Przysłów 14

1 Mądra niewiasta buduje dom swój; ale go głupia rękami swemi rozwala.

Người nữ khôn ngoan xây dựng cửa nhà, đàn bà khờ dại vung tay hủy phá.

2 Kto chodzi w szczerości swojej, boi się Pana; ale przewrotny w drogach swoich gardzi nim.

Ai đi đường ngay thẳng kính sợ Chúa Hằng Hữu, ai theo nẻo cong quẹo ghét bỏ Ngài.

3 W ustach głupiego jest rózga hardości; ale wargi mądrych strzegą ich.

Miệng người ngu là con roi quất vào lưng nó, nhưng người khôn dùng môi bảo vệ mình.

4 Gdzie niemasz wołów, żłób jest próżny; ale siłą wołów mnoży się obfitość zboża.

Chuồng không bò, máng cỏ vắng tanh, có bò cày ruộng mới sinh hoa lợi.

5 Świadek prawdziwy nie kłamie; ale świadek fałszywy mówi kłamstwo.

Nhân chứng đáng tin không hề dối trá; nhân chứng gian tà nói chuyện điêu ngoa.

6 Naśmiewca szuka mądrości, a nie znajduje; ale umiejętność roztropnemu jest snadna.

Người nhạo báng kiếm khôn ngoan mà chẳng gặp, người sáng suốt tiếp nhận tri thức cách dễ dàng.

7 Idź precz od oblicza męża głupiego, gdyż nie znajdziesz przy nim warg umiejętności.

Nếu muốn được nghe dạy bảo, hãy lánh xa người dại khờ.

8 Mądrość ostrożnego jest rozumieć drogę swoję, ale głupstwo głupich jest zdrada.

Cái khôn của người thận trọng là tính toan đường lối, cái dại của người ngây ngô là tự dối lòng mình.

9 Każdy głupi nakrywa grzech, a między uprzejmymi mieszka przyjaźń.

Người điên dại nhạo cười tội lỗi, nhưng người ngay được Chúa ban ơn.

10 Serce każdego uznaje gorzkość duszy swojej, a do wesela jego nie przymięsza się obcy.

Chỉ lòng mới thấu rõ nỗi cay đắng con tim, niềm vui tận thâm tâm, ai người chia sẻ được.

11 Dom niezbożnych zgładzony będzie; ale przybytek cnotliwych zakwitnie.

Nhà người ác sẽ bị tiêu diệt, lều người ngay sẽ được dựng cao.

12 Zda się pod czas droga być prosta człowiekowi; wszakże dokończenie jej jest drogą na śmierć.

Con đường bạn chọn có vẻ phải, nhưng cuối nẻo đường là hố diệt vong.

13 Także i w śmiechu boleje serce, a koniec wesela bywa smutek.

Miệng cười lòng vẫn tái tê, nụ cười tắt ngấm, lòng sầu mênh mang.

14 Drogami swemi nasyci się człowiek przewrotnego serca; ale się go chroni mąż dobry.

Lòng vô tín lãnh hậu quả đau thương; tâm trong sạch nhận phần thưởng xứng đáng.

15 Prostak wierzy każdemu słowu; ale ostrożny zrozumiewa postępki swoje.

Người ngây ngô tin hết mọi điều! Người thận trọng dè dặt từng đường đi nước bước.

16 Mądry się boi, i odstępuje od złego; ale głupi dociera, i śmiałym jest.

Người khôn kính Chúa, lánh tội; người dại mù quáng làm liều.

17 Porywczy człowiek dopuszcza się głupstwa, a mąż złych myśli w nienawiści bywa.

Người nóng tính hành động điên rồ, người mưu đồ việc ác chẳng được ai ưa.

18 Głupstwo prostacy dziedzicznie trzymają; ale ostrożni bywają koronowani umiejętnością.

Người ngây ngô khoác áo dại khờ, người thận trọng đội vòng hoa tri thức.

