Przysłów 14
1 Mądra niewiasta buduje dom swój; ale go głupia rękami swemi rozwala.
Every wise woman buildeth her house; but the foolish plucketh it down with her hands.
2 Kto chodzi w szczerości swojej, boi się Pana; ale przewrotny w drogach swoich gardzi nim.
He that walketh in his uprightness feareth the LORD; but he that is perverse in his ways despiseth Him.
3 W ustach głupiego jest rózga hardości; ale wargi mądrych strzegą ich.
In the mouth of the foolish is a rod of pride; but the lips of the wise shall preserve them.
4 Gdzie niemasz wołów, żłób jest próżny; ale siłą wołów mnoży się obfitość zboża.
Where no oxen are, the crib is clean; but much increase is by the strength of the ox.
5 Świadek prawdziwy nie kłamie; ale świadek fałszywy mówi kłamstwo.
A faithful witness will not lie; but a false witness breatheth forth lies.
6 Naśmiewca szuka mądrości, a nie znajduje; ale umiejętność roztropnemu jest snadna.
A scorner seeketh wisdom, and findeth it not; but knowledge is easy unto him that hath discernment.
7 Idź precz od oblicza męża głupiego, gdyż nie znajdziesz przy nim warg umiejętności.
Go from the presence of a foolish man, for thou wilt not perceive the lips of knowledge.
8 Mądrość ostrożnego jest rozumieć drogę swoję, ale głupstwo głupich jest zdrada.
The wisdom of the prudent is to look well to his way; but the folly of fools is deceit.
9 Każdy głupi nakrywa grzech, a między uprzejmymi mieszka przyjaźń.
Amends pleadeth for fools; but among the upright there is good will.
10 Serce każdego uznaje gorzkość duszy swojej, a do wesela jego nie przymięsza się obcy.
The heart knoweth its own bitterness; and with its joy no stranger can intermeddle.
11 Dom niezbożnych zgładzony będzie; ale przybytek cnotliwych zakwitnie.
The house of the wicked shall be overthrown; but the tent of the upright shall flourish.
12 Zda się pod czas droga być prosta człowiekowi; wszakże dokończenie jej jest drogą na śmierć.
There is a way which seemeth right unto a man, but the end thereof are the ways of death.
13 Także i w śmiechu boleje serce, a koniec wesela bywa smutek.
Even in laughter the heart acheth; and the end of mirth is heaviness.
14 Drogami swemi nasyci się człowiek przewrotnego serca; ale się go chroni mąż dobry.
The dissembler in heart shall have his fill from his own ways; and a good man shall be satisfied from himself.
15 Prostak wierzy każdemu słowu; ale ostrożny zrozumiewa postępki swoje.
The thoughtless believeth every word; but the prudent man looketh well to his going.
16 Mądry się boi, i odstępuje od złego; ale głupi dociera, i śmiałym jest.
A wise man feareth, and departeth from evil; but the fool behaveth overbearingly, and is confident.
17 Porywczy człowiek dopuszcza się głupstwa, a mąż złych myśli w nienawiści bywa.
He that is soon angry dealeth foolishly; and a man of wicked devices is hated.
18 Głupstwo prostacy dziedzicznie trzymają; ale ostrożni bywają koronowani umiejętnością.
The thoughtless come into possession of folly; but the prudent are crowned with knowledge.
19 źli się kłaniają przed dobrymi, a niepobożni stoją u drzwi sprawiedliwego.
The evil bow before the good, and the wicked at the gates of the righteous.
20 Ubogi bywa i u przyjaciela swego w nienawiści; ale wiele jest tych, którzy bogatego miłują.
The poor is hated even of his own neighbour; but the rich hath many friends.
21 Bliźnim swym grzesznik pogardza; ale kto ma litość nad ubogimi, błogosławionym jest.
He that despiseth his neighbour sinneth; but he that is gracious unto the humble, happy is he.
22 Izali nie błądzą, którzy wymyślają złe? a miłosierdzie i prawda należy tym, którzy wymyślają dobre.
Shall they not go astray that devise evil? But mercy and truth shall be for them that devise good.
23 W każdej pracy bywa pożytek; ale gołe słowo warg tylko do nędzy służy.
In all labour there is profit; but the talk of the lips tendeth only to penury.
24 Bogactwo mądrych jest koroną ich; ale głupstwo głupich zostaje głupstwem.
The crown of the wise is their riches; but the folly of fools remaineth folly.
25 Świadek prawdziwy wyzwala duszę; ale fałszywy kłamstwo mówi.
A true witness delivereth souls; but he that breatheth forth lies is all deceit.
26 Kto się boi Pana, ma ufanie mocne; a synowie jego ucieczkę mieć będą.
In the fear of the LORD a man hath strong confidence; and his children shall have a place of refuge.
27 Bojaźń Pańska jest źródło żywota ku uchronieniu się sideł śmierci.
The fear of the LORD is a fountain of life, to depart from the snares of death.
28 W mnóstwie ludu jest zacność królewska; ale w trosze ludu zniszczenie hetmana.
In the multitude of people is the king's glory; but in the want of people is the ruin of the prince.
29 Nierychły do gniewu jest bogaty w rozum; ale porywczy pokazuje głupstwo.
He that is slow to anger is of great understanding; but he that is hasty of spirit exalteth folly.
30 Serce zdrowe jest żywotem ciała; ale zazdrość jest zgniłością w kościach.
A tranquil heart is the life of the flesh; but envy is the rottenness of the bones.
31 Kto ciemięży ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; ale go czci, kto ma litość nad ubogim.
He that oppresseth the poor blasphemeth his Maker; but he that is gracious unto the needy honoureth Him.
32 Dla złości swojej wygnany bywa niepobożny; ale sprawiedliwy nadzieję ma i przy śmierci swojej.
The wicked is thrust down in his misfortune; but the righteous, even when he is brought to death, hath hope.
33 W sercu mądrego odpoczywa mądrość, ale wnet poznać, co jest w sercu głupich.
In the heart of him that hath discernment wisdom resteth; but in the inward part of fools it maketh itself known.
34 Sprawiedliwość wywyższa naród; ale grzech jest ku pohańbieniu narodów.
Righteousness exalteth a nation; but sin is a reproach to any people.
35 Król łaskaw bywa na sługę roztropnego; ale się gniewa na tego, który mu hańbę czyni.
The king's favour is toward a servant that dealeth wisely; but his wrath striketh him that dealeth shamefully.
