Przysłów 1
1 Przypowieści Salomona, syna Dawidowego, króla Izraelskiego,
Proverbes de Salomon, fils de David, roi d’Israël:
2 Dla poznania mądrości i ćwiczenia, ku wyrozumieniu powieści roztropnych;
pour connaître la sagesse et l’instruction; pour comprendre les discours sensés;
3 Dla pojęcia ćwiczenia w rozumie, w sprawiedliwości, w sądzie i w prawości;
pour acquérir une instruction éclairée, la justice, l’équité et la droiture;
4 Dla podania prostakom ostrożności, młodemu umiejętności, i opatrzności.
pour donner aux simples le discernement; au jeune homme la connaissance et la réflexion.
5 Tych gdy mądry słuchać będzie, przybędzie mu nauki, a roztropny w radach opatrzniejszy będzie,
Que le sage écoute, et il gagnera en savoir; l’homme intelligent connaîtra les conseils prudents,
6 Aby zrozumiał przypowieści, i wykłady ich, słowa mądrych i zagadki ich.
il comprendra les proverbes et les sens mystérieux, les maximes des sages et leurs énigmes.
7 Bojaźń Pańska jest początkiem umiejętności; ale głupi mądrością i ćwiczeniem gardzą.
La crainte de Yahweh est le commencement de la sagesse; les insensés méprisent la sagesse et l’instruction.
8 Słuchaj, synu mój! ćwiczenia ojca twego, a nie opuszczaj nauki matki twojej.
Ecoute, mon fils, l’instruction de ton père, et ne rejette pas l’enseignement de ta mère;
9 Bo to przyda wdzięczności głowie twojej, i będzie łańcuchem kosztownym szyi twojej.
car c’est une couronne de grâce pour ta tête, et une parure pour ton cou.
10 Synu mój! jeżliby cię namawiali grzesznicy, nie przyzwalaj.
Mon fils, si des pécheurs veulent te séduire, ne donne pas ton acquiescement.
11 Jeźlićby rzekli: Pójdź z nami, czyhajmy na krew, zasadźmy się na niewinnego bez przyczyny;
S’ils disent: « Viens avec nous, dressons des embûches pour répandre le sang, tendons sans raison des pièges à l’innocent.
Engloutissons-les tout vifs, comme fait le schéol, tout entiers, comme ceux qui descendent dans la fosse. (Sheol h7585)
13 Wszelkiej majętności kosztownej nabędziemy, napełnimy domy nasze korzyścią;
Nous trouverons toutes sortes de biens précieux, nous remplirons de butin nos maisons;
14 Rzuć między nas los twój; mieszek jeden wszyscy mieć będziemy.
tu tireras ta part au sort avec nous, il n’y aura qu’une bourse pour nous tous. » —
15 Synu mójâ nie chodźże z nimi w drogę; zawściągnij nogi twojej od ścieżek ich.
Mon fils, ne va pas avec eux sur le chemin, détourne ton pied de leur sentier;
16 Albowiem nogi ich ku złemu bieżą, i spieszą się na wylanie krwi.
car leurs pieds courent au mal, ils se hâtent pour répandre le sang.
17 Bo jako próżno zastawiają sieci przed oczyma wszelkiego ptaka skrzydlastego:
C’est vainement qu’on jette le filet devant les yeux de tout ce qui a des ailes;
18 Tak i ci na krew swoję czyhają, a zasadzają się na duszę swoję.
eux, c’est contre leur propre sang qu’ils dressent des embûches; c’est à leur âme qu’ils tendent des pièges.
19 Takieć są ścieszki każdego czyhającego na zysk, który duszę pana swego odbiera.
Telles sont les voies de tout homme âpre au gain; le gain cause la perte de ceux qui le détiennent.
20 Mądrość na dworzu woła, głos swój na ulicach wydaje.
La sagesse crie dans les rues, elle élève sa voix sur les places.
21 W największym zgiełku woła, u wrót bram, w miastach powieści swoje opowiada, mówiąc:
Elle prêche dans des carrefours bruyants; à l’entrée des portes, dans la ville, elle dit ses paroles:
22 Prostacy! dokądże się kochać będziecie w prostocie? a naśmiewcy pośmiewisko miłować będziecie? a głupi nienawidzieć umiejętności będziecie?
« Jusques à quand, simples, aimerez-vous la simplicité? Jusques à quand les railleurs se plairont-ils à la raillerie, et les insensés haïront-ils la science?
23 Nawróćcież się na karanie moje; oto wam wydam ducha mojego, a podam wam do znajomości słowa moje.
Retournez-vous pour entendre ma réprimande; voici que je répandrai sur vous mon esprit, je vous ferai connaître mes paroles.
24 Ponieważem wołała, a nie chcieliście; wyciągałam rękę moję, a nie był, ktoby uważał;
« Puisque j’appelle et que vous résistez, que j’étends ma main et que personne n’y prend garde,
25 Owszem odrzuciliście wszystkę radę moję, a karności mojej nie chcieliście przyjąć;
puisque vous négligez tous mes conseils et que vous ne voulez pas de ma réprimande,
26 Przetoż ja w zginieniu waszem śmiać się będę, będę z was szydziła, gdy przyjdzie, czego się strachacie.
moi aussi je rirai de votre malheur, je me moquerai quand viendra sur vous l’épouvante,
27 Gdy przyjdzie jako spustoszenie, czego się strachacie, i gdy zginienie wasze przypadnie jako wicher, gdy przyjdzie na was ucisk i utrapienie;
quand l’épouvante viendra sur vous comme une tempête, que le malheur fondra sur vous comme un tourbillon, que viendront sur vous la détresse et l’angoisse.
28 Tedy mię wzywać będą, a nie nie wysłucham; szukać mię będą z poranku, a nie znajdą mię.
« Alors ils m’appelleront, et je ne répondrai pas; ils me chercheront, et ils ne me trouveront pas.
29 Przeto, iż mieli w nienawiści umiejętność, a bojaźni Pańskiej nie obrali sobie,
Parce qu’ils ont haï la science, et qu’ils n’ont pas désiré la crainte de Yahweh,
30 Ani przestawali na radzie mijej, ale gardzili wszelką karnością moją:
parce qu’ils n’ont pas voulu de mes conseils, et qu’ils ont dédaigné toutes mes réprimandes,
31 Przetoż będą używać owocu dróg swoich, a radami swemi nasyceni będą.
ils mangeront du fruit de leur voie, et ils se rassasieront de leurs propres conseils.
32 Bo odwrócenie prostaków pozabija ich, a szczęście głupich wytraci ich.
Car l’égarement des simples les tue, et la sécurité des insensés les perd.
33 Ale kto mię słucha, bezpiecznie mieszkać będzie, a będzie wolny od strachu złych rzeczy.
Mais celui qui m’écoute reposera avec sécurité, il vivra tranquille, sans craindre le malheur. »
