Przysłów 1
1 Przypowieści Salomona, syna Dawidowego, króla Izraelskiego,
The proverbs of Solomon the son of David, king of Israel;
2 Dla poznania mądrości i ćwiczenia, ku wyrozumieniu powieści roztropnych;
To know wisdom and instruction; to perceive the words of understanding;
3 Dla pojęcia ćwiczenia w rozumie, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;
To receive the instruction of wisdom, justice, and judgment, and equity;
4 Dla podania prostakom ostrożności, młodemu umiejętności, i opatrzności.
To give subtilty to the simple, to the young man knowledge and discretion.
5 Tych gdy mądry słuchać będzie, przybędzie mu nauki, a roztropny w radach opatrzniejszy będzie,
A wise [man] will hear, and will increase learning; and a man of understanding shall attain to wise counsels:
6 Aby zrozumiał przypowieści, i wykłady ich, słowa mądrych i zagadki ich.
To understand a proverb, and the interpretation; the words of the wise, and their dark sayings.
7 Bojaźń Pańska jest początkiem umiejętności; ale głupi mądrością i ćwiczeniem gardzą.
The fear of the LORD [is] the beginning of knowledge: [but] fools despise wisdom and instruction.
8 Słuchaj, synu mój! ćwiczenia ojca twego, a nie opuszczaj nauki matki twojej.
My son, hear the instruction of thy father, and forsake not the law of thy mother:
9 Bo to przyda wdzięczności głowie twojej, i będzie łańcuchem kosztownym szyi twojej.
For they [shalt be] an ornament of grace to thy head, and chains about thy neck.
10 Synu mój! jeżliby cię namawiali grzesznicy, nie przyzwalaj.
My son, if sinners entice thee, consent thou not.
11 Jeźlićby rzekli: Pójdź z nami, czyhajmy na krew, zasadźmy się na niewinnego bez przyczyny;
If they say, Come with us, let us lay wait for blood, let us lurk privily for the innocent without cause:
Let us swallow them up alive as the grave; and whole, as those that go down into the pit: (Sheol h7585)
13 Wszelkiej majętności kosztownej nabędziemy, napełnimy domy nasze korzyścią;
We shall find all precious substance, we shall fill our houses with spoil:
14 Rzuć między nas los twój; mieszek jeden wszyscy mieć będziemy.
Cast in thy lot among us; let us all have one purse:
15 Synu mójâ nie chodźże z nimi w drogę; zawściągnij nogi twojej od ścieżek ich.
My son, walk not thou in the way with them; refrain thy foot from their path:
16 Albowiem nogi ich ku złemu bieżą, i spieszą się na wylanie krwi.
For their feet run to evil, and make haste to shed blood.
17 Bo jako próżno zastawiają sieci przed oczyma wszelkiego ptaka skrzydlastego:
Surely in vain the net is spread in the sight of any bird.
18 Tak i ci na krew swoję czyhają, a zasadzają się na duszę swoję.
And they lay wait for their [own] blood; they lurk privily for their [own] lives.
19 Takieć są ścieszki każdego czyhającego na zysk, który duszę pana swego odbiera.
So [are] the ways of every one that is greedy of gain; [who] taketh away the life of its owners.
20 Mądrość na dworzu woła, głos swój na ulicach wydaje.
Wisdom crieth without; she uttereth her voice in the streets:
21 W największym zgiełku woła, u wrót bram, w miastach powieści swoje opowiada, mówiąc:
She crieth in the chief place of concourse, in the openings of the gates: in the city she uttereth her words, [saying],
22 Prostacy! dokądże się kochać będziecie w prostocie? a naśmiewcy pośmiewisko miłować będziecie? a głupi nienawidzieć umiejętności będziecie?
How long, ye simple ones, will ye love simplicity? and the scorners delight in their scorning, and fools hate knowledge?
23 Nawróćcież się na karanie moje; oto wam wydam ducha mojego, a podam wam do znajomości słowa moje.
Turn you at my reproof: behold, I will pour out my spirit to you, I will make known to you my words.
24 Ponieważem wołała, a nie chcieliście; wyciągałam rękę moję, a nie był, ktoby uważał;
Because I have called, and ye refused; I have stretched out my hand, and no man regarded;
25 Owszem odrzuciliście wszystkę radę moję, a karności mojej nie chcieliście przyjąć;
But ye have set at naught all my counsel, and rejected my reproof:
26 Przetoż ja w zginieniu waszem śmiać się będę, będę z was szydziła, gdy przyjdzie, czego się strachacie.
I also will laugh at your calamity; I will mock when your fear cometh;
27 Gdy przyjdzie jako spustoszenie, czego się strachacie, i gdy zginienie wasze przypadnie jako wicher, gdy przyjdzie na was ucisk i utrapienie;
When your fear cometh as desolation, and your destruction cometh as a whirlwind; when distress and anguish cometh upon you.
28 Tedy mię wzywać będą, a nie nie wysłucham; szukać mię będą z poranku, a nie znajdą mię.
Then shall they call upon me, but I will not answer; they shall seek me early, but they shall not find me:
29 Przeto, iż mieli w nienawiści umiejętność, a bojaźni Pańskiej nie obrali sobie,
For that they hated knowledge, and did not choose the fear of the LORD:
30 Ani przestawali na radzie mijej, ale gardzili wszelką karnością moją:
They rejected my counsel: they despised all my reproof.
31 Przetoż będą używać owocu dróg swoich, a radami swemi nasyceni będą.
Therefore shall they eat of the fruit of their own way, and be filled with their own devices.
32 Bo odwrócenie prostaków pozabija ich, a szczęście głupich wytraci ich.
For the turning away of the simple shall slay them, and the prosperity of fools shall destroy them.
33 Ale kto mię słucha, bezpiecznie mieszkać będzie, a będzie wolny od strachu złych rzeczy.
But whoever hearkeneth to me shall dwell in safety, and shall be quiet from fear of evil.
