Przysłów 6
1 Synu mój! jeźlibyś ręczył za przyjaciela twego, a dałbyś obcemu rękę twoję:
Fili mi, si spoponderis pro amico tuo, defixisti apud extraneum manum tuam,
2 Usidliłeś się słowy ust twoich, pojmanyś mowami ust twoich.
illaqueatus es verbis oris tui, et captus propriis sermonibus.
3 Przetoż uczyń tak, synu mój! a wyzwól się, gdyżeś wpadł w rękę przyjaciela twego; idźże, upokórz się, a nalegaj na przyjaciela twego.
Fac ergo quod dico fili mi, et temetipsum libera: quia incidisti in manum proximi tui. Discurre, festina, suscita amicum tuum:
4 Nie dawaj snu oczom twoim, ani drzemania powiekom twoim.
ne dederis somnum oculis tuis, nec dormitent palpebræ tuæ.
5 Wyrwij się jako łani z rąk myśliwca i jako ptak z ręki ptasznika.
Eruere quasi damula de manu, et quasi avis de manu aucupis.
6 Idź do mrówki, leniwcze! obacz drogi jej, a nabądź mądrości;
Vade ad formicam o piger, et considera vias eius, et disce sapientiam:
7 Która, choć nie ma wodza, ani przełożonego, ani pana,
quæ cum non habeat ducem, nec præceptorem, nec principem,
8 Przecież w lecie gotuje pokarm swój, a zgromadza w żniwa żywność swoję.
parat in æstate cibum sibi, et congregat in messe quod comedat.
9 Leniwcze! dokądże leżeć będziesz? kiedyż wstaniesz ze snu swego?
Usquequo piger dormies? quando consurges e somno tuo?
10 Trochę się prześpisz, trochę podrzemiesz, trochę złożysz ręce, abyś odpoczywał.
Paululum dormies, paululum dormitabis, paululum conseres manus ut dormias:
11 A wtem ubóstwo twoje przyjdzie jako podróżny, a niedostatek twój, jako mąż zbrojny.
et veniet tibi quasi viator, egestas, et pauperies quasi vir armatus. Si vero impiger fueris, veniet ut fons messis tua, et egestas longe fugiet a te.
12 Człowiek niepobożny, mąż złośliwy chodzi w przewrotności ust;
Homo apostata, vir inutilis, graditur ore perverso,
13 Mruga oczyma swemi, mówi nogami swemi, ukazuje palcami swemi;
annuit oculis, terit pede, digito loquitur,
14 Przewrotności są w sercu jego, myśli złe na każdy czas, a zwady rozsiewa.
pravo corde machinatur malum, et omni tempore iurgia seminat.
15 Przetoż prędko przyjdzie upadek jego; nagle skruszony będzie bez uleczenia.
Huic extemplo veniet perditio sua, et subito conteretur, nec habebit ultra medicinam.
16 Sześć jest rzeczy, których nienawidzi Pan, a siódma jest obrzydliwością duszy jego;
Sex sunt, quæ odit Dominus, et septimum detestatur anima eius:
17 Oczów wyniosłych, języka kłamliwego, i rąk wylewających krew niewinną;
Oculos sublimes, linguam mendacem, manus effundentes innoxium sanguinem,
18 Serca, które knuje myśli złe; nóg, które się kwapią bieżeć ku złemu;
cor machinans cogitationes pessimas, pedes veloces ad currendum in malum,
19 Świadka fałszywego, który mówi kłamstwo, i tego, który sieje rosterki między braćmi.
proferentem mendacia testem fallacem, et eum, qui seminat inter fratres discordias.
20 Strzeżże, synu mój! przykazania ojca twego, a nie opuszczaj nauki matki twojej.
Conserva fili mi præcepta patris tui, et ne dimittas legem matris tuæ.
21 Wiążże je zawżdy u serca twego, a wieszaj je u szyi twojej.
Liga ea in corde tuo iugiter, et circumda gutturi tuo.
22 Gdziekolwiek pójdziesz, poprowadzi cię; gdy, zaśniesz strzedz cię będzie, a gdy się ocucisz, rozmawiać z tobą będzie,
Cum ambulaveris, gradiantur tecum: cum dormieris, custodiant te, et evigilans loquere cum eis.
23 (Bo przykazanie jest pochodnią, nauka światłością, a drogą żywota są karności ćwiczenia.)
Quia mandatum lucerna est, et lex lux, et via vitæ increpatio disciplinæ:
24 Aby cię strzegły od niewiasty złej, i od łagodnego języka niewiasty obcej.
ut custodiant te a muliere mala, et a blanda lingua extraneæ.
25 Nie pożądaj piękności jej w sercu twojem, a niech cię nie łowi powiekami swemi.
Non concupiscat pulchritudinem eius cor tuum, nec capiaris nutibus illius:
26 Albowiem dla niewiasty wszetecznej zubożeje człowiek aż do kęsa chleba; owszem żona cudzołożna drogą duszę łowi.
pretium enim scorti vix est unius panis: mulier autem viri pretiosam animam capit.
27 Izaż może kto brać ogień do zanadrzy swoich, aby szaty jego nie zgorzały?
Numquid potest homo abscondere ignem in sinu suo, ut vestimenta illius non ardeant?
28 Izaż może kto chodzić po rozpalonym węglu, aby się nogi jego nie poparzyły?
aut ambulare super prunas, ut non comburantur plantæ eius?
29 Tak kto wchodzi do żony bliźniego swego, nie będzie bez winy, ktokolwiek się jej dotknie.
sic qui ingreditur ad mulierem proximi sui, non erit mundus cum tetigerit eam.
30 Nie kładą hańby na złodzieja, jeżliż co ukradnie, chcąc nasycić duszę swoję, będąc głodnym;
Non grandis est culpa, cum quis furatus fuerit: furatur enim ut esurientem impleat animam:
31 Ale gdy go zastaną, nagradza siedmiorako, albo wszystkę majętność domu swego daje.
deprehensus quoque reddet septuplum, et omnem substantiam domus suæ tradet.
32 Lecz cudzołożący z niewiastą głupi jest, a kto chce zatracić duszę swoję, ten to czyni.
Qui autem adulter est, propter cordis inopiam perdet animam suam:
33 Karanie i zelżywość odniesie, a hańba jego nie będzie zgładzona.
turpitudinem et ignominiam congregat sibi, et opprobrium illius non delebitur.
34 Bo zawisna miłość jest zapalczywością męża, a nie sfolguje w dzień pomsty.
Quia zelus et furor viri non parcet in die vindictæ,
35 Nie będzie miał względu na żaden okup, ani przyjmie, chociażby mu najwięcej darów dawano.
nec acquiescet cuiusquam precibus, nec suscipiet pro redemptione dona plurima.
