chosen people receive justice, those who cry out to him day and night? Do you think he will make them wait?
8 Mówię wam, że szybko pomści ich [krzywdę]. Lecz czy Syn Człowieczy znajdzie wiarę na ziemi, gdy przyjdzie?
No, I tell you, he will give them justice quickly. However, when the Son of man comes, will he find people on earth who trust in him?”
9 Powiedział też do tych, którzy ufali sobie, że są sprawiedliwi, a innych mieli za nic, taką przypowieść:
He also told this story about those who are so sure that they are living right, and who put everybody else down.
10 Dwóch ludzi weszło do świątyni, żeby się modlić, jeden faryzeusz, a drugi celnik.
“Two men went to the Temple to pray. One was a Pharisee, and the other a tax collector.
11 Faryzeusz stanął i tak się w sobie modlił: Dziękuję ci, Boże, że nie jestem jak inni ludzie, zdziercy, niesprawiedliwi, cudzołożnicy albo jak i ten celnik.
The Pharisee stood up and prayed to himself, ‘God, I thank you that I am not like other people—cheats, criminals, adulterers—or even like this tax collector.
12 Poszczę dwa razy w tygodniu, daję dziesięcinę ze wszystkiego, co mam.
I fast twice a week, and I pay tithe on my income.’
13 A celnik, stojąc z daleka, nie chciał nawet oczu podnieść ku niebu, ale bił się w piersi, mówiąc: Boże, bądź miłosierny mnie grzesznemu.
But the tax collector stood at a distance. He wouldn't even look up to heaven. Instead he beat his chest and prayed, ‘God, please be merciful to me. I am a sinner.’
14 Mówię wam, że raczej ten odszedł do swego domu usprawiedliwiony, a nie tamten. [Każdy] bowiem, kto się wywyższa, będzie poniżony, a kto się poniża, będzie wywyższony.
I tell you, it was this man who went home right in God's sight and not the other. For those who exalt themselves will be humbled, while those who humble themselves will be exalted.”
15 Przynoszono też do niego niemowlęta, aby je dotknął. Lecz uczniowie, widząc to, gromili ich.
Parents were bringing their infants to Jesus to have him bless them by his touch. When the disciples saw what was happening, they tried to stop them.
16 Ale Jezus przywołał ich i powiedział: Pozwólcie dzieciom przychodzić do mnie i nie zabraniajcie im. Do takich bowiem należy królestwo Boże.
But Jesus called the children to him. “Let the little children come to me,” he said. “Don't prevent them, for the kingdom of God belongs to those who are like them.
17 Zaprawdę powiadam wam: Kto nie przyjmie królestwa Bożego jak dziecko, nie wejdzie do niego.
I tell you the truth, anyone who doesn't welcome the kingdom of God like a little child will never enter it.”
18 I zapytał go pewien dostojnik: Nauczycielu dobry, co mam czynić, aby odziedziczyć życie wieczne? (aiōnios g166)
One of the rulers came to Jesus and asked him, “Good Teacher, what do I have to do to inherit eternal life?” (aiōnios g166)
19 A Jezus mu odpowiedział: Dlaczego nazywasz mnie dobrym? Nikt [nie jest] dobry, tylko jeden – Bóg.
“Why do you call me good?” Jesus replied. “No one is good, only God.
20 Znasz przykazania: Nie cudzołóż, nie zabijaj, nie kradnij, nie dawaj fałszywego świadectwa, czcij swego ojca i swoją matkę.
You know the commandments: do not commit adultery, do not murder, do not steal, do not give false testimony, honor your father and mother.”
21 A on odpowiedział: Tego wszystkiego przestrzegałem od młodości.
“I've kept all these commandments since I was young,” the man replied.
22 Gdy Jezus to usłyszał, powiedział do niego: Jednego ci jeszcze brakuje. Sprzedaj wszystko, co masz, i rozdaj ubogim, a będziesz miał skarb w niebie. Potem przyjdź i chodź za mną.
When Jesus heard this he told the man, “You still lack one thing. Go and sell all you have, give the money to the poor, and you will have treasure in heaven. Then come and follow me!”
