Łukasza 1
1 Ponieważ wielu podjęło się sporządzić opis tych wydarzeń, co do których mamy zupełną pewność;
Seeing that many have taken it in hand to draw up an account of those matters which have been fully established among us,
2 Tak jak nam [je] przekazali ci, którzy od początku byli naocznymi świadkami i sługami słowa;
just as they reported them to us, who were from beginning eye- witnesses and ministers of the word,
3 Postanowiłem i ja, który to wszystko od początku dokładnie wybadałem, opisać ci [to] po kolei, zacny Teofilu;
it seemed good to me also accurately, from the very beginning, to write them to you in order, most excellent Theophilus,
4 Abyś nabrał pewności co do tego, czego cię nauczono.
so that you may know the certainty of the story which you have been taught by the word of mouth.
5 Za dni Heroda, króla Judei, żył pewien kapłan imieniem Zachariasz, ze zmiany Abiasza. Miał on za żonę [jedną] z córek Aarona, której na imię było Elżbieta.
In the reign of Herod, King of Judea, there was a certain priest, named Zachariah, belonging to the class of Abijah. He had a wife named Elizabeth,
6 Oboje byli sprawiedliwi w oczach Boga, postępując nienagannie według wszystkich przykazań i nakazów Pana.
who was a descendant of Aaron. They were both righteous in the sight of the Lord, walking in all the commandments and ordinances of the law, blameless.
7 Nie mieli jednak dziecka, ponieważ Elżbieta była niepłodna, i oboje byli w podeszłym wieku.
Now they had no child, for Elizabeth was barren, and both were far advanced in years.
8 A gdy pełnił służbę kapłańską przed Bogiem w kolejności swojej zmiany;
Now while Zachariah was acting as priest before God in the due course of his class, it fell to his lot, according to the custom of priesthood,
9 Zgodnie ze zwyczajem urzędu kapłańskiego padł na niego los, aby wejść do świątyni Pana i palić kadzidło.
to enter into the sanctuary of the Lord and to burn incense.
10 A cała rzesza ludzi modliła się na zewnątrz w czasie kadzenia.
And the whole multitude of the people were without, praying at the hour of incense.
11 Wtedy ukazał mu się anioł Pana stojący po prawej stronie ołtarza kadzenia.
Then there appeared to him an angel of the Lord, standing on the right side of the altar of incense.
12 I przeraził się Zachariasz na jego widok, i ogarnął go strach.
And as he saw him Zachariah was troubled, and fear fell upon him.
13 Lecz anioł powiedział do niego: Nie bój się, Zachariaszu, bo twoja modlitwa została wysłuchana. Elżbieta, twoja żona, urodzi ci syna, któremu nadasz imię Jan.
But the Angel said to him. "Do not be afraid, Zachariah, because your petition has been heard, and your wife Elizabeth will bear you a son, and you are to call him John.
14 Będzie to dla ciebie radość i wesele; i wielu będzie się radować z jego narodzin.
"And he shall be to you a joy and an exultation, and many shall rejoice over his birth.
15 Będzie bowiem wielki w oczach Pana. Nie będzie pił wina ani mocnego napoju i zostanie napełniony Duchem Świętym już w łonie swojej matki.
"For he shall be great in the sight of the Lord, "He shall drink neither wine nor strong drink, "He shall be filled with the Holy Spirit from the hour of his birth,
16 I wielu z synów Izraela nawróci do Pana, ich Boga.
"And shall win many of the sons of Israel to the Lord, their God.
17 On bowiem pójdzie przed nim w duchu i mocy Eliasza, aby zwrócić serca ojców ku dzieciom, a opornych ku roztropności sprawiedliwych, aby przygotować Panu lud gotowy.
"He shall go before Him in the wisdom and power of Elijah to turn the hearts of the fathers to their children and the disobedient to the wisdom of the righteous, and so to make ready for the Lord a people prepared for him."
18 I powiedział Zachariasz do anioła: Po czym to poznam? Bo ja jestem stary i moja żona jest w podeszłym wieku.
"How shall I be sure of this?" said Zachariah to the Angel. "For I am an old man and my wife is advanced in years."
