I Koryntian 15
1 A oznajmiam wam, bracia, ewangelię, którą wam głosiłem, a którą przyjęliście i w której trwacie;
But let me recall to you, brethren, the Good News which I brought you, which you accepted, and on which you are standing,
2 Przez którą też dostępujecie zbawienia, jeśli pamiętacie to, co wam głosiłem, chyba że uwierzyliście na próżno.
through which also you are obtaining salvation, if you bear in mind the words in which I proclaimed it--unless indeed your faith has been unreal from the very first.
3 Najpierw bowiem przekazałem wam to, co i ja otrzymałem, że Chrystus umarł za nasze grzechy, zgodnie z Pismem;
For I repeated to you the all-important fact which also I had been taught, that Christ died for our sins in accordance with the Scriptures;
4 Że został pogrzebany, że zmartwychwstał trzeciego dnia, zgodnie z Pismem;
that He was buried; that He rose to life again on the third day in accordance with the Scriptures,
5 I że ukazał się Kefasowi, a potem tym dwunastu.
and was seen by Peter, and then by the Twelve.
6 Potem ukazał się więcej niż pięciuset braciom naraz, z których większość żyje aż dotąd, a niektórzy zasnęli.
Afterwards He was seen by more than five hundred brethren at once, most of whom are still alive, although some of them have now fallen asleep.
7 Potem ukazał się Jakubowi, potem wszystkim apostołom.
Afterwards He was seen by James, and then by all the Apostles.
8 A ostatniemu ze wszystkich ukazał się i mnie, jak poronionemu płodowi.
And last of all, as to one of untimely birth, He appeared to me also.
9 Ja bowiem jestem najmniejszym z apostołów i nie jestem godny nazywać się apostołem, bo prześladowałem kościół Boży.
For I am the least of the Apostles, and am not fit to be called an Apostle--because I persecuted the Church of God.
10 Lecz z łaski Boga jestem tym, czym jestem, a jego łaska względem mnie nie okazała się daremna, ale pracowałem więcej od nich wszystkich, jednak nie ja, lecz łaska Boga, która [jest] ze mną.
But what I am I am by the grace of God, and His grace bestowed upon me did not prove ineffectual. But I labored more strenuously than all the rest--yet it was not I, but God's grace working with me.
11 Czy więc ja, czy oni, tak głosimy i tak uwierzyliście.
But whether it is I or they, this is the way we preach and the way that you came to believe.
12 A jeśli się o Chrystusie głosi, że został wskrzeszony z martwych, jak [mogą] niektórzy pośród was mówić, że nie ma zmartwychwstania?
But if Christ is preached as having risen from the dead, how is it that some of you say that there is no such thing as a resurrection of the dead?
13 Jeśli bowiem nie ma zmartwychwstania, to i Chrystus nie został wskrzeszony.
If there is no such thing as a resurrection of the dead, then Christ Himself has not risen to life.
14 A jeśli Chrystus nie został wskrzeszony, to daremne [jest] nasze głoszenie, daremna też wasza wiara.
And if Christ has not risen, it follows that what we preach is a delusion, and that your faith also is a delusion.
15 I okazuje się, że jesteśmy fałszywymi świadkami Boga, bo świadczyliśmy o Bogu, że wskrzesił Chrystusa, którego nie wskrzesił, jeśli umarli nie są wskrzeszani.
Nay more, we are actually being discovered to be bearing false witness about God, because we have testified that God raised Christ to life, whom He did not raise, if in reality none of the dead are raised.
16 Jeśli bowiem umarli nie są wskrzeszani, to i Chrystus nie został wskrzeszony.
For if none of the dead are raised to life, then Christ has not risen;
17 A jeśli Chrystus nie został wskrzeszony, daremna [jest] wasza wiara i nadal jesteście w swoich grzechach.
and if Christ has not risen, your faith is a vain thing--you are still in your sins.
18 Tak więc i ci, którzy zasnęli w Chrystusie, poginęli.
It follows also that those who have fallen asleep in Christ have perished.
19 Jeśli tylko w tym życiu mamy nadzieję w Chrystusie, jesteśmy ze wszystkich ludzi najbardziej nieszczęśliwi.
If in this present life we have a hope resting on Christ, and nothing more, we are more to be pitied than all the rest of the world.
20 Tymczasem jednak Chrystus został wskrzeszony z martwych i stał się pierwszym plonem tych, którzy zasnęli.
But, in reality, Christ has risen from among the dead, being the first to do so of those who are asleep.
