Przysłów 20

1 Wino czyni pośmiewcę, a napój mocny zwajcę; przetoż każdy, co się w nim kocha, nie bywa mądrym.

Der Wein macht lose Leute, und starkes Getränk macht wild; wer dazu Lust hat, wird nimmer weise.

2 Strach królewski jest jako, ryk lwięcia; kto go rozgniewa, grzeszy przeciwko duszy swojej.

Das Schrecken des Königs ist wie das Brüllen eines jungen Löwen; wer ihn erzürnt, der sündigt wider sein Leben.

3 Uczciwa rzecz każdemu, poprzestać zwady; ale głupim jest, co się w nią wdaje.

Es ist dem Mann eine Ehre, vom Hader bleiben; aber die gern Hadern, sind allzumal Narren.

4 Dla zimna leniwy nie orze; przetoż żebrać będzie we żniwa, ale nic nie otrzyma.

Um der Kälte willen will der Faule nicht pflügen; so muß er in der Ernte betteln und nichts kriegen.

5 Rada w sercu męża jest jako woda głęboka: jednak mąż rozumny naczerpnie jej.

Der Rat im Herzen eines Mannes ist wie tiefe Wasser; aber ein Verständiger kann's merken, was er meint.

6 Większa część ludzi przechwala się uczynnością swoją; ale w samej rzeczy, któż takiego znajdzie?

Viele Menschen werden fromm gerühmt; aber wer will finden einen, der rechtschaffen fromm sei?

7 Sprawiedliwy chodzi w uprzejmości swojej; błogosławieni synowie jego po nim.

Ein Gerechter, der in seiner Frömmigkeit wandelt, des Kindern wird's wohl gehen nach ihm.

8 Król siedząc na stolicy sądowej rozgania oczyma swemi wszystko złe.

Ein König, der auf seinem Stuhl sitzt, zu richten, zerstreut alles Arge mit seinen Augen.

9 Któż rzecze: Oczyściłem serce moje? czystym jest od grzechu mego?

Wer kann sagen: Ich bin rein in meinem Herzen und lauter von meiner Sünde?

10 Dwojaki gwicht i dwojaka miara, to oboje obrzydliwością jest Panu.

Mancherlei Gewicht und Maß ist beides Greuel dem HERRN.

11 Po zabawach swych poznane bywa i dziecię, jeźli czysty i prawy uczynek jego.

Auch einen Knaben kennt man an seinem Wesen, ob er fromm und redlich werden will.

12 Ucho, które słyszy, i oko, które widzi, Pan to oboje uczynił.

Ein hörend Ohr und sehend Auge, die macht beide der HERR.

13 Nie kochaj się w spaniu, byś snać nie zubożał, otwórz oczy swoje, a nasycisz się chlebem.

Liebe den Schlaf nicht, daß du nicht arm werdest; laß deine Augen wacker sein, so wirst du Brot genug haben.

14 Złe to, złe to, mówi ten, co kupuje, a odszedłszy, ali się chlubi.

“Böse, böse!” spricht man, wenn man's hat; aber wenn's weg ist, so rühmt man es dann.

15 Wargi umiejętne są jako złoto i obfitość pereł, i kosztowne klejnoty.

Es gibt Gold und viele Perlen; aber ein vernünftiger Mund ist ein edles Kleinod.

16 Weźmij szatę tego, któryć ręczył za obcego; a od tego, który ręczył za cudzoziemkę, weźmij zastaw jego.

Nimm dem sein Kleid, der für einen andern Bürge wird, und pfände ihn um des Fremden willen.

17 Smaczny jest drugiemu chleb kłamstwa; ale potem piaskiem napełnione będą usta jego.

Das gestohlene Brot schmeckt dem Manne wohl; aber hernach wird ihm der Mund voll Kieselsteine werden.

18 Myśli radami utwierdzaj, a wojnę prowadź opatrznie.

Anschläge bestehen, wenn man sie mit Rat führt; und Krieg soll man mit Vernunft führen.

19 Kto objawia tajemnicę, zdradliwie się obchodzi; przetoż z tymy, którzy pochlebiają wargami swemi, nie miej towarzystwa.

Sei unverworren mit dem, der Heimlichkeit offenbart, und mit dem Verleumder und mit dem falschen Maul.

20 Kto złorzeczy ojcu swemu albo matce swojej, zgaśnie pochodnia jego w gęstych ciemnościach.

Wer seinem Vater und seiner Mutter flucht, des Leuchte wird verlöschen mitten in der Finsternis.

21 Dziedzictwu prędko z początku nabytemu naostatek błogosławić nie będą.

Das Erbe, darnach man zuerst sehr eilt wird zuletzt nicht gesegnet sein.

22 Nie mów: Oddam złem. Oczekuj na Pana, a wybawi cię.

Sprich nicht: Ich will Böses vergelten! Harre des HERRN, der wird dir helfen.

23 Obrzydliwością Panu dwojaki gwicht, a szale fałszywe nie podobają mu się.

Mancherlei Gewicht ist ein Greuel dem HERRN, und eine falsche Waage ist nicht gut.

24 Od Pana bywają sprawowane drogi męża; ale człowiek jakoż zrozumie drogę jego?

Jedermanns Gänge kommen vom HERRN. Welcher Mensch versteht seinen Weg?

25 Pożreć rzecz poświęconą, jest człowiekowi sidłem; a poślubiwszy co, tego zaś szukać, jakoby tego ujść.

Es ist dem Menschen ein Strick, sich mit Heiligem übereilen und erst nach den Geloben überlegen.

26 Król mądry rozprasza niezbożnych, i przywodzi na nich pomstę.

Ein weiser König zerstreut die Gottlosen und bringt das Rad über sie.

27 Dusza ludzka jest pochodnią Pańską, która doświadcza wszystkich skrytości wnętrznych.

Eine Leuchte des HERRN ist des Menschen Geist; die geht durch alle Kammern des Leibes.

28 Miłosierdzie i prawda króla strzegą, a stolica jego miłosierdziem wsparta bywa.

Fromm und wahrhaftig sein behütet den König, und sein Thron besteht durch Frömmigkeit.

29 Ozdoba młodzieńców jest siła ich, a sędziwość poczciwością starców.

Der Jünglinge Stärke ist ihr Preis; und graues Haar ist der Alten Schmuck.

30 Złemu są lekarstwem siności ran, i razy przenikające do wnętrzności żywota jego.

Man muß dem Bösen wehren mit harter Strafe und mit ernsten Schlägen, die man fühlt.