Przysłów 17
1 Lepszy jest kęs suchego chleba a w pokoju, niżeli pełen dom nabitego bydła ze swarem.
Mieux vaut un morceau de pain sec avec la paix, qu'une maison dans laquelle se multiplient les festins où l'on se querelle.
2 Sługa roztropny będzie panował nad synem, który jest ku hańbie; a między braćmi będzie dzielił dziedzictwo.
Le sage serviteur commande au fils qui fait honte, et avec les frères il partagera l'héritage.
3 Tygiel srebra a piec złota doświadcza; ale Pan serc dośwadcza.
Le creuset est pour l'argent, et la fournaise pour l'or; mais c'est l'Éternel qui éprouve les cœurs.
4 Zły pilnuje warg złośliwych, a kłamca słucha języka przewrotnego.
Le méchant est attentif aux discours nuisibles, le menteur prête l'oreille aux paroles funestes.
5 Kto się naśmiewa z ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; a kto się raduje z upadku czyjego, nie ujdzie pomsty.
Qui se moque du pauvre, outrage son créateur; qui jouit du malheur, ne reste pas impuni.
6 Korona starców są synowie synów ich, a ozdoba synów są ojcowie ich.
Les enfants de leurs enfants sont la couronne des vieillards et la gloire des enfants, ce sont leurs pères.
7 Nie przystoi mowa poważna głupiemu, dopieroż księciu usta kłamliwe.
Le langage digne ne sied pas à l'insensé; combien moins à l'homme bien né le langage du mensonge!
8 Jako kamień drogi, tak bywa dar wdzięczny temu, który go bierze; do czegokolwiek zmierzy, zdarzy mu się.
Le don est une pierre de prix aux yeux de qui le reçoit; partout où il s'adresse, il réussit.
9 Kto pokrywa przestępstwo, szuka łaski; ale kto wznawia rzeczy, rozłącza przyjaciół.
Qui tait la faute, cherche l'affection; mais qui la reproduit par la parole, désunit des intimes.
10 Więcej waży gromienie u roztropnego, niżeli sto plag u głupiego.
Le blâme frappe plus l'homme de sens, que cent coups, l'insensé.
11 Uporny tylko złego szuka, dla tego poseł okrutny będzie nań zesłany.
La révolte ne cherche que le mal, mais un cruel messager lui est député.
12 Lepiej jest człowiekowi spotkać się z niedźwiedzicą osierociałą, niżeli z głupim w głupstwie jego.
Soyez rencontrés par une ourse qui a perdu ses petits, mais non par un insensé pendant sa démence!
13 Kto oddaje złem za dobre, nie wynijdzie złe z domu jego.
De quiconque rend le mal pour le bien, les maux ne quittent point la demeure.
14 Kto zaczyna zwadę, jest jako ten, co przekopuje wodę; przetoż niż się zwada rozsili, zaniechaj go.
Commencer une querelle, c'est rompre une digue; cède avant que le débat s'échauffe.
15 Kto usprawiedliwia niezbożnego, a winnym czyni sprawiedliwego, oba jednako są obrzydliwością Panu.
Qui absout le coupable, et qui condamne l'innocent, sont l'un autant que l'autre l'abomination de l'Éternel.
16 Cóż po dostatku w ręku głupiego, ponieważ do nabycia mądrości rozumu nie ma?
A quoi sert à l'insensé d'avoir en main des richesses? A acheter la sagesse? Il manque de sens.
17 Wszelkiego czasu miłuje przyjaciel, a w ucisku stawia się jako brat.
L'ami aime dans tous les temps; mais dans le malheur il devient un frère.
18 Człowiek głupi daje rękę, czyniąc rękojemstwo przed twarzą przyjaciela swego.
L'homme privé de sens touche dans la main, et se lie comme caution envers autrui.
19 Kto miłuje zwadę, miłuje grzech; a kto wynosi usta swe, szuka upadku.
Celui-là aime à pécher qui aime à se quereller; et qui élève trop sa porte, cherche sa chute.
20 Przewrotny w sercu nie znajduje dobrego; a kto jest przewrotnego języka, wpadnie we złe.
Avec un cœur tortueux on ne trouve pas le bonheur; et avec une langue perverse on tombe dans le malheur.
21 Kto spłodził głupiego, na smutek swój spłodził go, ani się rozweseli ojciec niemądrego.
Qui donne le jour à un fou, en aura du chagrin; et point de joie pour le père de l'insensé.
22 Serce wesołe oczerstwia jako lekarstwo; ale duch sfrasowany wysusza kości.
Un cœur joyeux est un bon remède; mais un esprit abattu dessèche les os.
23 Niezbożny potajemnie dar bierze, aby podwrócił ścieszki sądu.
L'impie accepte le présent caché sous le manteau, pour détourner le cours de la justice.
24 Na twarzy roztropnego znać mądrość; ale oczy głupiego aż na kraju ziemi.
La sagesse est à la portée du sage; mais les yeux de l'insensé cherchent au bout de la terre.
25 Syn głupi żałością jest ojcu swemu, a gorzkością rodzicielce swojej.
Le fils insensé est un chagrin pour son père, et une amertume pour celle qui lui donna naissance.
26 Zaiste nie dobra, winować sprawiedliwego, albo żeby przełożeni kogo dla cnoty bić mieli.
Condamner le juste, même à une amende, est mauvais; mais frapper l'homme bien né passe les bornes du droit.
27 Kto zawściąga mowy swe, jest umiejętnym; drogiego ducha jest mąż rozumny.
Qui épargne ses paroles, possède la science, et qui a du sang-froid est homme de sens.
28 Gdy głupi milczy, za mądrego poczytany bywa; a który zatula wargi swoje, za rozumnego.
Même l'insensé, quand il se tait, passe pour sage; celui qui tient fermées ses lèvres, a du sens.