21 Skoro bowiem śmierć [przyszła] przez człowieka, przez człowieka [przyszło] też zmartwychwstanie umarłych.
For seeing that death came through man, through man comes also the resurrection of the dead.
22 Jak bowiem w Adamie wszyscy umierają, tak też w Chrystusie wszyscy zostaną ożywieni.
For just as through Adam all die, so also through Christ all will be made alive again.
23 Ale każdy w swojej kolejności, Chrystus jako pierwszy plon, potem ci, którzy należą do Chrystusa, w [czasie] jego przyjścia.
But this will happen to each in the right order--Christ having been the first to rise, and afterwards Christ's people rising at His return.
24 A potem będzie koniec, gdy przekaże królestwo Bogu i Ojcu, gdy zniszczy wszelką zwierzchność oraz wszelką władzę i moc.
Later on, comes the End, when He is to surrender the Kingship to God, the Father, when He shall have overthrown all other government and all other authority and power.
25 Bo on musi królować, aż położy wszystkich wrogów pod swoje stopy.
For He must continue King until He shall have put all His enemies under His feet.
26 A ostatni wróg, który zostanie zniszczony, to śmierć.
The last enemy that is to be overthrown is Death;
27 Wszystko bowiem poddał pod jego stopy. A gdy mówi, że wszystko jest [mu] poddane, [jest] jasne, że oprócz tego, który mu wszystko poddał.
for He will have put all things in subjection under His feet. And when He shall have declared that "All things are in subjection," it will be with the manifest exception of Him who has reduced them all to subjection to Him.
28 Gdy zaś wszystko zostanie mu poddane, wtedy i sam Syn będzie poddany temu, który mu poddał wszystko, aby Bóg był wszystkim we wszystkich.
But when the whole universe has been made subject to Him, then the Son Himself will also become subject to Him who has made the universe subject to Him, in order that GOD may be all in all.
29 Bo inaczej co zrobią ci, którzy przyjmują chrzest za zmarłych, jeśli umarli w ogóle nie są wskrzeszani? Po co przyjmują chrzest za zmarłych?
Otherwise what will become of those who got themselves baptized for the dead? If the dead do not rise at all, why are these baptized for them?
30 Po co i my każdej godziny narażamy się na niebezpieczeństwo?
Why also do we Apostles expose ourselves to danger every hour?
31 [Zapewniam was] przez chlubę, którą mam z was w Jezusie Chrystusie, naszym Panu, że każdego dnia umieram.
I protest, brethren, as surely as I glory over you--which I may justly do in Christ Jesus our Lord--that I die day by day.
32 Jeśli na sposób ludzki walczyłem z bestiami w Efezie, jaki z tego mam pożytek, jeśli umarli nie są wskrzeszani? Jedzmy i pijmy, bo jutro pomrzemy.
If from merely human motives I have fought with wild beasts in Ephesus, what profit is it to me? If the dead do not rise, let us eat and drink, for tomorrow we are to die.
33 Nie łudźcie się. Złe rozmowy psują dobre obyczaje.
Do not deceive yourselves: "Evil companionships corrupt good morals."
34 Ocknijcie się ku sprawiedliwości i nie grzeszcie; niektórzy bowiem nie mają poznania Boga. Mówię to ku waszemu zawstydzeniu.
Wake from this drunken fit; live righteous lives, and cease to sin; for some have no knowledge of God: I speak thus in order to move you to shame.
35 Lecz powie ktoś: Jak umarli są wskrzeszani i w jakim ciele przychodzą?
But some one will say, "How can the dead rise? And with what kind of body do they come back?"
36 Głupcze! To, co siejesz, nie ożyje, jeśli nie obumrze.
Foolish man! the seed you yourself sow has no life given to it unless it first dies;
37 I to, co siejesz, to nie ciało, które ma powstać, ale gołe ziarno, na przykład pszeniczne lub jakieś inne.
and as for what you sow, it is not the plant which is to be that you are sowing, but a bare grain, of wheat (it may be) or of something else, and God gives it a body as He has seen fit,
38 Bóg zaś daje mu ciało, jakie chce, a każdemu z ziaren właściwe jemu ciało.
and to each kind of seed a body of its own.
39 Nie każde ciało jest jednakowe, ale inne jest ciało ludzi, a inne ciało zwierząt, inne ryb, a inne ptaków.
All flesh is not the same: there is human flesh, and flesh of cattle, of birds, and of fishes.
