Przysłów 14

1 Mądra niewiasta buduje dom swój; ale go głupia rękami swemi rozwala.

Les femmes sages bâtissent leurs maisons; l'insensée les détruit de ses mains.

2 Kto chodzi w szczerości swojej, boi się Pana; ale przewrotny w drogach swoich gardzi nim.

Celui qui marche droit craint le Seigneur; celui qui s'avance en des voies tortueuses sera déshonoré.

3 W ustach głupiego jest rózga hardości; ale wargi mądrych strzegą ich.

Une verge d'orgueil sort de la bouche des insensés; les lèvres des sages les gardent eux-mêmes.

4 Gdzie niemasz wołów, żłób jest próżny; ale siłą wołów mnoży się obfitość zboża.

Où il n'y a point de bœufs, la crèche est vide; où il y a abondance de grains, la force des bœufs est manifeste.

5 Świadek prawdziwy nie kłamie; ale świadek fałszywy mówi kłamstwo.

Le témoin fidèle ne ment pas; le faux témoin est un brandon de mensonges.

6 Naśmiewca szuka mądrości, a nie znajduje; ale umiejętność roztropnemu jest snadna.

Tu chercheras la sagesse parmi les méchants, et tu ne la trouveras pas; auprès des sages, le discernement est sous ta main.

7 Idź precz od oblicza męża głupiego, gdyż nie znajdziesz przy nim warg umiejętności.

Toutes choses sont contraires à l'insensé; des lèvres sages sont l'arme de la doctrine.

8 Mądrość ostrożnego jest rozumieć drogę swoję, ale głupstwo głupich jest zdrada.

La sagesse des habiles éclaire leurs voies; l'irréflexion des insensés les conduit à l'erreur.

9 Każdy głupi nakrywa grzech, a między uprzejmymi mieszka przyjaźń.

Les demeures des méchants ont besoin d'être purifiées; la maison des justes est agréable.

10 Serce każdego uznaje gorzkość duszy swojej, a do wesela jego nie przymięsza się obcy.

Le cœur de l'homme est inquiet; son âme est triste, et, lorsqu'il se réjouit, c'est qu'il ne se mêle point de honte à sa joie.

11 Dom niezbożnych zgładzony będzie; ale przybytek cnotliwych zakwitnie.

Les maisons des impies seront effacées; les tentes des cœurs droits resteront debout.

12 Zda się pod czas droga być prosta człowiekowi; wszakże dokończenie jej jest drogą na śmierć.

Il est une voie qui aux hommes semble droite; mais elle aboutit aux abîmes de l'enfer. (questioned)

13 Także i w śmiechu boleje serce, a koniec wesela bywa smutek.

La tristesse ne se mêle point aux joies sages; toujours le deuil succède aux fausses joies.

14 Drogami swemi nasyci się człowiek przewrotnego serca; ale się go chroni mąż dobry.

Le cœur audacieux s'enorgueillit de ses voies; l'homme bon se complaît en ses pensées.

15 Prostak wierzy każdemu słowu; ale ostrożny zrozumiewa postępki swoje.

L'ingénuité est crédule; l'expérience mène aux regrets.

16 Mądry się boi, i odstępuje od złego; ale głupi dociera, i śmiałym jest.

Le sage a peur et se détourne du méchant; l'insensé, confiant en lui- même, se mêle aux pervers.

17 Porywczy człowiek dopuszcza się głupstwa, a mąż złych myśli w nienawiści bywa.

L'homme irascible agit sans réflexion; l'homme sensé supporte beaucoup.

18 Głupstwo prostacy dziedzicznie trzymają; ale ostrożni bywają koronowani umiejętnością.

Les insensés ont le mal en partage; l'homme habile est maître de la science.

19 źli się kłaniają przed dobrymi, a niepobożni stoją u drzwi sprawiedliwego.

Les mauvais tomberont devant les bons; les impies seront des serviteurs aux portes des justes.

20 Ubogi bywa i u przyjaciela swego w nienawiści; ale wiele jest tych, którzy bogatego miłują.

On n'aime pas les amis des pauvres; mais les amis des riches sont nombreux.

21 Bliźnim swym grzesznik pogardza; ale kto ma litość nad ubogimi, błogosławionym jest.

Mépriser les indigents, c'est pécher; avoir compassion des pauvres, c'est se ménager la plus grande joie.

22 Izali nie błądzą, którzy wymyślają złe? a miłosierdzie i prawda należy tym, którzy wymyślają dobre.

Les cœurs égarés songent au mal; les bons songent à la miséricorde et à la vérité; ceux qui commettent le mal ne connaissent ni miséricorde ni vérité; les miséricordes et la fidélité sont à ceux qui font le bien.

23 W każdej pracy bywa pożytek; ale gołe słowo warg tylko do nędzy służy.

Tout homme diligent a le superflu; tout homme ami des douceurs et des plaisirs sera dans l'indigence.

24 Bogactwo mądrych jest koroną ich; ale głupstwo głupich zostaje głupstwem.

La couronne des sages est l'activité; le travail des injustes est mauvais.

25 Świadek prawdziwy wyzwala duszę; ale fałszywy kłamstwo mówi.

Le témoin fidèle délivrera son âme du mal; le témoin trompeur est un brandon de mensonges.

26 Kto się boi Pana, ma ufanie mocne; a synowie jego ucieczkę mieć będą.

Dans la crainte du Seigneur est l'espérance de la force; il laissera à ses enfants un appui.

27 Bojaźń Pańska jest źródło żywota ku uchronieniu się sideł śmierci.

Les commandements du Seigneur sont une source de vie; ils nous font détourner des pièges de la mort.

28 W mnóstwie ludu jest zacność królewska; ale w trosze ludu zniszczenie hetmana.

La gloire d'un roi est dans la multitude de la nation; son affliction, dans le petit nombre de ses sujets.

29 Nierychły do gniewu jest bogaty w rozum; ale porywczy pokazuje głupstwo.

L'homme patient est un vrai sage; l'impatient, un insensé.

30 Serce zdrowe jest żywotem ciała; ale zazdrość jest zgniłością w kościach.

L'homme qui a bon cœur est le médecin de l'âme; un cœur trop sensible est un ver qui ronge les os.

31 Kto ciemięży ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; ale go czci, kto ma litość nad ubogim.

Tromper l'indigent, c'est irriter son Créateur; celui qui honore Dieu a compassion du pauvre.

32 Dla złości swojej wygnany bywa niepobożny; ale sprawiedliwy nadzieję ma i przy śmierci swojej.

L'impie sera rejeté à cause de sa malice; l'homme ferme en sa propre sainteté est vraiment juste.

33 W sercu mądrego odpoczywa mądrość, ale wnet poznać, co jest w sercu głupich.

Dans le bon cœur d'un homme on trouve la sagesse; on ne la trouvera pas dans le cœur de l'insensé.

34 Sprawiedliwość wywyższa naród; ale grzech jest ku pohańbieniu narodów.

La justice élève une nation; les péchés amoindrissent un peuple.

35 Król łaskaw bywa na sługę roztropnego; ale się gniewa na tego, który mu hańbę czyni.

Le serviteur prudent est agréable au prince, et par sa dextérité il évite la disgrâce.