Jana 11
1 A był chory pewien [człowiek], Łazarz z Betanii, z miasteczka Marii i jej siostry Marty.
Now there was a certain [man] sick, Lazarus of Bethany, of the village of Mary and Martha her sister.
2 A to była ta Maria, która namaściła Pana maścią i wycierała jego nogi swoimi włosami. Jej to brat, Łazarz, chorował.
It was [the] Mary who anointed the Lord with ointment and wiped his feet with her hair, whose brother Lazarus was sick.
3 Siostry więc posłały do niego [wiadomość]: Panie, oto ten, którego miłujesz, choruje.
The sisters therefore sent to him, saying, Lord, behold, he whom thou lovest is sick.
4 A gdy Jezus to usłyszał, powiedział: Ta choroba nie jest na śmierć, ale na chwałę Bożą, aby przez nią był uwielbiony Syn Boży.
But when Jesus heard [it], he said, This sickness is not unto death, but for the glory of God, that the Son of God may be glorified by it.
5 Jezus zaś miłował Martę i jej siostrę, i Łazarza.
Now Jesus loved Martha, and her sister, and Lazarus.
6 A gdy usłyszał, że choruje, został jeszcze dwa dni w miejscu, w którym przebywał.
When therefore he heard, He is sick, he remained two days then in the place where he was.
7 Lecz potem powiedział do swoich uczniów: Chodźmy znowu do Judei.
Then after this he says to his disciples, Let us go into Judaea again.
8 Uczniowie mu powiedzieli: Mistrzu, Żydzi dopiero co usiłowali cię ukamienować, a znowu tam idziesz?
The disciples say to him, Rabbi, [even but] now the Jews sought to stone thee, and goest thou thither again?
9 Jezus odpowiedział: Czyż dzień nie ma dwunastu godzin? Jeśli ktoś chodzi we dnie, nie potknie się, bo widzi światłość tego świata.
Jesus answered, Are there not twelve hours in the day? If any one walk in the day, he does not stumble, because he sees the light of this world;
10 A jeśli ktoś chodzi w nocy, potknie się, bo nie ma w nim światłości.
but if any one walk in the night, he stumbles, because the light is not in him.
11 To powiedział, a potem dodał: Łazarz, nasz przyjaciel, śpi, ale idę, aby obudzić go ze snu.
These things said he; and after this he says to them, Lazarus, our friend, is fallen asleep, but I go that I may awake him out of sleep.
12 Wtedy jego uczniowie powiedzieli: Panie, jeśli śpi, będzie zdrowy.
The disciples therefore said to him, Lord, if he be fallen asleep, he will get well.
13 Ale Jezus mówił o jego śmierci, lecz oni myśleli, że mówił o zaśnięciu [zwykłym] snem.
But Jesus spoke of his death, but they thought that he spoke of the rest of sleep.
14 Wówczas Jezus powiedział im otwarcie: Łazarz umarł.
Jesus therefore then said to them plainly, Lazarus has died.
15 I ze względu na was raduję się, że mnie tam nie było, abyście uwierzyli. Ale chodźmy do niego.
And I rejoice on your account that I was not there, in order that ye may believe. But let us go to him.
16 Wtedy Tomasz, zwany Didymos, powiedział do współuczniów: Chodźmy i my, aby z nim umrzeć.
Thomas therefore, called Didymus, said to his fellow disciples, Let us also go, that we may die with him.
17 Kiedy Jezus przyszedł, zastał go już cztery dni leżącego w grobie.
Jesus therefore [on] arriving found him to have been four days already in the tomb.
18 A Betania była niedaleko Jerozolimy, [w odległości] około piętnastu stadiów.
Now Bethany was near Jerusalem, about fifteen stadia off,
19 A wielu Żydów przyszło do Marty i Marii, aby je pocieszyć po [stracie] brata.
and many of the Jews came to Martha and Mary, that they might console them concerning their brother.
20 Gdy Marta usłyszała, że Jezus nadchodzi, wybiegła mu naprzeciw. Ale Maria siedziała w domu.
Martha then, when she heard Jesus is coming, went to meet him; but Mary sat in the house.