40 Są też ciała niebieskie i ciała ziemskie, lecz inna jest chwała [ciał] niebieskich, a inna ziemskich.
There are bodies which are celestial and there are bodies which are earthly, but the glory of the celestial ones is one thing, and that of the earthly ones is another.
41 Inna chwała słońca, inna chwała księżyca, a inna chwała gwiazd. Gwiazda bowiem od gwiazdy różni się jasnością.
There is one glory of the sun, another of the moon, and another of the stars; for star differs from star in glory.
42 Tak też jest ze zmartwychwstaniem umarłych. Sieje się [ciało] w zniszczalności, a jest wskrzeszane w niezniszczalności;
It is the same with the resurrection of the dead. The body is sown in a state of decay, it is raised free from decay;
43 Sieje się w niesławie, a jest wskrzeszane w chwale, sieje się w słabości, a jest wskrzeszane w mocy;
it is sown in dishonor, it is raised in glory; it is sown in weakness, it is raised in power;
44 Sieje się ciało cielesne, a jest wskrzeszane ciało duchowe. Jest ciało cielesne, jest też ciało duchowe.
an animal body is sown, a spiritual body is raised. As surely as there is an animal body, so there is also a spiritual body.
45 Tak też jest napisane: Stał się pierwszy człowiek, Adam, duszą żyjącą, [a] ostatni Adam duchem ożywiającym.
In the same way also it is written, "The first man Adam became a living animal"; the last Adam is a life-giving Spirit.
46 Jednak pierwsze nie jest to, co duchowe, ale to, co cielesne, potem duchowe.
Nevertheless, it is not what is spiritual that came first, but what is animal; what is spiritual came afterwards.
47 Pierwszy człowiek z ziemi – ziemski, drugi człowiek – [sam] Pan z nieba.
The first man is a man of earth, earthy; the second man is from Heaven.
48 Jaki jest ten ziemski, tacy i ziemscy; a jaki jest niebieski, tacy i niebiescy.
What the earthy one is, that also are those who are earthy; and what the heavenly One is, that also are those who are heavenly.
49 A jak nosiliśmy obraz ziemskiego, tak będziemy nosili obraz niebieskiego.
And as we have borne a resemblance to the earthy one, let us see to it that we also bear a resemblance to the heavenly One.
50 To zaś mówię, bracia, że ciało i krew nie mogą odziedziczyć królestwa Bożego ani to, co zniszczalne, nie odziedziczy tego, co niezniszczalne.
But this I tell you, brethren: our mortal bodies cannot inherit the Kingdom of God, nor will what is perishable inherit what is imperishable.
51 Oto oznajmiam wam tajemnicę: Nie wszyscy zaśniemy, ale wszyscy będziemy przemienieni;
I tell you a truth hitherto kept secret: we shall not all sleep, but we shall all be changed,
52 W jednej chwili, w mgnieniu oka, na ostatnią trąbę. Zabrzmi bowiem [trąba], a umarli zostaną wskrzeszeni niezniszczalni, a my zostaniemy przemienieni.
in a moment, in the twinkling of an eye, at the sounding of the last trumpet; for the trumpet will sound, and the dead will be raised incapable of decay, and we shall be changed.
53 To bowiem, co zniszczalne, musi przyodziać się w to, co niezniszczalne, a to, co śmiertelne, przyoblec się w nieśmiertelność.
For so it must be: this perishable nature must clothe itself with what is imperishable, and this mortality must clothe itself with immortality.
54 A gdy to, co zniszczalne, przyoblecze się w niezniszczalność, a to, co śmiertelne, przyoblecze się w nieśmiertelność, wtedy wypełni się to słowo, które [jest] napisane: Połknięta jest śmierć w zwycięstwie.
But when this perishable nature has put on what is imperishable, and this mortality has put on immortality, then will the words of Scripture be fulfilled, "Death has been swallowed up in victory."
"Where, O death, is thy victory? Where, O death, is thy sting?" (Hadēs g86)
56 Żądłem zaś śmierci [jest] grzech, a siłą grzechu prawo.
Now sin is the sting of death, and sin derives its power from the Law;
57 Lecz dzięki [niech będą] Bogu, który nam dał zwycięstwo przez naszego Pana Jezusa Chrystusa.
but God be thanked who gives us the victory through our Lord Jesus Christ!
58 A tak, moi mili bracia, bądźcie stali, niezachwiani, zawsze obfitujący w dziele Pana, wiedząc, że wasza praca nie jest daremna w Panu.
Therefore, my dear brethren, be firm, unmovable, busily occupied at all times in the Lord's work, knowing that your toil is not fruitless in the Lord.