23 A on, usłyszawszy to, ogromnie się zasmucił, bo był bardzo bogaty.
But when the man heard this he became very sad, for he was very wealthy.
24 Kiedy Jezus zobaczył go bardzo zasmuconego, powiedział: Jakże trudno tym, którzy mają pieniądze, wejść do królestwa Bożego!
When he saw his reaction, Jesus said, “How difficult it is for the rich to enter the kingdom of God!
25 Łatwiej bowiem jest wielbłądowi przejść przez ucho igielne, niż bogatemu wejść do królestwa Bożego.
It's easier for a camel to go through the eye of a needle than for a rich person to enter the kingdom of God.”
26 Wtedy ci, którzy to słyszeli, mówili: Któż więc może być zbawiony?
Those who heard this wondered, “Who can be saved then?”
27 A on odpowiedział: Co niemożliwe jest u ludzi, możliwe jest u Boga.
Jesus replied, “What is impossible in human terms is possible for God.”
28 Wówczas Piotr powiedział: Oto my opuściliśmy wszystko i poszliśmy za tobą.
Peter said, “We left everything to follow you!”
29 On zaś im odpowiedział: Zaprawdę powiadam wam, że nie ma nikogo, kto by opuścił dom, rodziców lub braci, żonę lub dzieci dla królestwa Bożego;
“I tell you the truth,” Jesus told them, “anybody who leaves behind their home, wife, brothers, parents, or children for the sake of God's kingdom
31 Potem wziął ze sobą dwunastu i powiedział do nich: Oto idziemy do Jerozolimy i wypełni się wszystko, co zostało napisane przez proroków o Synu Człowieczym.
Jesus took the twelve disciples aside, and told them, “We're going to Jerusalem, and all that the prophets wrote about the Son of man will be fulfilled.
32 Będzie bowiem wydany poganom, wyśmiany, zelżony i opluty;
He will be handed over to the foreigners he will be mocked, insulted, and spat upon.
33 Ubiczują go i zabiją, ale trzeciego dnia zmartwychwstanie.
They will flog him and kill him, but on the third day he will rise again.”
34 Lecz oni nic z tego nie zrozumieli. Te słowa były przed nimi zakryte i nie wiedzieli, o czym była mowa.
But they didn't understand anything Jesus told them. The meaning was hidden from them and they didn't grasp what he was talking about.
35 A gdy zbliżał się do Jerycha, pewien ślepiec siedział przy drodze i żebrał.
As Jesus approached Jericho a blind man was sitting beside the road begging.
36 A usłyszawszy przechodzący tłum, pytał, co się dzieje.
He heard the crowd going past, so he asked what was happening.
37 I powiedziano mu, że przechodzi Jezus z Nazaretu.
They told him, “Jesus of Nazareth is passing by.”
38 Wtedy zawołał: Jezusie, Synu Dawida, zmiłuj się nade mną!
He called out, “Jesus, son of David, please have mercy on me!”
39 Lecz ci, którzy szli z przodu, gromili go, aby milczał. On jednak jeszcze głośniej wołał: Synu Dawida, zmiłuj się nade mną!
Those at the front of the crowd told him to stop shouting and be quiet, but he only shouted louder, “Son of David, please have mercy on me!”
40 Wtedy Jezus zatrzymał się i kazał go przyprowadzić do siebie. A gdy się zbliżył, zapytał go:
Jesus stopped and told them to bring the blind man to him. As he came over, Jesus asked him,
41 Co chcesz, abym ci uczynił? A on odpowiedział: Panie, żebym przejrzał.
“What do you want me to do for you?” “Lord, please, I want to see,” he pleaded.
42 Jezus mu powiedział: Przejrzyj, twoja wiara cię uzdrowiła.
“Then see!” Jesus told him. “Your trust in me has healed you.”
43 Zaraz też odzyskał wzrok i szedł za nim, wielbiąc Boga. A wszyscy ludzie, widząc to, oddawali chwałę Bogu.
Immediately the man could see. He followed Jesus, praising God. Everyone there who saw what happened also praised God.