19 A anioł mu odpowiedział: Ja jestem Gabriel, który stoi przed Bogiem. Zostałem posłany, aby mówić do ciebie i przynieść ci tę radosną nowinę.
"I am Gabriel," answered the angel, "who stand in the presence of God; and I have been sent to speak to you and to bring and to bring you this good news.
20 I będziesz niemy, i nie będziesz mógł mówić aż do dnia, kiedy się to stanie, dlatego że nie uwierzyłeś moim słowom, które się wypełnią w swoim czasie.
"And now you shall be silent and unable to speak until the day the day when this has taken place; because you did not believe my words - Words which will be fulfilled at their appointed time."
21 A ludzie czekali na Zachariasza i dziwili się, że tak długo przebywa w świątyni.
Meanwhile the people were waiting for Zachariah and wondering why he stayed so long in the sanctuary.
22 Kiedy wyszedł, nie mógł do nich mówić. I zrozumieli, że miał widzenie w świątyni, bo dawał im znaki, i pozostał niemy.
And when he came out he could not speak to them, and then they knew that he had seen a vision in the sanctuary. He kept making signs to them and remained dumb.
23 A gdy skończyły się dni jego posługi, wrócił do swego domu.
As soon as his term of priestly service was ended he went home;
24 Po tych dniach Elżbieta, jego żona, poczęła i ukrywała się przez pięć miesięcy, mówiąc:
and after those days Elizabeth, his wife, Conceived, and she hid herself five months, saying.
25 Tak mi uczynił Pan w dniach, kiedy wejrzał [na mnie], aby zdjąć moją hańbę w oczach ludzi.
"This has the Lord done for me. He has now deigned to take the away my reproach among men."
26 A w szóstym miesiącu Bóg posłał anioła Gabriela do miasta w Galilei, zwanego Nazaret;
Six months later the angel Gabriel was sent by God to a town in Galilee, called Nazareth,
27 Do dziewicy zaślubionej mężczyźnie, któremu na imię było Józef, z rodu Dawida; a dziewicy było na imię Maria.
to a maiden betrothed to a man named Joseph, a descendant of David. Her name was Mary.
28 Kiedy anioł przyszedł do niej, powiedział: Witaj, obdarowana łaską, Pan jest z tobą. Błogosławiona jesteś między kobietami.
The angel went in and said to her. "Joy to you, highly favored one! "The Lord is with you."
29 Ale ona, ujrzawszy [go], zlękła się z powodu jego słów i zastanawiała się, co miałoby znaczyć to pozdrowienie.
Mary was greatly agitated at his word, and was revolving in her mind what this salutation could mean.
30 Wtedy anioł powiedział do niej: Nie bój się, Mario, znalazłaś bowiem łaskę u Boga.
when the angel said to her. "Fear not Mary, for you have found grace with God.
31 Oto poczniesz w [swym] łonie i urodzisz syna, któremu nadasz imię Jezus.
"And behold, you shall conceive in your womb and bear a son; and you shall call his name Jesus.
32 Będzie on wielki i będzie nazwany Synem Najwyższego, a Pan Bóg da mu tron jego ojca Dawida.
"He shall be great, and shall be called the Son of the Most High. "And the Lord God will give him the throne of his forefather David,
"and he shall reign over the House of Jacob forever; and of his kingdom there shall be no end." (aiōn g165)
34 Wtedy Maria powiedziała do anioła: Jak to się stanie, skoro nie obcowałam z mężczyzną?
And Mary said to the angel. "How can this be? For I have no husband?"
35 A anioł jej odpowiedział: Duch Święty zstąpi na ciebie i moc Najwyższego zacieni cię. Dlatego też to święte, co się z ciebie narodzi, będzie nazwane Synem Bożym.
"The Holy Spirit shall come upon you," said the angel, "and the power of the most High shall overshadow you, and therefore the holy offspring which is born, shall be called the son of God.
