Przysłów 14

1 Mądra niewiasta buduje dom swój; ale go głupia rękami swemi rozwala.

Toda a mulher sabia edifica a sua casa: mas a tola a derriba com as suas mãos.

2 Kto chodzi w szczerości swojej, boi się Pana; ale przewrotny w drogach swoich gardzi nim.

O que anda na sua sinceridade teme ao Senhor, mas o que se desvia de seus caminhos o despreza.

3 W ustach głupiego jest rózga hardości; ale wargi mądrych strzegą ich.

Na bocca do tolo está a vara da soberba, mas os labios dos sabios os conservam.

4 Gdzie niemasz wołów, żłób jest próżny; ale siłą wołów mnoży się obfitość zboża.

Não havendo bois, a mangedoura está limpa, mas pela força do boi ha abundancia de colheitas.

5 Świadek prawdziwy nie kłamie; ale świadek fałszywy mówi kłamstwo.

A testemunha verdadeira não mentirá, mas a testemunha falsa se desboca em mentiras.

6 Naśmiewca szuka mądrości, a nie znajduje; ale umiejętność roztropnemu jest snadna.

O escarnecedor busca sabedoria, e nenhuma acha, mas para o prudente o conhecimento é facil.

7 Idź precz od oblicza męża głupiego, gdyż nie znajdziesz przy nim warg umiejętności.

Vae-te de diante do homem insensato, porque n'elle não divisarás os labios do conhecimento.

8 Mądrość ostrożnego jest rozumieć drogę swoję, ale głupstwo głupich jest zdrada.

A sabedoria do prudente é entender o seu caminho, mas a estulticia dos tolos é engano.

9 Każdy głupi nakrywa grzech, a między uprzejmymi mieszka przyjaźń.

Os loucos zombam do peccado, mas entre os rectos ha benevolencia.

10 Serce każdego uznaje gorzkość duszy swojej, a do wesela jego nie przymięsza się obcy.

O coração conhece a sua propria amargura, e o estranho não se entremetterá na sua alegria.

11 Dom niezbożnych zgładzony będzie; ale przybytek cnotliwych zakwitnie.

A casa dos impios se desfará, mas a tenda dos rectos florescerá.

12 Zda się pod czas droga być prosta człowiekowi; wszakże dokończenie jej jest drogą na śmierć.

Ha caminho que ao homem parece direito, mas o fim d'elle são os caminhos da morte.

13 Także i w śmiechu boleje serce, a koniec wesela bywa smutek.

Até no riso terá dôr o coração, e o fim da alegria é tristeza.

14 Drogami swemi nasyci się człowiek przewrotnego serca; ale się go chroni mąż dobry.

Dos seus caminhos se fartará o que declina no coração, mas o homem bom se fartará de si mesmo.

15 Prostak wierzy każdemu słowu; ale ostrożny zrozumiewa postępki swoje.

O simples dá credito a cada palavra, mas o prudente attenta para os seus passos.

16 Mądry się boi, i odstępuje od złego; ale głupi dociera, i śmiałym jest.

O sabio teme, e desvia-se do mal, mas o tolo se encoleriza, e dá-se por seguro.

17 Porywczy człowiek dopuszcza się głupstwa, a mąż złych myśli w nienawiści bywa.

O que presto se indigna, fará doidices, e o homem de más imaginações será aborrecido.

18 Głupstwo prostacy dziedzicznie trzymają; ale ostrożni bywają koronowani umiejętnością.

Os simplices herdarão a estulticia, mas os prudentes se coroarão de conhecimento.

19 źli się kłaniają przed dobrymi, a niepobożni stoją u drzwi sprawiedliwego.

Os máus se inclinaram diante dos bons, e os impios diante das portas do justo.

20 Ubogi bywa i u przyjaciela swego w nienawiści; ale wiele jest tych, którzy bogatego miłują.

O pobre é aborrecido até do companheiro, porém os amigos dos ricos são muitos.

21 Bliźnim swym grzesznik pogardza; ale kto ma litość nad ubogimi, błogosławionym jest.

O que despreza ao seu companheiro pecca, mas o que se compadece dos humildes é bemaventurado.

22 Izali nie błądzą, którzy wymyślają złe? a miłosierdzie i prawda należy tym, którzy wymyślają dobre.

Porventura não erram os que obram o mal? mas beneficencia e fidelidade serão para os que obram o bem.

23 W każdej pracy bywa pożytek; ale gołe słowo warg tylko do nędzy służy.

Em todo o trabalho proveito ha, mas a palavra dos labios só encaminha á pobreza.

24 Bogactwo mądrych jest koroną ich; ale głupstwo głupich zostaje głupstwem.

A corôa dos sabios é a sua riqueza, a estulticia dos tolos é só estulticia.

25 Świadek prawdziwy wyzwala duszę; ale fałszywy kłamstwo mówi.

A testemunha verdadeira livra as almas, mas o que se desboca em mentiras é enganador.

26 Kto się boi Pana, ma ufanie mocne; a synowie jego ucieczkę mieć będą.

No temor do Senhor ha firme confiança, e elle será um refugio para seus filhos.

27 Bojaźń Pańska jest źródło żywota ku uchronieniu się sideł śmierci.

O temor do Senhor é uma fonte de vida, para se desviarem dos laços da morte.

28 W mnóstwie ludu jest zacność królewska; ale w trosze ludu zniszczenie hetmana.

Na multidão do povo está a magnificencia do rei, mas na falta do povo a perturbação do principe.

29 Nierychły do gniewu jest bogaty w rozum; ale porywczy pokazuje głupstwo.

O longanimo é grande em entendimento, mas o que é de espirito impaciente assignala a sua loucura.

30 Serce zdrowe jest żywotem ciała; ale zazdrość jest zgniłością w kościach.

O coração com saude é a vida da carne, mas a inveja é a podridão dos ossos.

31 Kto ciemięży ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; ale go czci, kto ma litość nad ubogim.

O que opprime ao pobre insulta áquelle que o creou, mas o que se compadece do necessitado o honra.

32 Dla złości swojej wygnany bywa niepobożny; ale sprawiedliwy nadzieję ma i przy śmierci swojej.

Pela sua malicia será lançado fóra o impio, mas o justo até na sua morte tem confiança.

33 W sercu mądrego odpoczywa mądrość, ale wnet poznać, co jest w sercu głupich.

No coração do prudente repousa a sabedoria, mas o que ha no interior dos tolos se conhece.

34 Sprawiedliwość wywyższa naród; ale grzech jest ku pohańbieniu narodów.

A justiça exalta ao povo, mas o peccado é o opprobrio das nações.

35 Król łaskaw bywa na sługę roztropnego; ale się gniewa na tego, który mu hańbę czyni.

O Rei tem seu contentamento no servo prudente, mas sobre o que envergonha cairá o seu furor.