21 I powiedziała Marta do Jezusa: Panie, gdybyś tu był, mój brat by nie umarł.
Martha therefore said to Jesus, Lord, if thou hadst been here, my brother had not died;
22 Ale i teraz wiem, że Bóg da tobie, o cokolwiek go poprosisz.
but even now I know, that whatsoever thou shalt ask of God, God will give thee.
23 Jezus jej odpowiedział: Twój brat zmartwychwstanie.
Jesus says to her, Thy brother shall rise again.
24 Marta mu powiedziała: Wiem, że zmartwychwstanie przy zmartwychwstaniu w dniu ostatecznym.
Martha says to him, I know that he will rise again in the resurrection in the last day.
25 I powiedział do niej Jezus: Ja jestem zmartwychwstaniem i życiem. Kto we mnie wierzy, choćby i umarł, będzie żył.
Jesus said to her, I am the resurrection and the life: he that believes on me, though he have died, shall live;
and every one who lives and believes on me shall never die. Believest thou this? (aiōn g165)
27 Odpowiedziała mu: Tak, Panie. Ja uwierzyłam, że ty jesteś Chrystusem, Synem Bożym, który miał przyjść na świat.
She says to him, Yea, Lord; I believe that thou art the Christ, the Son of God, who should come into the world.
28 A to powiedziawszy, poszła i potajemnie zawołała swoją siostrę Marię, i powiedziała: Jest tu Nauczyciel i woła cię.
And having said this, she went away and called her sister Mary secretly, saying, The teacher is come and calls thee.
29 Gdy tylko ona to usłyszała, zaraz wstała i poszła do niego.
She, when she heard [that], rises up quickly and comes to him.
30 A Jezus jeszcze nie wszedł do miasteczka, lecz był na tym miejscu, gdzie Marta wyszła mu naprzeciw.
Now Jesus had not yet come into the village, but was in the place where Martha came to meet him.
31 Wtedy Żydzi, którzy byli z nią w domu i pocieszali ją, widząc, że Maria szybko wstała i wyszła, poszli za nią, mówiąc: Idzie do grobu, aby tam płakać.
The Jews therefore who were with her in the house and consoling her, seeing Mary that she rose up quickly and went out, followed her, saying, She goes to the tomb, that she may weep there.
32 A gdy Maria przyszła tam, gdzie był Jezus, ujrzała go, przypadła mu do nóg i powiedziała: Panie, gdybyś tu był, mój brat by nie umarł.
Mary therefore, when she came where Jesus was, seeing him, fell at his feet, saying to him, Lord, if thou hadst been here, my brother had not died.
33 Kiedy Jezus zobaczył ją płaczącą i płaczących Żydów, którzy z nią przyszli, rozrzewnił się w duchu i zasmucił się.
Jesus therefore, when he saw her weeping, and the Jews who came with her weeping, was deeply moved in spirit, and was troubled,
34 I zapytał: Gdzie go położyliście? Odpowiedzieli mu: Panie, chodź i zobacz.
and said, Where have ye put him? They say to him, Lord, come and see.
35 I Jezus zapłakał.
Jesus wept.
36 Wtedy Żydzi powiedzieli: Patrzcie, jak go miłował.
The Jews therefore said, Behold how he loved him!
37 A niektórzy z nich mówili: Czyż ten, który otworzył oczy ślepego, nie mógł sprawić, aby on nie umarł?
And some of them said, Could not this [man], who has opened the eyes of the blind [man], have caused that this [man] also should not have died?
38 Jezus zaś [ponownie] się rozrzewnił i przyszedł do grobu. Była to jaskinia, a u jej [wejścia] był położony kamień.
Jesus therefore, again deeply moved in himself, comes to the tomb. Now it was a cave, and a stone lay upon it.
39 I powiedział Jezus: Usuńcie ten kamień. Powiedziała do niego Marta, siostra zmarłego: Panie, już cuchnie, bo od czterech dni [leży] w grobie.
Jesus says, Take away the stone. Martha, the sister of the dead, says to him, Lord, he stinks already, for he is four days [there].
40 Jezus jej rzekł: Czyż nie powiedziałem ci, że jeśli uwierzysz, ujrzysz chwałę Bożą?
Jesus says to her, Did I not say to thee, that if thou shouldest believe, thou shouldest see the glory of God?