19 źli się kłaniają przed dobrymi, a niepobożni stoją u drzwi sprawiedliwego.

Người ác phải quỵ lụy trước người lành; người dữ phải chầu chực trước nhà người công chính.

20 Ubogi bywa i u przyjaciela swego w nienawiści; ale wiele jest tych, którzy bogatego miłują.

Vì nghèo mà hàng xóm cũng lánh xa, nhờ giàu nên nhiều bạn bè tìm đến.

21 Bliźnim swym grzesznik pogardza; ale kto ma litość nad ubogimi, błogosławionym jest.

Ai khinh bỉ người láng giềng là mắc tội; ai thương xót người khốn khổ được nhiều phước.

22 Izali nie błądzą, którzy wymyślają złe? a miłosierdzie i prawda należy tym, którzy wymyślają dobre.

Người mưu gian đi con đường lầm lạc; người hướng thiện hưởng tình thương và trung tín.

23 W każdej pracy bywa pożytek; ale gołe słowo warg tylko do nędzy służy.

Siêng năng làm việc đem lại nhiều lợi lộc, chỉ nói suông dẫn đến cảnh nghèo hèn!

24 Bogactwo mądrych jest koroną ich; ale głupstwo głupich zostaje głupstwem.

Người khôn được ca tụng vì khôn ngoan; người dại bị khinh bỉ bởi điên cuồng.

25 Świadek prawdziwy wyzwala duszę; ale fałszywy kłamstwo mówi.

Nhân chứng chân thật cứu người thoát chết, nhân chứng giả dối âm mưu lừa gạt.

26 Kto się boi Pana, ma ufanie mocne; a synowie jego ucieczkę mieć będą.

Người kính sợ Chúa Hằng Hữu tìm được thành lũy; Ngài là nơi ẩn trú an toàn cho con cái Ngài.

27 Bojaźń Pańska jest źródło żywota ku uchronieniu się sideł śmierci.

Kính sợ Chúa Hằng Hữu là nguồn sự sống; giải cứu con người thoát bẫy tử vong.

28 W mnóstwie ludu jest zacność królewska; ale w trosze ludu zniszczenie hetmana.

Dân số càng đông là vinh quang của vua; dân số giảm dần, quan chức cũng suy vong.

29 Nierychły do gniewu jest bogaty w rozum; ale porywczy pokazuje głupstwo.

Người kiên nhẫn tỏ mình thông sáng; người mau giận lộ bản chất dại dột.

30 Serce zdrowe jest żywotem ciała; ale zazdrość jest zgniłością w kościach.

Tâm thanh thản đem sinh lực vào thể xác; lòng ghen tuôn làm xương mục cốt tàn.

31 Kto ciemięży ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; ale go czci, kto ma litość nad ubogim.

Ai ức hiếp người nghèo là nguyền rủa Đấng Tạo Hóa, ai nâng đỡ người cùng túng là tôn vinh Ngài.

32 Dla złości swojej wygnany bywa niepobożny; ale sprawiedliwy nadzieję ma i przy śmierci swojej.

Tai họa đến, người ác bị sụp đổ vì hành vi gian trá, dù khi hấp hối, người công chính vẫn còn chỗ cậy trông.

33 W sercu mądrego odpoczywa mądrość, ale wnet poznać, co jest w sercu głupich.

Khôn ngoan nằm sẵn trong lòng người sáng suốt; điều người điên dại giấu rồi cũng lộ ra.

34 Sprawiedliwość wywyższa naród; ale grzech jest ku pohańbieniu narodów.

Đức công chính làm cho quốc gia được tán tụng, nhưng tội lỗi đem lại sỉ nhục cho toàn dân.

35 Król łaskaw bywa na sługę roztropnego; ale się gniewa na tego, który mu hańbę czyni.

Nhà vua dành ân huệ cho quần thần thông sáng, nhưng trút thịnh nộ trên bầy tôi ương ngạnh.