Przysłów 23
1 Gdy siądziesz, abyś jadł z panem, uważaj pilnie, kto jest przed tobą;
Når du sit til bords hjå ein hovding, so agta vel på kven du hev fyre deg,
2 Inaczej wraziłbyś nóż w gardło swoje, jeźlibyś był chciwy pokarmu.
og set ein kniv på strupen din, um mathugen din er stor.
3 Nie pragnij łakoci jego; bo są pokarmem obłudnym.
Fys ikkje etter hans lostemat, for det er dårande føda.
4 Nie staraj się, abyś się zbogacił; owszem, zaniechaj opatrzności twojej.
Mød deg ei med å verta rik, lat fara den klokskapen din!
5 I miałżebyś obrócić oczy twoje na bogactwo, które prędko niszczeje? bo sobie uczyni skrzydła podobne orlim, i uleci do nieba.
Lat ei augo fljuga til det som kverv, for det gjer seg vengjer, det er visst, som ein ørn som flyg til himmels.
6 Nie jedz chleba człowieka zazdrosnego, a nie żądaj łakoci jego.
Et ikkje brød hjå den som misunner deg, og fys ikkje etter hans lostemat!
7 Albowiem jako on ciebie waży w myśli swej, tak ty waż pokarm jego. Mówić: Jedz i pij, ale serce jego nie jest z tobą.
For som han reknar ut i sjæli si, soleis er han. «Et og drikk!» han segjer til deg, men hjarta hans er ikkje med deg.
8 Sztuczkę twoję, którąś zjadł, zwrócisz, a utracisz wdzięczne słowa twoje.
For biten din som du hev ete, lyt du spy upp att, og du hev spilt dine fagre ord.
9 Przed głupim nie mów; albowiem wzgardzi roztropnością powieści twoich.
For øyro på dåren skal du ikkje tala, for han vanvyrder visdommen i dine ord.
10 Nie przenoś granicy starej, a na rolę sierotek nie wchodź.
Flyt ikkje gamall merkestein, og kom ei inn på åkrane åt faderlause.
11 Bo obrońca ich możny; onci się podejmuje sprawy ich przeciwko tobie.
For deira målsmann er sterk, han skal føra saki deira imot deg.
12 Obróć do nauki serce twoje, a uszy twoje do powieści umiejętności.
Vend hjarta ditt til age og øyro dine til kunnskaps ord!
13 Nie odejmuj od młodego karności; bo jeźli go ubijesz rózgą, nie umrze.
Lat ikkje guten vera utan age! Slær du han med riset, skal han ikkje døy.
Du slær han med riset, og sjæli hans bergar du frå helheim. (Sheol h7585)
15 Synu mój! będzieli mądre serce twoje, będzie się weseliło serce moje, serce moje we mnie;
Son min, vert hjarta ditt vist, so gled seg og mitt hjarta,
16 I rozweselą się nerki moje, gdy będą mówiły wargi twoje, co jest prawego.
og nyro mine fegnast når lipporn’ dine talar det som rett er.
17 Niech nie zajrzy serce twoje grzesznikom; ale raczej chodż w bojańni Pańskiej na każdy dzień;
Lat ikkje hjarta ditt misunna syndarar, men stræva stødt etter gudlegdom.
18 Bo iż jest zapłata, przeto nadzieja twoja nie będzie wykorzeniona.
For då er du viss på ei framtid, og di von skal ei verta til inkjes.
19 Słuchaj, synu mój! a bądź mądry, i nawiedź na drogę serce twoje.
Høyr du, son min, og vert vis, og lat hjarta ditt ganga beint fram på vegen.
20 Nie bywaj między pijanicami wina, ani między żarłokami mięsa;
Ver ikkje med millom vindrikkarar, millom deim som foret seg på kjøt.
21 Boć pijanica i żarłok zubożeje, a ospały w łatach chodzić będzie.
For drikkar og storetar fatig vert, og svevn gjev fillor for klæde.
22 Słuchaj ojca twego, który cię spłodził, a nie pogardzaj matką twoją, gdy się zstarzeje.
Høyr på far din som avla deg, og vanvyrd ei mor di når ho vert gamall!
23 Kupuj prawdę, a nie sprzedawaj jej; kupuj mądrość, umiejętność i rozum.
Kjøp sanning og sel henne ikkje, visdom og age og vit.
24 Bardzo się raduje ojciec sprawiedliwego, a kto spłodził mądrego, weseli się z niego.
Storleg fegnast far til den rettferdige, og den som fær ein vis son, skal få gleda av han.
25 Niech się tedy weseli ojciec twój, i matka twoja; i niech się rozraduje rodzicielka twoja.
Lat far din og mor di gleda seg, og ho som fødde deg, fegnast.
26 Synu mój! daj mi serce twoje, a oczy twoje niechaj strzegą dróg moich.
Son min, gjev meg hjarta ditt, og lat dine augo lika vegarne mine.
27 Bo nierządnica jest dół głęboki, a cudza żona jest studnia ciasna.
For skjøkja er som djupe gravi og den framande kona som tronge brunnen,
28 Ona też jako zbojca zasadzki czyni, a zuchwalców między ludźmi rozmnaża.
ja, ho ligg på lur som ein ransmann, og ho aukar talet på utrue folk.
29 Komu biada? Komu niestety? Komu zwady? Komu krzyk? Komu rany daremne? Komu zapalenie oczów?
Kven hev sorg? Kven hev sut? Kven hev dragsmål? Kven hev klagemål? Kven hev sjølvvalde sår? Kven hev dimsynte augo?
30 Tym, którzy siadają na winie; tym, którzy chodzą, szukając przyprawnego wina.
Dei som drygjer lenge hjå vinen, dei som kjem og smakar på mjøden.
31 Nie zapatruj się na wino, gdy się rumieni, i gdy wydaje w kubku łunę swoję, a prosto wyskakuje.
Sjå ikkje på vinen kor han raudnar, kor vænt han smiler i staupet! lett renn han ned.
32 Bo na koniec jako wąż ukąsi, a jako żmija uszczknie;
Men sidan han sting som ein slange og høgg som ein orm.
33 Oczy twoje patrzyć będą na cudze żony, a serce twe będzie mówiło przewrotności;
Då skal augo dine sjå rare syner, og hjarta ditt talar tull og tøv.
34 I będziesz jako ten, który leży w pośród morza, a jako ten, który śpi na wierzchu masztu;
Du vert som låg du i havsens djup, eller låg i toppen av mastri.
35 Rzeczesz: Ubito mię, a nie stękałem, potłuczono mię, a nie czułem. Gdy się ocucę, udam się zaś do tego.
«Dei slo meg, men det gjorde’kje vondt, dei banka meg, men eg kjende det ikkje. Når skal eg vakna? Eg vil få tak i endå meir.»