41 Wtedy usunęli kamień [z miejsca], gdzie był położony zmarły. Jezus zaś podniósł oczy w górę i powiedział: Ojcze, dziękuję ci, że mnie wysłuchałeś.
They took therefore the stone away. And Jesus lifted up his eyes on high and said, Father, I thank thee that thou hast heard me;
42 A ja wiedziałem, że mnie zawsze wysłuchujesz, ale powiedziałem to ze względu na stojących wokoło ludzi, aby uwierzyli, że ty mnie posłałeś.
but I knew that thou always hearest me; but on account of the crowd who stand around I have said [it], that they may believe that thou hast sent me.
43 Gdy to powiedział, zawołał donośnym głosem: Łazarzu, wyjdź na zewnątrz!
And having said this, he cried with a loud voice, Lazarus, come forth.
44 I wyszedł ten, który umarł, mając ręce i nogi powiązane opaskami, a twarz obwiązaną chustką. Powiedział do nich Jezus: Rozwiążcie go i pozwólcie mu odejść.
And the dead came forth, bound feet and hands with graveclothes, and his face was bound round with a handkerchief. Jesus says to them, Loose him and let him go.
45 Wielu więc z Żydów, którzy przyszli do Marii i widzieli to, czego Jezus dokonał, uwierzyło w niego.
Many therefore of the Jews who came to Mary and saw what he had done, believed on him;
46 Lecz niektórzy z nich odeszli do faryzeuszy i powiedzieli im, co Jezus uczynił.
but some of them went to the Pharisees and told them what Jesus had done.
47 Wtedy naczelni kapłani i faryzeusze zebrali się na naradę i mówili: Co zrobimy? Bo ten człowiek czyni wiele cudów.
The chief priests, therefore, and the Pharisees gathered a council, and said, What do we? for this man does many signs.
48 Jeśli go tak zostawimy, wszyscy uwierzą w niego i przyjdą Rzymianie, i zabiorą [nam] to nasze miejsce i naród.
If we let him thus alone, all will believe on him, and the Romans will come and take away both our place and our nation.
49 A jeden z nich, Kajfasz, który był tego roku najwyższym kapłanem, powiedział do nich: Wy nic nie wiecie;
But a certain one of them, Caiaphas, being high priest that year, said to them, Ye know nothing
50 I nie bierzecie pod uwagę, że pożyteczniej jest dla nas, żeby jeden człowiek umarł za lud, a żeby cały ten naród nie zginął.
nor consider that it is profitable for you that one man die for the people, and not that the whole nation perish.
51 A nie mówił tego sam od siebie, ale będąc tego roku najwyższym kapłanem, prorokował, że Jezus miał umrzeć za ten naród;
But this he did not say of himself; but, being high priest that year, prophesied that Jesus was going to die for the nation;
52 A nie tylko za ten naród, ale też [po to], aby zgromadzić w jedno rozproszone dzieci Boże.
and not for the nation only, but that he should also gather together into one the children of God who were scattered abroad.
53 Od tego więc dnia naradzali się wspólnie [nad tym], aby go zabić.
From that day therefore they took counsel that they might kill him.
54 A Jezus już nie chodził jawnie wśród Żydów, ale odszedł stamtąd do krainy, która leży w pobliżu pustyni, do miasta zwanego Efraim, i tam mieszkał ze swoimi uczniami.
Jesus therefore walked no longer openly among the Jews, but went away thence into the country near the desert, to a city called Ephraim, and there he sojourned with the disciples.
55 A zbliżała się Pascha żydowska. I wielu z tej okolicy szło do Jerozolimy przed Paschą, aby się oczyścić.
But the passover of the Jews was near, and many went up to Jerusalem out of the country before the passover, that they might purify themselves.
56 Szukali Jezusa i stojąc w świątyni, mówili jedni do drugich: Czy myślicie, że nie przyjdzie na święto?
They sought therefore Jesus, and said among themselves, standing in the temple, What do ye think? that he will not come to the feast?
57 A naczelni kapłani i faryzeusze wydali nakaz, [aby], jeśli ktoś się dowie, gdzie jest, oznajmił [to], żeby go [mogli] schwytać.
Now the chief priests and the Pharisees had given commandment that if any one knew where he was, he should make it known, that they might take him.
