Przysłów 26

1 Jako śnieg w lecie, i jako deszcz we żniwa; tak głupiemu nie przystoi chwała.

Quomodo nix in æstate, et pluviæ in messe: sic indecens est stulto gloria.

2 Jako się ptak tam i sam tuła, i jako jaskółka lata: tak przeklęstwo niezasłużone nie przyjdzie.

Sicut avis ad alia transvolans, et passer quo libet vadens: sic maledictum frustra prolatum in quempiam superveniet.

3 Bicz na konia, ogłów na osła, a kij potrzebny jest na grzbiet głupiego.

Flagellum equo, et camus asino, et virga in dorso imprudentium.

4 Nie odpowiadaj głupiemu według głupstwa jego, abyś mu i ty nie był podobny.

Ne respondeas stulto iuxta stultitiam suam, ne efficiaris ei similis.

5 Odpowiedz głupiemu według głupstwa jego, aby się sobie nie zdał być mądrym.

Responde stulto iuxta stultitiam suam, ne sibi sapiens esse videatur.

6 Jakoby nogi obciął, tak się bezprawia dopuszcza, kto się głupiemu poselstwa powierza.

Claudus pedibus, et iniquitatem bibens, qui mittit verba per nuncium stultum.

7 Jako nierówne są golenie u chromego: tak jest powieść w ustach głupich.

Quomodo pulchras frustra habet claudus tibias: sic indecens est in ore stultorum parabola.

8 Jako kiedy kto przywiązuje kamień drogi do procy: tak czyni ten, który uczciwość głupiemu wyrządza.

Sicut qui mittit lapidem in acervum Mercurii: ita qui tribuit insipienti honorem.

9 Jako ciernie, gdy się dostaną w rękę pijanego: tak przypowieść jest w ustach głupich.

Quomodo si spina nascatur in manu temulenti: sic parabola in ore stultorum.

10 Wielki Pan stworzył wszystko, a daje zapłatę głupiemu, daje także zapłatę przestępcom.

Iudicium determinat causas: et qui imponit stulto silentium, iras mitigat.

11 Jako pies wraca się do zwrócenia swego: tak głupi powtarza głupstwo swoje.

Sicut canis, qui revertitur ad vomitum suum, sic imprudens, qui iterat stultitiam suam.

12 Ujrzyszli człowieka, co się sobie zda być mądrym, nadzieja o głupim lepsza jest, niżeli o nim.

Vidisti hominem sapientem sibi videri? magis illo spem habebit insipiens.

13 Leniwy mówi: lew na drodze, lew na ulicach.

Dicit piger: Leo est in via, et leæna in itineribus:

14 Jako się drzwi obracają na zawiasach swoich: tak leniwiec na łóżku swojem.

sicut ostium vertitur in cardine suo, ita piger in lectulo suo.

15 Leniwiec rękę kryje do zanadrzy swych, a ciężko mu jej podnosić do ust swoich.

Abscondit piger manum sub ascella sua, et laborat si ad os suum eam converterit.

16 Leniwiec zda się sobie być mędrszym, niżeli siedm odpowiadających z rozsądkiem.

Sapientior sibi piger videtur septem viris loquentibus sententias.

17 Jakoby też psa za uszy łapał, kto się mimo idąc w cudzą zwadę wdaje.

Sicut qui apprehendit auribus canem, sic qui transit impatiens, et commiscetur rixæ alterius.

18 Jako szalony wypuszcza iskry i strzały śmiertelne:

Sicut noxius est qui mittit sagittas, et lanceas in mortem:

19 Tak jest każdy, który podchodzi przyjaciela swego, a mówi: Azam ja nie żartował?

ita vir, fraudulenter nocet amico suo: et cum fuerit deprehensus, dicit: Ludens feci.

20 Gdy niestaje drew, gaśnie ogień; tak gdy nie będzie klatecznika, ucichnie zwada.

Cum defecerint ligna, extinguetur ignis: et susurrone subtracto, iurgia conquiescent.

21 Jako węgiel martwy służy do rozniecenia, i drwa do ognia; tak człowiek swarliwy do rozniecenia zwady.

Sicut carbones ad prunas, et ligna ad ignem, sic homo iracundus suscitat rixas.

22 Słowa obmówcy są jako słowa zranionych; a wszakże przenikają do wnętrzności żywota.

Verba susurronis quasi simplicia, et ipsa perveniunt ad intima ventris.

23 Wargi nieprzyjacielskie i serce złe są jako srebrna piana, którą polewają naczynie gliniane.

Quomodo si argento sordido ornare velis vas fictile, sic labia tumentia cum pessimo corde sociata.

24 Ten, co kogo nienawidzi, za inszego się udaje wargami swemi; ale w sercu swojem myśli o zdradzie.

Labiis suis intelligitur inimicus, cum in corde tractaverit dolos.

25 Gdyć się ochotnym mową swą ukazuje, nie wierz mu: bo siedmioraka obrzydliwość jest w sercu jego.

Quando submiserit vocem suam, ne credideris ei: quoniam septem nequitiæ sunt in corde illius.

26 Nienawiść zdradliwie bywa pokryta; ale odkryta bywa złość jej w zgromadzeniu.

Qui operit odium fraudulenter, revelabitur malitia eius in consilio.

27 Kto drugiemu dół kopie, wpada weń; a kto kamień toczy, na niego się obraca.

Qui fodit foveam, incidet in eam: et qui volvit lapidem, revertetur ad eum.

28 Człowiek języka kłamliwego ma utrapienie w nienawiści, a usta łagodne przywodzą do upadku.

Lingua fallax non amat veritatem: et os lubricum operatur ruinas.