Przysłów 8
1 Izali mądrość nie woła, i roztropność nie wydaje głosu swego?
Does not wisdom call out, and prudence bestow her voice?
2 Na wierzchu wysokich miejsc, przy drodze i na rozstaniu dróg stoi.
At the summits and the tops of exalted places, standing above the ways, in the midst of the paths,
3 U bram, kędy się chodzi do miasta, i w wejściu u drzwi woła, mówiąc:
beside the gates of the city, at the very doors, she speaks, saying:
4 Na was wołam, o mężowie! a głos mój obracam do synów ludzkich.
“O men, to you I call out, and my voice is to the sons of men.
5 Zrozumijcie prostacy ostrożność, a głupi zrozumijcie sercem.
O little ones, understand discernment. And you who are unwise, turn your souls.
6 Słuchajcie; bo o wielkich rzeczach będę mówił, a otworzenie warg moich opowie szczerość.
Listen, for I will speak about great things, and my lips will be opened, so as to foretell what is right.
7 Zaisteć prawdę mówią usta moje, a niezbożność obrzydliwością jest wargom moim.
My throat shall practice truth, and my lips shall detest the impious.
8 Sprawiedliwe są wszystkie słowa ust moich; nie masz w nich nic nieprawego ani przewrotnego.
All my words are just. There is no depravity in them, and no perversity.
9 Wszystkie są prawe rozumnemu, a uprzejme tym, którzy znajdują umiejętność.
They are upright to those who understand, and equitable to those who discover knowledge.
10 Przyjmijcież ćwiczenie moje, a nie srebro, a umiejętność raczej, niż złoto wyborne.
Accept my discipline, and not money. Choose the doctrine that is greater than gold.
11 Albowiem lepsza jest mądrość niż perły, także wszystkie pożądane rzeczy nie porównają z nią.
For wisdom is better than all that is most precious, and everything that is desirable cannot compare to her.
12 Ja mądrość mieszkam z roztropnością, i umiejętność ostrożności wynajduję.
I, wisdom, dwell in counsel, and I am inside learned thoughts.
13 Bojaźń Pańska jest, mieć w nienawiści złe. Ja nienawidzę pychy, wysokomyślności, i drogi złej, i ust przewrotnych.
The fear of the Lord hates evil. I detest arrogance, and pride, and every wicked way, and a mouth with a double tongue.
14 Przy mnie jest rada, i prawdziwa mądrość; jam jest roztropność, a moc jest moja.
Counsel is mine, and equity. Prudence is mine. Strength is mine.
15 Przez mię królowie królują, i książęta stanowią sprawiedliwość.
Through me, kings reign and legislators decree just conditions.
16 Przez mię książęta panują, i wielmożnymi są wszyscy sędziowie ziemi.
Through me, princes rule and the powerful decree justice.
17 Ja miłuję tych, którzy mię miłują; a którzy mię szukają rano, znajdują mię.
I love those who love me. And those who stand watch for me until morning shall discover me.
18 Bogactwo i sława przy mnie jest; majętność trwała i sprawiedliwość.
With me, are wealth and glory, superb riches and justice.
19 Lepszy jest owoc mój, niż złoto, i niż najkosztowniejsze złoto, a dochody moje lepsze, niż srebro wyborne.
For my fruit is better than gold and precious stones, and my progeny better than choice silver.
20 Prowadzę ścieszką sprawiedliwości, pośrodkiem ścieżek sądu,
I walk in the way of justice, in the midst of the paths of judgment,
21 Abym tym, którzy mię miłują, dała w dziedzictwo majętność wieczną, i skarby ich napełniła.
so that I may enrich those who love me, and thus complete their treasures.
22 Pan mię miał przy początku drogi swej, przed sprawami swemi, przed wszystkiemi czasy.
The Lord possessed me in the beginning of his ways, before he made anything, from the beginning.
23 Przed wieki jestem zrządzona, przed początkiem; pierwej niż była ziemia;
I was ordained from eternity, and out of antiquity, before the earth was formed.
24 Gdy jeszcze nie było przepaści, spłodzonam jest, gdy jeszcze nie było źródeł opływających wodami.
The abyss did not yet exist, and I was already conceived; neither had the fountains of waters yet erupted.
25 Pierwej niż góry założone były, niż były pagórki, spłodzonam jest.
The mountains, with their great mass, had not yet been established. Before the hills, I was brought forth.
26 Jeszcze był nie uczynił ziemi, i równin, ani początku prochu okręgu ziemskiego.
Still he had not made the earth, and the rivers, and the poles of the globe of the earth.
27 Gdy gotował niebiosa, tamem była; gdy rozmierzał okrągłość nad przepaściami;
I was already present: when he prepared the heavens; when, with a certain law and a circuit, he fortified the abyss;
28 Gdy utwierdzał obłoki w górze, i umacniał źródła przepaści;
when he made firm the sky above, and set free the fountains of waters;
29 Gdy zakładał morzu granice jego, i wodom, aby nie przestępowały rozkazania jego; gdy rozmierzał grunty ziemi:
when he encompassed the sea within its limits, and laid down a law for the waters, lest they transgress their limits; when he weighed the foundations of the earth.
30 Tedym była u niego jako wychowaniec, i byłam uciechą jego na każdy dzień, grając przed nim na każdy czas.
I was with him in composing all things. And I was delighted, throughout every day, by playing in his sight at all times,
31 Gram na okręgu ziemi jego, a rozkoszy moje, mieszkać z synami ludzkimi.
playing in globe of the earth. And my delight was to be with the sons of men.
32 Słuchajcież mię tedy teraz, synowie! albowiem błogosławieni, którzy strzegą dróg moich.
Therefore, sons, hear me now. Blessed are those who preserve my ways.
33 Słuchajcie ćwiczenia, nabądźcie rozumu, a nie cofajcie się.
Listen to discipline, and become wise, and do not be willing to cast it aside.
34 Błogosławiony człowiek, który mię słucha, czując u wrót moich na każdy dzień, a strzegąc podwoi drzwi moich.
Blessed is the man who listens to me, and who stands watch at my gates every day, and who observes at the posts of my doors.
35 Bo kto mię znajduje, znajduje żywot, a otrzymuje łaskę od Pana.
He who finds me, finds life, and he will draw salvation from the Lord.
36 Ale kto grzeszy przeciwko mnie, krzywdę czyni duszy swojej; wszyscy, którzy mię nienawidzą, miłują śmierć.
But he who sins against me will wound his own soul. All who hate me love death.”