36 A oto Elżbieta, twoja krewna, także poczęła syna w swojej starości i jest w szóstym miesiącu ta, którą nazywano niepłodną.
"And behold your kinswoman, Elizabeth, she also has conceived a son in her old age, and this was the sixth month with her that was called barren.
37 Dla Boga bowiem nie ma nic niemożliwego.
"For no word of God shall be void of power."
38 I powiedziała Maria: Oto służebnica Pana, niech mi się stanie według twego słowa. Wtedy odszedł od niej anioł.
Then Mary said. "Behold I am Lord’s slave. Let it be to me as you have said." Then the angel departed from her.
39 W tych dniach Maria wstała i poszła z pośpiechem w góry do miasta w Judei.
Soon after this Mary set out and hastened unto the hill-country to a town in Judah;
40 Weszła do domu Zachariasza i pozdrowiła Elżbietę.
and there she came into the house of Zachariah, and greeted Elizabeth.
41 A gdy Elżbieta usłyszała pozdrowienie Marii, poruszyło się dziecko w jej łonie i Elżbieta została napełniona Duchem Świętym.
And when Elizabeth heard her salutation, the babe leaped in her womb, and Elizabeth herself was filled with the Holy Spirit,
42 I zawołała donośnym głosem: Błogosławiona jesteś między kobietami i błogosławiony jest owoc twego łona.
and called out with a loud cry. "Blessed are you among women, and blessed is your unborn child!
43 A skądże mi to, że matka mego Pana przyszła do mnie?
"But why is this honor done me, that the mother of my Lord should come me?
44 Gdy bowiem głos twego pozdrowienia zabrzmiał w moich uszach, poruszyło się z radości dziecko w moim łonie.
"For behold when the sound of your salutation reached my ears, the babe leaped with joy within my womb.
45 A błogosławiona, która uwierzyła. Spełni się bowiem to, co zostało jej powiedziane przez Pana.
"And blessed is she who believed that the Lord’s words spoken to her would be fulfilled."
46 Wtedy Maria powiedziała: Wielbi moja dusza Pana;
And Mary said. "My soul doth magnify the Lord,
47 I rozradował się mój duch w Bogu, moim Zbawicielu;
"My spirit exults in the God, who is my Saviour,
48 Bo wejrzał na uniżenie swojej służebnicy. Oto bowiem wszystkie pokolenia będą mnie odtąd nazywać błogosławioną.
"For he has regarded the humiliation of his slave, And from this hour all ages will count me blessed.
49 Bo uczynił mi wielkie rzeczy ten, który jest mocny, i święte jest jego imię.
"For he who is mighty has done great things for me; And holy is his name.
50 A jego miłosierdzie z pokolenia na pokolenie nad tymi, którzy się go boją.
"His mercy is unto generations and generations on those who reverence him.
51 Okazał moc swoim ramieniem i rozproszył pysznych w myślach ich serc.
"He has showed strength with his arm. "He has scattered proud in the imagination of their hearts;
52 Strącił mocarzy z tronów, a wywyższył pokornych.
"he has put down princes from their thrones, and has exalted those of low degree.
53 Głodnych napełnił dobrami, a bogaczy odprawił z niczym.
"The hungry he has filled with good things, But the rich he has sent empty away.
54 Ujął się za Izraelem, swym sługą, pomny na [swoje] miłosierdzie;
"He has helped Israel, his servant, that he might remember mercy,
"As he spoke to our forefathers, to Abraham and his offspring forever." (aiōn g165)
56 I została z nią Maria około trzech miesięcy, a potem wróciła do swego domu.
So Mary stayed with Elizabeth about three months and returned home.
57 Dla Elżbiety zaś nadszedł czas porodu i urodziła syna.
Now when the time of Elizabeth’s delivery was come, she gave birth to a son;
58 A gdy jej sąsiedzi i krewni usłyszeli, że Pan okazał jej swoje wielkie miłosierdzie, cieszyli się razem z nią.
and her neighbors and kinsfolk heard that the Lord had magnified his mercy toward her; and they rejoiced with her,
59 A ósmego dnia przyszli, aby obrzezać dziecko, i [chcieli] nadać mu imię jego ojca, Zachariasza.
and came on the eighth day to circumcise the child. They were about to call him "Zachariah," after his father,
60 Ale jego matka powiedziała: Nie tak, lecz będzie się nazywał Jan.
when his mother said, "No, he is to be called John."
