Przysłów 24

1 Nie naśladuj ludzi złych, ani żądaj przebywać z nimi;

Misunn ikkje vonde menneskje, og hav ikkje hug til å vera med deim.

2 Albowiem serce ich myśli o drapiestwie, a wargi ich mówią o uciśnieniu.

For hjarta deira tenkjer på vald, og um ulukka talar lipporne deira.

3 Mądrością bywa dom zbudowany, a roztropnością umocniony.

Med visdom byggjer ein hus, og med vit grunngfester ein det,

4 Zaiste przez umiejętność komory napełnione bywają wszelakiemi bogactwami kosztownemi i wdzięcznemi.

og med kunnskap fær ein romi fulle av alle slag dyre og gilde ting.

5 Człowiek mądry mocny jest, a mąż umiejętny przydaje siły.

Ein vis mann er sterk, og ein kunnig er veldug i kraft.

6 Albowiem przez mądrą radę zwiedziesz bitwę, a wybawienie przez mnóstwo radców mieć będziesz.

Klok styring skal du bruka når du fører krig, hev du mange rådvise menn gjeng det godt.

7 Wysokie są głupiemu mądrości; w bramie nie otworzy ust swoich.

Visdom heng for høgt for fåmingen, i porten let han ikkje upp sin munn.

8 Kto myśli źle czynić, tego złośliwym zwać będą.

Den som tenkjer på å gjere vondt, honom kallar me ein fuling.

9 Zła myśl głupiego jest grzechem, a pośmiewca jest obrzydliwością ludzką.

Synd er dårskaps råd, og spottaren er ei gruv for folk.

10 Jeźli będziesz gnuśnym, tedy w dzień ucisku słaba będzie siła twoja.

Misser du modet når trengsla kjem, då er di kraft for trong.

11 Wybawiaj pojmanych na śmierć; a od tych, którzy idą na stracenie, nie odwracaj się.

Berga deim som dei fører til dauden, og dei som vinglar til rettarstaden, haldt deim att!

12 Jeźli rzeczesz: Otośmy o tem nie wiedzieli; izali ten, który waży serca, nie rozumie? a ten, który strzeże duszy twojej, nie rozezna? i nie odda człowiekowi według uczynków jego?

Um du segjer: «Me visste det ikkje, ser du, » tru ikkje han som veg hjarto, skynar det, og han som agtar på sjæli di, veit det, og han løner mannen etter hans gjerning?

13 Jedz miód, synu mój! bo dobry, i plastr słodki podniebieniu twemu;

Et honning, son min, for den er god, og sjølvrunnen honning er søt for din gom.

14 Tak umiejętność mądrości duszy twojej, jeźliże ją znajdziesz; onać będzie nagrodą, a nadzieja twoja nie będzie wycięta.

Lær sameleis visdom for sjæli di! Finn du honom, so hev du ei framtid, og di von skal ikkje verta til inkjes.

15 Nie czyń zasadzki, niezbożniku! na przybytek sprawiedliwego, a nie przeszkadzaj odpocznieniu jego.

Lur ikkje, du gudlause, på rettferdig manns bustad, legg ikkje heimen hans i øyde!

16 Bo choć siedm kroć upada sprawiedliwy, przecie zaś powstaje; ale niezbożni wpadną w nieszczęście.

For sju gonger dett den rettferdige og stend upp att, men dei gudlause stuper når ulukka kjem.

17 Gdy upadnie nieprzyjaciel twój, nie ciesz się; i gdy się potknie, niech się nie raduje serce twoje;

Når din fiend’ fell, so gled deg ikkje, og når han stupar, fegnast ei ditt hjarta!

18 Aby snać nie ujrzał Pan, a nie podobałoby się to w oczach jego, i odwróciłby od niego gniew swój na cię.

Elles vil Herren sjå det og mislika det og venda frå honom vreiden sin.

19 Nie gniewaj się dla złośników, ani się udawaj za niepobożnymi;

Harmast ei yver illgjerdsmenner, misunn ikkje dei gudlause!

20 Boć nie weźmie złośnik nagrody; pochodnia niepobożnych zgaśnie.

For den vonde hev ingi framtid; lampa åt gudlause sloknar.

21 Synu mój! bój się Pana i króla, a z niestatecznymi nie mięszaj się;

Ottast Herren, son min, og kongen! Gakk ikkje i lag med upprørsmenner!

22 Boć znagła powstanie zginienie ich, a upadek obydwóch któż wie?

For brått kjem ulukka yver deim, og kven veit når åri deira fær ein usæl ende?

23 I toć też mądrym należy: wzgląd mieć na osobę u sądu, nie dobra.

Desse ordi er og av vismenner. Det er ikkje godt når ein gjer mannemun i domen.

24 Tego, który mówi niepobożnemu; Jesteś sprawiedliwy, będą ludzie przeklinać, a narody się nim brzydzić będą.

Den som segjer til den skuldige: «Du er uskuldig.» Honom vil folkeslag banna og folk forbanna;

25 Ale którzy go karzą, szczęśliwi będą, a przyjdzie na nich błogosławieństwo każdego dobrego.

men deim som refsar han, gjeng det vel, og velsigning av godt kjem yver deim.

26 Pocałują wargi tego, co mówi słowa prawdziwe.

Ein kyss på lipporne er det når einkvan gjev det rette svaret.

27 Rozrządź na polu robotę twoję, a sprawuj pilnie rolę swoję; a potem będziesz budował dom twój.

Fullfør yrket ditt ute, og gjer det ferdigt for deg på marki! Sidan kann du byggja deg hus

28 Nie bądź świadkiem lekkomyślnym przeciw bliźniemu swemu, ani czyń łagodnych namów wargami swemi.

ver ikkje vitne mot næsten din utan grunn, for du vil vel’kje svika med lipporne dine?

29 Nie mów: Jako mi uczynił, tak mu uczynię; oddam mężowi temu według uczynku jego.

Seg ikkje: «Som han hev gjort med meg, so vil eg gjera med han. Eg vil løna mannen etter hans gjerning.»

30 Szedłem przez pole męża leniwego a przez winnicę człowieka głupiego;

Eg gjekk framum ein lat manns mark, og vinhagen til eit vitlaust menneskje,

31 A oto porosła wszędzie ostem; pokrzywy wszystko pokryły, a płot kamienny jej rozwalił się.

og sjå, han var vaksen full av tistlar, grunnen var yvergrodd med netlor, og steingarden kringom var riven ned.

32 Co ja ujrzawszy złożyłem to do serca mego, a widząc to wziąłem to ku przestrodze.

Og eg skygnde på det og agta på det, eg såg det, og denne lærdomen tok eg:

33 Trochę się prześpisz, trochę podrzemiesz, trochę złożysz ręce, abyś odpoczywał;

«Endå litt soving, endå litt blunding, endå litt kvild med henderne i kross!

34 A wtem ubóstwo twoje przyjdzie jako podróżny, a niedostatek twój jako mąż zbrojny.

So kjem armodi di som ein farande fant, og naudi som skjoldvæpna mann.»