Przysłów 24
1 Nie naśladuj ludzi złych, ani żądaj przebywać z nimi;
Folge nicht bösen Leuten und wünsche nicht, bei ihnen zu sein;
2 Albowiem serce ich myśli o drapiestwie, a wargi ich mówią o uciśnieniu.
denn ihr Herz trachte nach Schaden, und ihre Lippen raten zu Unglück.
3 Mądrością bywa dom zbudowany, a roztropnością umocniony.
Durch Weisheit wird ein Haus gebaut und durch Verstand erhalten.
4 Zaiste przez umiejętność komory napełnione bywają wszelakiemi bogactwami kosztownemi i wdzięcznemi.
Durch ordentliches Haushalten werden die Kammern voll aller köstlichen, lieblichen Reichtümer.
5 Człowiek mądry mocny jest, a mąż umiejętny przydaje siły.
Ein weiser Mann ist stark, und ein vernünftiger Mann ist mächtig von Kräften.
6 Albowiem przez mądrą radę zwiedziesz bitwę, a wybawienie przez mnóstwo radców mieć będziesz.
Denn mit Rat muß man Krieg führen; und wo viele Ratgeber sind, da ist der Sieg.
7 Wysokie są głupiemu mądrości; w bramie nie otworzy ust swoich.
Weisheit ist dem Narren zu hoch; er darf seinen Mund im Tor nicht auftun.
8 Kto myśli źle czynić, tego złośliwym zwać będą.
Wer sich vornimmt, Böses zu tun, den heißt man billig einen Erzbösewicht.
9 Zła myśl głupiego jest grzechem, a pośmiewca jest obrzydliwością ludzką.
Des Narren Tücke ist Sünde, und der Spötter ist ein Greuel vor den Leuten.
10 Jeźli będziesz gnuśnym, tedy w dzień ucisku słaba będzie siła twoja.
Der ist nicht stark, der in der Not nicht fest ist.
11 Wybawiaj pojmanych na śmierć; a od tych, którzy idą na stracenie, nie odwracaj się.
Errette die, so man töten will; und entzieh dich nicht von denen, die man würgen will.
12 Jeźli rzeczesz: Otośmy o tem nie wiedzieli; izali ten, który waży serca, nie rozumie? a ten, który strzeże duszy twojej, nie rozezna? i nie odda człowiekowi według uczynków jego?
Sprichst du: “Siehe, wir verstehen's nicht!” meinst du nicht, der die Herzen wägt, merkt es, und der auf deine Seele achthat, kennt es und vergilt dem Menschen nach seinem Werk?
13 Jedz miód, synu mój! bo dobry, i plastr słodki podniebieniu twemu;
Iß, mein Sohn, Honig, denn er ist gut, und Honigseim ist süß in deinem Halse.
14 Tak umiejętność mądrości duszy twojej, jeźliże ją znajdziesz; onać będzie nagrodą, a nadzieja twoja nie będzie wycięta.
Also lerne die Weisheit für deine Seele. Wo du sie findest, so wird's hernach wohl gehen, und deine Hoffnung wird nicht umsonst sein.
15 Nie czyń zasadzki, niezbożniku! na przybytek sprawiedliwego, a nie przeszkadzaj odpocznieniu jego.
Laure nicht als Gottloser auf das Haus des Gerechten; verstöre seine Ruhe nicht.
16 Bo choć siedm kroć upada sprawiedliwy, przecie zaś powstaje; ale niezbożni wpadną w nieszczęście.
Denn ein Gerechter fällt siebenmal und steht wieder auf; aber die Gottlosen versinken im Unglück.
17 Gdy upadnie nieprzyjaciel twój, nie ciesz się; i gdy się potknie, niech się nie raduje serce twoje;
Freue dich des Falles deines Feindes nicht, und dein Herz sei nicht froh über seinem Unglück;
18 Aby snać nie ujrzał Pan, a nie podobałoby się to w oczach jego, i odwróciłby od niego gniew swój na cię.
der HERR möchte es sehen, und es möchte ihm übel gefallen und er seine Zorn von ihm wenden.
19 Nie gniewaj się dla złośników, ani się udawaj za niepobożnymi;
Erzürne dich nicht über die Bösen und eifere nicht über die Gottlosen.
20 Boć nie weźmie złośnik nagrody; pochodnia niepobożnych zgaśnie.
Denn der Böse hat nichts zu hoffen, und die Leuchte der Gottlosen wird verlöschen.
21 Synu mój! bój się Pana i króla, a z niestatecznymi nie mięszaj się;
Mein Kind, fürchte den HERRN und den König und menge dich nicht unter die Aufrührer.
22 Boć znagła powstanie zginienie ich, a upadek obydwóch któż wie?
Denn ihr Verderben wird plötzlich entstehen; und wer weiß, wann beider Unglück kommt?
23 I toć też mądrym należy: wzgląd mieć na osobę u sądu, nie dobra.
Dies sind auch Worte von Weisen. Die Person ansehen im Gericht ist nicht gut.
24 Tego, który mówi niepobożnemu; Jesteś sprawiedliwy, będą ludzie przeklinać, a narody się nim brzydzić będą.
Wer zum Gottlosen spricht: “Du bist fromm”, dem fluchen die Leute, und das Volk haßt ihn.
25 Ale którzy go karzą, szczęśliwi będą, a przyjdzie na nich błogosławieństwo każdego dobrego.
Welche aber strafen, die gefallen wohl, und kommt ein reicher Segen auf sie.
26 Pocałują wargi tego, co mówi słowa prawdziwe.
Eine richtige Antwort ist wie ein lieblicher Kuß.
27 Rozrządź na polu robotę twoję, a sprawuj pilnie rolę swoję; a potem będziesz budował dom twój.
Richte draußen dein Geschäft aus und bearbeite deinen Acker; darnach baue dein Haus.
28 Nie bądź świadkiem lekkomyślnym przeciw bliźniemu swemu, ani czyń łagodnych namów wargami swemi.
Sei nicht Zeuge ohne Ursache wider deinen Nächsten und betrüge nicht mit deinem Munde.
29 Nie mów: Jako mi uczynił, tak mu uczynię; oddam mężowi temu według uczynku jego.
Sprich nicht: “Wie man mir tut, so will ich wieder tun und einem jeglichen sein Werk vergelten.”
30 Szedłem przez pole męża leniwego a przez winnicę człowieka głupiego;
Ich ging am Acker des Faulen vorüber und am Weinberg des Narren;
31 A oto porosła wszędzie ostem; pokrzywy wszystko pokryły, a płot kamienny jej rozwalił się.
und siehe, da waren eitel Nesseln darauf, und er stand voll Disteln, und die Mauer war eingefallen.
32 Co ja ujrzawszy złożyłem to do serca mego, a widząc to wziąłem to ku przestrodze.
Da ich das sah, nahm ich's zu Herzen und schaute und lernte daran.
33 Trochę się prześpisz, trochę podrzemiesz, trochę złożysz ręce, abyś odpoczywał;
Du willst ein wenig schlafen und ein wenig schlummern und ein wenig deine Hände zusammentun, daß du ruhest:
34 A wtem ubóstwo twoje przyjdzie jako podróżny, a niedostatek twój jako mąż zbrojny.
aber es wird dir deine Armut kommen wie ein Wanderer und dein Mangel wie ein gewappneter Mann.
