Przysłów 17
1 Lepszy jest kęs suchego chleba a w pokoju, niżeli pełen dom nabitego bydła ze swarem.
Better is a dry morsel, and quietness therewith, Than a house full of flesh-banquets with strife.
2 Sługa roztropny będzie panował nad synem, który jest ku hańbie; a między braćmi będzie dzielił dziedzictwo.
A prudent servant shall rule over a son who causeth shame; Yea, with brothers he shall share the inheritance.
3 Tygiel srebra a piec złota doświadcza; ale Pan serc dośwadcza.
The refining-pot is for silver, and the furnace for gold; But the LORD trieth hearts.
4 Zły pilnuje warg złośliwych, a kłamca słucha języka przewrotnego.
An evil-doer listeneth to mischievous lips; And a liar giveth ear to a destructive tongue.
5 Kto się naśmiewa z ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; a kto się raduje z upadku czyjego, nie ujdzie pomsty.
Whoso mocketh the poor reproacheth his Maker; He that is glad at calamities shall not go unpunished.
6 Korona starców są synowie synów ich, a ozdoba synów są ojcowie ich.
Children's children are the crown of the aged, And their fathers the glory of sons.
7 Nie przystoi mowa poważna głupiemu, dopieroż księciu usta kłamliwe.
Excellent speech becometh not the base; How much less lying lips the noble!
8 Jako kamień drogi, tak bywa dar wdzięczny temu, który go bierze; do czegokolwiek zmierzy, zdarzy mu się.
A gift is a precious stone in the eyes of him who taketh it; Whithersoever it turneth it hath success.
9 Kto pokrywa przestępstwo, szuka łaski; ale kto wznawia rzeczy, rozłącza przyjaciół.
He who covereth an offence seeketh love; But he who recurreth to a matter removeth a friend.
10 Więcej waży gromienie u roztropnego, niżeli sto plag u głupiego.
A reproof will penetrate deeper into a wise man Than a hundred stripes into a fool.
11 Uporny tylko złego szuka, dla tego poseł okrutny będzie nań zesłany.
An evil man seeketh only rebellion; Therefore shall a cruel messenger be sent against him.
12 Lepiej jest człowiekowi spotkać się z niedźwiedzicą osierociałą, niżeli z głupim w głupstwie jego.
Let a man meet a bear robbed of her whelps, Rather than a fool in his folly.
13 Kto oddaje złem za dobre, nie wynijdzie złe z domu jego.
Whoso returneth evil for good, Evil shall not depart from his house.
14 Kto zaczyna zwadę, jest jako ten, co przekopuje wodę; przetoż niż się zwada rozsili, zaniechaj go.
The beginning of strife is as when one letteth out water; Therefore leave off contention before it rolleth onward.
15 Kto usprawiedliwia niezbożnego, a winnym czyni sprawiedliwego, oba jednako są obrzydliwością Panu.
He that justifieth the wicked, And he that condemneth the just, Both alike are an abomination to the LORD.
16 Cóż po dostatku w ręku głupiego, ponieważ do nabycia mądrości rozumu nie ma?
Why should a price be in the hand of a fool To get wisdom, seeing he hath no sense?
17 Wszelkiego czasu miłuje przyjaciel, a w ucisku stawia się jako brat.
A friend loveth at all times; But in adversity he is born a brother.
18 Człowiek głupi daje rękę, czyniąc rękojemstwo przed twarzą przyjaciela swego.
A man who lacketh understanding striketh hands, And becometh surety in the presence of his friend.
19 Kto miłuje zwadę, miłuje grzech; a kto wynosi usta swe, szuka upadku.
He who loveth strife loveth transgression; He who raiseth high his gate seeketh ruin.
20 Przewrotny w sercu nie znajduje dobrego; a kto jest przewrotnego języka, wpadnie we złe.
He that is of a deceitful heart shall find no good; And he that turneth about with his tongue shall fall into mischief.
21 Kto spłodził głupiego, na smutek swój spłodził go, ani się rozweseli ojciec niemądrego.
Whoso begetteth a fool doeth it to his sorrow; Yea, the father of the fool hath no joy.
22 Serce wesołe oczerstwia jako lekarstwo; ale duch sfrasowany wysusza kości.
A merry heart doeth good to the body; But a broken spirit drieth up the bones.
23 Niezbożny potajemnie dar bierze, aby podwrócił ścieszki sądu.
The wicked man taketh a gift out of the bosom, To pervert the ways of judgment.
24 Na twarzy roztropnego znać mądrość; ale oczy głupiego aż na kraju ziemi.
Wisdom is before the face of him that hath understanding; But the eyes of a fool are in the ends of the earth.
25 Syn głupi żałością jest ojcu swemu, a gorzkością rodzicielce swojej.
A foolish son is a grief to his father, And bitterness to her that bore him.
26 Zaiste nie dobra, winować sprawiedliwego, albo żeby przełożeni kogo dla cnoty bić mieli.
Moreover, to punish the righteous is not good, Nor to smite the noble for their equity.
27 Kto zawściąga mowy swe, jest umiejętnym; drogiego ducha jest mąż rozumny.
He that spareth his words is imbued with knowledge; And he that is of a cool spirit is a man of understanding.
28 Gdy głupi milczy, za mądrego poczytany bywa; a który zatula wargi swoje, za rozumnego.
Even a fool, when he is silent, is accounted wise; He that shutteth his lips is a man of understanding.
