Przysłów 27
1 Nie chlub się ze dnia jutrzejszego; bo nie wiesz, coć przyniesie dzień dzisiejszy.
Do not boast about tomorrow, For you do not know what a day brings forth.
2 Niechaj cię kto inny chwali, a nie usta twoje; obcy, a nie wargi twoje.
Let another praise you, and not your own mouth, A stranger, and not your own lips.
3 Ciężkić jest kamień, i piasek ważny; ale gniew głupiego cięższy, niż to oboje.
A stone [is] heavy, and the sand [is] heavy, And the anger of a fool Is heavier than them both.
4 Okrutnyć jest gniew, i nagła popędliwość; ale przed zazdrością któż się ostoi?
Fury [is] fierce, and anger [is] overflowing, And who stands before jealousy?
5 Lepsza jest przymówka jawna, niżeli miłość skryta.
Better [is] open reproof than hidden love.
6 Lepsze są rany od przyjaciela, niż łagodne całowanie człowieka nienawidzącego.
The wounds of a lover are faithful, And the kisses of an enemy [are] abundant.
7 Dusza nasycona i plastr miodu podepcze; ale głodnej duszy i gorzkość wszelaka słodka.
A satiated soul treads down a honeycomb, And every bitter thing [is] sweet [to] a hungry soul.
8 Jako ptak odlatuje od gniazda swojego: tak człowiek odchodzi od miejsca swego.
As a bird wandering from her nest, So [is] a man wandering from his place.
9 Jako maść i kadzenie uwesela serce: tak słodkość przyjaciela uwesela więcej, niż własna rada.
Perfume and incense make the heart glad, And the sweetness of one’s friend—from counsel of the soul.
10 Przyjaciela twego, i przyjaciela ojca twego nie opuszczaj, a do domu brata twego nie wchodź w dzień utrapienia twego; bo lepszy sąsiad bliski, niż brat daleki.
Do not forsake your own friend and the friend of your father, And do not enter the house of your brother in a day of your calamity, A near neighbor [is] better than a brother far off.
11 Bądź mądrym, synu mój! a uweselaj serce moje, abym miał co odpowiedzieć temu, któryby mi urągał.
Be wise, my son, and make my heart glad, And I return a word [to] my reproacher.
12 Ostrożny, upatrując złe, ukrywa się; ale prostak wprost idąc, w szkodę popada.
The prudent has seen the evil, he is hidden, The simple have passed on, they are punished.
13 Weźmij szatę tego, któryć ręczył za obcego; a od tego, który ręczył za cudzoziemkę, weźmij zastaw jego.
Take his garment when a stranger has been guarantor, And pledge it for a strange woman.
14 Temu, który przyjacielowi swemu wielkim głosem rano wstawając błogosławi, poczytane to będzie za przeklęstwo.
Whoever is greeting his friend with a loud voice, Rising early in the morning, It is reckoned a light thing to him.
15 Kapanie ustawiczne w dzień gwałtownego deszczu, i żona swarliwa są sobie podobni;
A continual dropping in a day of rain, And a woman of contentions are alike,
16 Kto ją kryje, kryje wiatr, a wonią wyda; jako olejek wonny w prawej ręce jego.
Whoever is hiding her has hidden the wind, And the ointment of his right hand calls out.
17 Żelazo żelazem bywa naostrzone; tak mąż zaostrza oblicze przyjaciela swego.
Iron is sharpened by iron, And a man sharpens the face of his friend.
18 Kto strzeże drzewa figowego, pożywa owocu jego; także kto strzeże pana swego, uczczony będzie.
The keeper of a fig tree eats its fruit, And the preserver of his master is honored.
19 Jako się w wodzie twarz przeciwko twarzy ukazuje: tak serce człowiecze przeciw człowiekowi.
As [in] water the face [is] to face, So the heart of man to man.
20 Piekło i zatracenie nie mogą być nasycone; także i oczy ludzkie nasycić się nie mogą. (Sheol h7585)
Sheol and destruction are not satisfied, And the eyes of man are not satisfied. (Sheol h7585)
21 Tygiel srebra a piec złota doświadcza, a człowieka wieść sławy jego.
A refining pot [is] for silver, and a furnace for gold, And a man according to his praise.
22 Choćbyś głupiego i w stępie między krupami stąporem stłukł, nie odejdzie od niego głupstwo jego.
If you beat the foolish in a mortar, Among washed things—with a pestle, His folly does not turn aside from off him.
23 Doglądaj pilnie dobytku twego, a miej pieczę o trzodach twoich.
Know the face of your flock well, Set your heart to the droves,
24 Boć nie na wieki trwa bogactwo, ani korona od narodu do narodu.
For riches [are] not for all time, Nor a crown to generation and generation.
25 Gdy wzrasta trawa, a ukazują się zioła, tedy z gór siano zbierają.
The hay was revealed, and the tender grass seen, And the herbs of mountains gathered.
26 Owce będą na szaty twoje, a nagrodą polną kozły.
Lambs [are] for your clothing, And the price of the field [are] male goats,
27 Nadto dostatek mleka koziego na pokarm twój, na pokarm domu twego, i na pożywienie dziewek twoich.
And a sufficiency of goats’ milk [is] for your bread, For bread to your house, and life to your girls!
