Przysłów 1
1 Przypowieści Salomona, syna Dawidowego, króla Izraelskiego,
Los proverbios de Salomón, hijo de David, rey de Israel:
2 Dla poznania mądrości i ćwiczenia, ku wyrozumieniu powieści roztropnych;
Para conocer sabiduría y castigo; para entender las razones prudentes;
3 Dla pojęcia ćwiczenia w rozumie, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;
para recibir el castigo de prudencia, justicia, juicio y equidad;
4 Dla podania prostakom ostrożności, młodemu umiejętności, i opatrzności.
para dar prudencia a los simples, y a los jóvenes inteligencia y consejo.
5 Tych gdy mądry słuchać będzie, przybędzie mu nauki, a roztropny w radach opatrzniejszy będzie,
Si el sabio los oyere, aumentará la doctrina; y el entendido adquirirá consejo;
6 Aby zrozumiał przypowieści, i wykłady ich, słowa mądrych i zagadki ich.
para entender parábola y declaración; palabras de sabios, y sus enigmas.
7 Bojaźń Pańska jest początkiem umiejętności; ale głupi mądrością i ćwiczeniem gardzą.
El principio del conocimiento es el temor del SEÑOR; los locos despreciaron la sabiduría y el castigo.
8 Słuchaj, synu mój! ćwiczenia ojca twego, a nie opuszczaj nauki matki twojej.
Oye, hijo mío, el castigo de tu padre, y no deseches la ley de tu madre;
9 Bo to przyda wdzięczności głowie twojej, i będzie łańcuchem kosztownym szyi twojej.
porque aumento de gracia serán a tu cabeza, y protección a tu cuello.
10 Synu mój! jeżliby cię namawiali grzesznicy, nie przyzwalaj.
Hijo mío, si los pecadores te quisieren engañar, no consientas.
11 Jeźlićby rzekli: Pójdź z nami, czyhajmy na krew, zasadźmy się na niewinnego bez przyczyny;
Si dijeren: Ven con nosotros, espiemos a alguno para matarle, acechemos al inocente sin razón;
los tragaremos vivos como el sepulcro, y enteros, como los que caen en un abismo; (Sheol h7585)
13 Wszelkiej majętności kosztownej nabędziemy, napełnimy domy nasze korzyścią;
hallaremos riquezas de toda clase, llenaremos nuestras casas de despojos;
14 Rzuć między nas los twój; mieszek jeden wszyscy mieć będziemy.
echa tu suerte entre nosotros; tengamos todos una bolsa,
15 Synu mójâ nie chodźże z nimi w drogę; zawściągnij nogi twojej od ścieżek ich.
hijo mío, no andes en camino con ellos; aparta tu pie de sus veredas;
16 Albowiem nogi ich ku złemu bieżą, i spieszą się na wylanie krwi.
porque sus pies correrán al mal, e irán presurosos a derramar sangre.
17 Bo jako próżno zastawiają sieci przed oczyma wszelkiego ptaka skrzydlastego:
Porque en vano se tenderá la red ante los ojos de toda ave;
18 Tak i ci na krew swoję czyhają, a zasadzają się na duszę swoję.
mas ellos a su propia sangre espían, y a sus propias almas ponen asechanza.
19 Takieć są ścieszki każdego czyhającego na zysk, który duszę pana swego odbiera.
Tales son las sendas de todo el que codicia la ganancia, la cual prenderá la vida de sus poseedores.
20 Mądrość na dworzu woła, głos swój na ulicach wydaje.
La sabiduría clama de fuera; en las plazas da su voz;
21 W największym zgiełku woła, u wrót bram, w miastach powieści swoje opowiada, mówiąc:
clama en los principales lugares de concurso; en las entradas de las puertas de la ciudad dice sus razones:
22 Prostacy! dokądże się kochać będziecie w prostocie? a naśmiewcy pośmiewisko miłować będziecie? a głupi nienawidzieć umiejętności będziecie?
¿Hasta cuándo, oh simples, amaréis la simpleza, y los burladores desearán el burlar, y los locos aborrecerán la ciencia?
23 Nawróćcież się na karanie moje; oto wam wydam ducha mojego, a podam wam do znajomości słowa moje.
Volveos a mi reprensión; he aquí yo os derramaré mi espíritu, y os haré saber mis palabras.
24 Ponieważem wołała, a nie chcieliście; wyciągałam rękę moję, a nie był, ktoby uważał;
Por cuanto llamé, y no quisisteis; extendí mi mano, y no hubo quien escuchase;
25 Owszem odrzuciliście wszystkę radę moję, a karności mojej nie chcieliście przyjąć;
antes desechasteis todo consejo mío, y no quisisteis mi reprensión;
26 Przetoż ja w zginieniu waszem śmiać się będę, będę z was szydziła, gdy przyjdzie, czego się strachacie.
también yo me reiré en vuestra calamidad, y me burlaré cuando os viniere lo que teméis;
27 Gdy przyjdzie jako spustoszenie, czego się strachacie, i gdy zginienie wasze przypadnie jako wicher, gdy przyjdzie na was ucisk i utrapienie;
cuando viniere como una destrucción lo que teméis, y vuestra calamidad llegare como un torbellino; cuando sobre vosotros viniere tribulación y angustia.
28 Tedy mię wzywać będą, a nie nie wysłucham; szukać mię będą z poranku, a nie znajdą mię.
Entonces me llamarán, y no responderé; me buscarán de mañana, y no me hallarán;
29 Przeto, iż mieli w nienawiści umiejętność, a bojaźni Pańskiej nie obrali sobie,
por cuanto aborrecieron el conocimiento, y no escogieron el temor del SEÑOR,
30 Ani przestawali na radzie mijej, ale gardzili wszelką karnością moją:
ni quisieron mi consejo, y menospreciaron toda reprensión mía.
31 Przetoż będą używać owocu dróg swoich, a radami swemi nasyceni będą.
Comerán, pues, del fruto de su camino, y de sus consejos se hartarán.
32 Bo odwrócenie prostaków pozabija ich, a szczęście głupich wytraci ich.
Porque el reposo de los ignorantes los matará, y la prosperidad de los locos los echará a perder.
33 Ale kto mię słucha, bezpiecznie mieszkać będzie, a będzie wolny od strachu złych rzeczy.
Mas el que me oyere, habitará confiadamente, y vivirá reposado del temor del mal.
