Przysłów 24

1 Nie naśladuj ludzi złych, ani żądaj przebywać z nimi;

Nie zazdrość złym ludziom ani nie pragnij z nimi przebywać;

2 Albowiem serce ich myśli o drapiestwie, a wargi ich mówią o uciśnieniu.

Ich serce bowiem obmyśla przemoc, a ich wargi mówią o krzywdzie.

3 Mądrością bywa dom zbudowany, a roztropnością umocniony.

Dom buduje się mądrością, a umacnia się rozumem.

4 Zaiste przez umiejętność komory napełnione bywają wszelakiemi bogactwami kosztownemi i wdzięcznemi.

Dzięki wiedzy komory będą napełnione wszelkimi kosztownymi i przyjemnymi bogactwami.

5 Człowiek mądry mocny jest, a mąż umiejętny przydaje siły.

Mądry człowiek jest silny, a mąż, który ma wiedzę, dodaje siły.

6 Albowiem przez mądrą radę zwiedziesz bitwę, a wybawienie przez mnóstwo radców mieć będziesz.

Bo dzięki mądrej radzie poprowadzisz wojnę, a mnóstwo doradców [da ci] wybawienie.

7 Wysokie są głupiemu mądrości; w bramie nie otworzy ust swoich.

Mądrość jest dla głupca zbyt wzniosła; nie otwiera ust swoich w bramie.

8 Kto myśli źle czynić, tego złośliwym zwać będą.

Kto knuje zło, będzie zwany złośliwym.

9 Zła myśl głupiego jest grzechem, a pośmiewca jest obrzydliwością ludzką.

Obmyślanie głupoty [jest] grzechem, a szyderca budzi odrazę w ludziach.

10 Jeźli będziesz gnuśnym, tedy w dzień ucisku słaba będzie siła twoja.

Jeśli w dniu ucisku ustaniesz, twoja siła jest słaba.

11 Wybawiaj pojmanych na śmierć; a od tych, którzy idą na stracenie, nie odwracaj się.

[Jeśli] odmówisz ratunku prowadzonym na śmierć i tym, którzy idą na stracenie;

12 Jeźli rzeczesz: Otośmy o tem nie wiedzieli; izali ten, który waży serca, nie rozumie? a ten, który strzeże duszy twojej, nie rozezna? i nie odda człowiekowi według uczynków jego?

Jeśli powiesz: Nie wiedzieliśmy o tym; czy ten, który waży serca, nie rozumie? A ten, który strzeże twojej duszy, nie pozna? I czy nie odda człowiekowi według jego uczynków?

13 Jedz miód, synu mój! bo dobry, i plastr słodki podniebieniu twemu;

Synu mój, jedz miód, bo jest dobry, i plaster miodu słodki dla twojego podniebienia.

14 Tak umiejętność mądrości duszy twojej, jeźliże ją znajdziesz; onać będzie nagrodą, a nadzieja twoja nie będzie wycięta.

Tak [będzie] poznanie mądrości dla twojej duszy; jeśli ją znajdziesz, będzie nagroda, a twoja nadzieja nie będzie zawiedziona.

15 Nie czyń zasadzki, niezbożniku! na przybytek sprawiedliwego, a nie przeszkadzaj odpocznieniu jego.

Nie czyhaj, niegodziwcze, przed mieszkaniem sprawiedliwego, nie burz miejsca jego odpoczynku;

16 Bo choć siedm kroć upada sprawiedliwy, przecie zaś powstaje; ale niezbożni wpadną w nieszczęście.

Bo sprawiedliwy upada siedem razy, jednak znowu powstaje; a niegodziwi popadną w nieszczęście.

17 Gdy upadnie nieprzyjaciel twój, nie ciesz się; i gdy się potknie, niech się nie raduje serce twoje;

Nie ciesz się, gdy twój nieprzyjaciel upadnie, i niech twoje serce się nie raduje, gdy się potknie;

18 Aby snać nie ujrzał Pan, a nie podobałoby się to w oczach jego, i odwróciłby od niego gniew swój na cię.

Aby PAN tego nie widział i nie uznał za zło, i nie odwrócił od niego swojego gniewu.

19 Nie gniewaj się dla złośników, ani się udawaj za niepobożnymi;

Nie gniewaj się z powodu złoczyńców ani nie zazdrość niegodziwym;

20 Boć nie weźmie złośnik nagrody; pochodnia niepobożnych zgaśnie.

Bo zły nie otrzyma nagrody, pochodnia niegodziwych zostanie zgaszona.

21 Synu mój! bój się Pana i króla, a z niestatecznymi nie mięszaj się;

Synu mój, bój się PANA i króla, a nie przestawaj z chwiejnymi;

22 Boć znagła powstanie zginienie ich, a upadek obydwóch któż wie?

Bo ich nieszczęście nastąpi nagle, a któż zna upadek obydwóch?

23 I toć też mądrym należy: wzgląd mieć na osobę u sądu, nie dobra.

I to też [należy] do mądrych. Niedobrze jest mieć wzgląd na osobę w sądzie.

24 Tego, który mówi niepobożnemu; Jesteś sprawiedliwy, będą ludzie przeklinać, a narody się nim brzydzić będą.

Kto mówi niegodziwemu: Jesteś sprawiedliwy, tego będą ludzie przeklinać, a narody będą się nim brzydzić.

25 Ale którzy go karzą, szczęśliwi będą, a przyjdzie na nich błogosławieństwo każdego dobrego.

A ci, którzy [go] strofują, będą szczęśliwi i przyjdzie na nich obfite błogosławieństwo.

26 Pocałują wargi tego, co mówi słowa prawdziwe.

Pocałują wargi tego, który daje słuszną odpowiedź.

27 Rozrządź na polu robotę twoję, a sprawuj pilnie rolę swoję; a potem będziesz budował dom twój.

Przygotuj swoją pracę na zewnątrz, a wykonuj ją na swoim polu, a potem buduj swój dom.

28 Nie bądź świadkiem lekkomyślnym przeciw bliźniemu swemu, ani czyń łagodnych namów wargami swemi.

Nie bądź bez powodu świadkiem przeciw swemu bliźniemu ani nie oszukuj swymi wargami.

29 Nie mów: Jako mi uczynił, tak mu uczynię; oddam mężowi temu według uczynku jego.

Nie mów: Zrobię mu, jak on mi zrobił, oddam temu człowiekowi według jego uczynku.

30 Szedłem przez pole męża leniwego a przez winnicę człowieka głupiego;

Szedłem koło pola leniwego i koło winnicy nierozumnego;

31 A oto porosła wszędzie ostem; pokrzywy wszystko pokryły, a płot kamienny jej rozwalił się.

A oto wszystko zarosło cierniem, pokrzywy pokryły wszystko, a kamienny mur był zburzony.

32 Co ja ujrzawszy złożyłem to do serca mego, a widząc to wziąłem to ku przestrodze.

Spojrzałem i rozważałem w sercu; obejrzałem i wyciągnąłem naukę.

33 Trochę się prześpisz, trochę podrzemiesz, trochę złożysz ręce, abyś odpoczywał;

Trochę snu, trochę drzemania, trochę założenia rąk, by odpocząć;

34 A wtem ubóstwo twoje przyjdzie jako podróżny, a niedostatek twój jako mąż zbrojny.

A twoje ubóstwo przyjdzie jak podróżny, a niedostatek – jak mąż uzbrojony.