Przysłów 14
1 Mądra niewiasta buduje dom swój; ale go głupia rękami swemi rozwala.
The wisdom of women buildeth their house; but folly plucketh it down with her hands.
2 Kto chodzi w szczerości swojej, boi się Pana; ale przewrotny w drogach swoich gardzi nim.
He that walketh in his uprightness feareth Jehovah; but he that is perverted in his ways despiseth him.
3 W ustach głupiego jest rózga hardości; ale wargi mądrych strzegą ich.
In the fool's mouth is a rod of pride; but the lips of the wise shall preserve them.
4 Gdzie niemasz wołów, żłób jest próżny; ale siłą wołów mnoży się obfitość zboża.
Where no oxen are, the crib is clean; but much increase is by the strength of the ox.
5 Świadek prawdziwy nie kłamie; ale świadek fałszywy mówi kłamstwo.
A faithful witness will not lie; but a false witness uttereth lies.
6 Naśmiewca szuka mądrości, a nie znajduje; ale umiejętność roztropnemu jest snadna.
A scorner seeketh wisdom, and there is none [for him]; but knowledge is easy unto the intelligent.
7 Idź precz od oblicza męża głupiego, gdyż nie znajdziesz przy nim warg umiejętności.
Go from the presence of a foolish man, in whom thou perceivest not the lips of knowledge.
8 Mądrość ostrożnego jest rozumieć drogę swoję, ale głupstwo głupich jest zdrada.
The wisdom of the prudent is to discern his way; but the folly of the foolish is deceit.
9 Każdy głupi nakrywa grzech, a między uprzejmymi mieszka przyjaźń.
Fools make a mock at trespass; but for the upright there is favour.
10 Serce każdego uznaje gorzkość duszy swojej, a do wesela jego nie przymięsza się obcy.
The heart knoweth its own bitterness, and a stranger doth not intermeddle with its joy.
11 Dom niezbożnych zgładzony będzie; ale przybytek cnotliwych zakwitnie.
The house of the wicked shall be overthrown; but the tent of the upright shall flourish.
12 Zda się pod czas droga być prosta człowiekowi; wszakże dokończenie jej jest drogą na śmierć.
There is a way that seemeth right unto a man, but the end thereof is the ways of death.
13 Także i w śmiechu boleje serce, a koniec wesela bywa smutek.
Even in laughter the heart is sorrowful, and the end of mirth is sadness.
14 Drogami swemi nasyci się człowiek przewrotnego serca; ale się go chroni mąż dobry.
The backslider in heart shall be filled with his own ways, and the good man from what is in himself.
15 Prostak wierzy każdemu słowu; ale ostrożny zrozumiewa postępki swoje.
The simple believeth every word; but the prudent [man] heedeth his going.
16 Mądry się boi, i odstępuje od złego; ale głupi dociera, i śmiałym jest.
A wise [man] feareth and departeth from evil; but the foolish is overbearing and confident.
17 Porywczy człowiek dopuszcza się głupstwa, a mąż złych myśli w nienawiści bywa.
He that is soon angry dealeth foolishly, and a man of mischievous devices is hated.
18 Głupstwo prostacy dziedzicznie trzymają; ale ostrożni bywają koronowani umiejętnością.
The simple inherit folly; but the prudent are crowned with knowledge.
19 źli się kłaniają przed dobrymi, a niepobożni stoją u drzwi sprawiedliwego.
The evil bow before the good, and the wicked at the gates of the righteous [man].
20 Ubogi bywa i u przyjaciela swego w nienawiści; ale wiele jest tych, którzy bogatego miłują.
He that is poor is hated even of his own neighbour; but the rich hath many friends.
21 Bliźnim swym grzesznik pogardza; ale kto ma litość nad ubogimi, błogosławionym jest.
He that despiseth his neighbour sinneth; but he that is gracious to the afflicted, happy is he.
22 Izali nie błądzą, którzy wymyślają złe? a miłosierdzie i prawda należy tym, którzy wymyślają dobre.
Do they not err that devise evil? but loving-kindness and truth are for those that devise good.
23 W każdej pracy bywa pożytek; ale gołe słowo warg tylko do nędzy służy.
In all labour there is profit; but the talk of the lips [tendeth] only to want.
24 Bogactwo mądrych jest koroną ich; ale głupstwo głupich zostaje głupstwem.
The crown of the wise is their riches; the folly of the foolish is folly.
25 Świadek prawdziwy wyzwala duszę; ale fałszywy kłamstwo mówi.
A true witness delivereth souls; but deceit uttereth lies.
26 Kto się boi Pana, ma ufanie mocne; a synowie jego ucieczkę mieć będą.
In the fear of Jehovah is strong confidence, and his children shall have a place of refuge.
27 Bojaźń Pańska jest źródło żywota ku uchronieniu się sideł śmierci.
The fear of Jehovah is a fountain of life, to turn away from the snares of death.
28 W mnóstwie ludu jest zacność królewska; ale w trosze ludu zniszczenie hetmana.
In the multitude of people is the king's glory; but in the lack of people is the ruin of a prince.
29 Nierychły do gniewu jest bogaty w rozum; ale porywczy pokazuje głupstwo.
He that is slow to anger is of great understanding; but he that is hasty of spirit exalteth folly.
30 Serce zdrowe jest żywotem ciała; ale zazdrość jest zgniłością w kościach.
A sound heart is the life of the flesh; but envy the rottenness of the bones.
31 Kto ciemięży ubogiego, uwłacza stworzycielowi jego; ale go czci, kto ma litość nad ubogim.
He that oppresseth the poor reproacheth his Maker; but he that honoureth Him is gracious to the needy.
32 Dla złości swojej wygnany bywa niepobożny; ale sprawiedliwy nadzieję ma i przy śmierci swojej.
The wicked is driven away by his evil-doing; but the righteous trusteth, [even] in his death.
33 W sercu mądrego odpoczywa mądrość, ale wnet poznać, co jest w sercu głupich.
Wisdom resteth in the heart of the intelligent [man]; but that which is in the foolish maketh itself known.
34 Sprawiedliwość wywyższa naród; ale grzech jest ku pohańbieniu narodów.
Righteousness exalteth a nation; but sin is a reproach to peoples.
35 Król łaskaw bywa na sługę roztropnego; ale się gniewa na tego, który mu hańbę czyni.
The king's favour is toward a wise servant; but his wrath is [against] him that causeth shame.
