Przysłów 27
1 Nie chlub się ze dnia jutrzejszego; bo nie wiesz, coć przyniesie dzień dzisiejszy.
Don’t boast about tomorrow; for you don’t know what a day may bring.
2 Niechaj cię kto inny chwali, a nie usta twoje; obcy, a nie wargi twoje.
Let another man praise you, and not your own mouth; a stranger, and not your own lips.
3 Ciężkić jest kamień, i piasek ważny; ale gniew głupiego cięższy, niż to oboje.
A stone is heavy, and sand is a burden; but a fool’s provocation is heavier than both.
4 Okrutnyć jest gniew, i nagła popędliwość; ale przed zazdrością któż się ostoi?
Wrath is cruel, and anger is overwhelming; but who is able to stand before jealousy?
5 Lepsza jest przymówka jawna, niżeli miłość skryta.
Better is open rebuke than hidden love.
6 Lepsze są rany od przyjaciela, niż łagodne całowanie człowieka nienawidzącego.
Faithful are the wounds of a 'ahav ·affectionate lover, friend·; although the kisses of an enemy are profuse.
7 Dusza nasycona i plastr miodu podepcze; ale głodnej duszy i gorzkość wszelaka słodka.
A full soul loathes a honeycomb; but to a hungry soul, every bitter thing is sweet.
8 Jako ptak odlatuje od gniazda swojego: tak człowiek odchodzi od miejsca swego.
As a bird that wanders from her nest, so is a man who wanders from his home.
9 Jako maść i kadzenie uwesela serce: tak słodkość przyjaciela uwesela więcej, niż własna rada.
Perfume and incense bring joy to the heart; so does earnest counsel from a man’s friend.
10 Przyjaciela twego, i przyjaciela ojca twego nie opuszczaj, a do domu brata twego nie wchodź w dzień utrapienia twego; bo lepszy sąsiad bliski, niż brat daleki.
Don’t forsake your friend and your father’s friend. Don’t go to your brother’s house in the day of your disaster: better is a neighbor who is near than a distant brother.
11 Bądź mądrym, synu mój! a uweselaj serce moje, abym miał co odpowiedzieć temu, któryby mi urągał.
Be wise, my son, and bring joy to my heart, then I can answer my critics.
12 Ostrożny, upatrując złe, ukrywa się; ale prostak wprost idąc, w szkodę popada.
A prudent man sees danger and takes refuge; but the simple pass on, and suffer for it.
13 Weźmij szatę tego, któryć ręczył za obcego; a od tego, który ręczył za cudzoziemkę, weźmij zastaw jego.
Take his garment when he puts up collateral for a stranger. Hold it for a wayward woman!
14 Temu, który przyjacielowi swemu wielkim głosem rano wstawając błogosławi, poczytane to będzie za przeklęstwo.
He who blesses his neighbor with a loud voice early in the morning, it will be taken as a curse by him.
15 Kapanie ustawiczne w dzień gwałtownego deszczu, i żona swarliwa są sobie podobni;
A continual dropping on a rainy day and a contentious wife are alike:
16 Kto ją kryje, kryje wiatr, a wonią wyda; jako olejek wonny w prawej ręce jego.
restraining her is like restraining the wind, or like grasping oil in his right hand.
17 Żelazo żelazem bywa naostrzone; tak mąż zaostrza oblicze przyjaciela swego.
Iron sharpens iron; so a man sharpens his friend’s countenance.
18 Kto strzeże drzewa figowego, pożywa owocu jego; także kto strzeże pana swego, uczczony będzie.
Whoever tends the fig tree shall eat its fruit. He who looks after his master shall be honored.
19 Jako się w wodzie twarz przeciwko twarzy ukazuje: tak serce człowiecze przeciw człowiekowi.
Like water reflects a face, so a man’s heart reflects the man.
20 Piekło i zatracenie nie mogą być nasycone; także i oczy ludzkie nasycić się nie mogą. (Sheol h7585)
Sheol ·Place of the dead· and Abaddon ·bottomless pit· are never satisfied; and a man’s eyes are never satisfied. (Sheol h7585)
21 Tygiel srebra a piec złota doświadcza, a człowieka wieść sławy jego.
The crucible is for silver, and the furnace for gold; but man is refined by his praise.
22 Choćbyś głupiego i w stępie między krupami stąporem stłukł, nie odejdzie od niego głupstwo jego.
Though you grind a fool in a mortar with a pestle along with grain, yet his foolishness will not be removed from him.
23 Doglądaj pilnie dobytku twego, a miej pieczę o trzodach twoich.
Know well the state of your flocks, and pay attention to your herds:
24 Boć nie na wieki trwa bogactwo, ani korona od narodu do narodu.
for riches are not forever, nor does even the crown endure to all generations.
25 Gdy wzrasta trawa, a ukazują się zioła, tedy z gór siano zbierają.
The hay is removed, and the new growth appears, the grasses of the hills are gathered in.
26 Owce będą na szaty twoje, a nagrodą polną kozły.
The lambs are for your clothing, and the goats are the price of a field.
27 Nadto dostatek mleka koziego na pokarm twój, na pokarm domu twego, i na pożywienie dziewek twoich.
There will be plenty of goats’ milk for your food, for your family’s food, and for the nourishment of your servant girls.