61 I powiedzieli do niej: Nie ma nikogo w twoim rodzie, kogo by nazwano tym imieniem.
Said they, "You have no relatives of that name!"
62 Pytali więc znakami jego ojca, jak chce go nazwać.
Then they asked his father by signs what he wished to call the child.
63 A on poprosił o tabliczkę i napisał: Jan jest jego imię. I dziwili się wszyscy.
So he asked for a writing tablet and wrote down, "His name is John."
64 Natychmiast otworzyły się jego usta i [rozwiązał się] jego język, i mówił, wielbiąc Boga.
Every one was surprised, and at once his mouth was opened and his tongue loosed, and he spoke, blessing God.
65 I padł strach na wszystkich ich sąsiadów, i po całej górskiej krainie judzkiej rozgłoszone zostały wszystkie te słowa.
And there came a great fear upon all in the neighborhood; and throughout the hill country of Judea all these sayings were much talked about.
66 Wszyscy zaś, którzy o tym słyszeli, brali to sobie do serca i mówili: Cóż to będzie za dziecko? I była z nim ręka Pańska.
All the story laid it up in their hearts, saying "What, then, will this child be?" For the Lord’s hands was with him.
67 A Zachariasz, jego ojciec, będąc napełniony Duchem Świętym, prorokował:
And his father, Zachariah, was filled with the Holy Spirit and prophesied, saying.
68 Błogosławiony niech będzie Pan, Bóg Izraela, bo nawiedził i odkupił swój lud;
"Blessed be the Lord, the God of Israel, For he has visited and redeemed his people,
69 I wzbudził nam róg zbawienia w domu Dawida, swego sługi;
"And has raised up a mighty Deliverer for us In the house of his servant David,
"As he spake by the mouth of his holy Prophets Which have been since the world began (aiōn g165)
71 [Że nas] wybawi od naszych nieprzyjaciół i z ręki wszystkich, którzy nas nienawidzą;
To deliver us from our enemies, and from the power Of all who hate us.
72 Aby okazać miłosierdzie naszym ojcom i przypomnieć swoje święte przymierze;
"He showed mercy to our forefathers, He remembered his holy covenant,
73 I przysięgę, którą złożył Abrahamowi, naszemu ojcu;
"The oath which he swore to Abraham, our forefather,
74 Że nam da, [abyśmy] mu służyli bez lęku, wybawieni z ręki naszych nieprzyjaciół;
"That he we should be delivered out of the Hand of our enemies, And should serve him without fear,
75 W świętości i sprawiedliwości przed nim po wszystkie dni naszego życia.
"In holiness and righteousness before him All our days.
76 A ty, dziecko, będziesz nazwane prorokiem Najwyższego, bo pójdziesz przed obliczem Pana, aby przygotować jego drogi;
"And thou, child, shalt be called the Prophet of the Most High, For thou shalt go before the Lord to prepare the way
77 I żeby jego ludowi dać poznać zbawienie przez przebaczenie mu grzechów;
"To give to his people a knowledge of salvation Through the remission of their sins,
78 Dzięki serdecznemu miłosierdziu naszego Boga, przez które nawiedził nas wschód [słońca] z wysoka;
"Through the heart of mercy of our God, Whereby the Dayspring from on high shall visit us,
79 Aby oświecić siedzących w ciemności i w cieniu śmierci, aby skierować nasze kroki na drogę pokoju.
"To give light to those who sit in darkness and in the shadow of death, And to guide our feet into the paths of peace."
80 A dziecko rosło i umacniało się w duchu, i przebywało na pustyniach aż do dnia ukazania się przed Izraelem.
And the child grew, and became strong in the Spirit, and remained in the desert till the day of his showing to Israel.
