Jana 8
1 A Jezus poszedł na górę Oliwną.
except Jesus, who went to the Mount of Olives.
2 Potem zasię raniuczko przyszedł do kościoła, a lud wszystek zszedł się do niego; i siadłszy uczył je.
But he went again into the Temple Courts early in the morning, and all the people came to him; and he sat down and taught them.
3 I przywiedli do niego nauczeni w Piśmie i Faryzeusze niewiastę na cudzołóstwie zastaną, a postawiwszy ją w pośrodku,
Presently, however, the Teachers of the Law and the Pharisees brought a woman who had been caught in adultery, and placed her in the middle of the Court,
4 Rzekli mu: Nauczycielu! tę niewiastę zastano na samem uczynku cudzołóstwa;
and said to Jesus, ‘Teacher, this woman was found in the act of adultery.
5 A w zakonie nam Mojżesz przykazał takie kamionować; a ty co mówisz?
Now Moses, in the Law, commanded us to stone such women to death; what do you say?’
6 A to mówili kusząc go, aby go mogli oskarżyć. A Jezus schyliwszy się na dół, pisał palcem na ziemi.
They said this to test him, in order to have a charge to bring against him. But Jesus stooped down, and wrote on the ground with his finger.
7 A gdy się go nie przestawali pytać, podniósł się, rzekł do nich: Kto z was jest bez grzechu, niech na nią pierwszy kamieniem rzuci.
However, as they continued asking him, he raised himself, and said, ‘Let the person among you who has never done wrong throw the first stone at her.’
8 A zasię schyliwszy na dół, pisał na ziemi.
And again he stooped down, and wrote on the ground.
9 A gdy oni usłyszeli, będąc od sumienia przekonani, jeden za drugim wychodzili, począwszy od starszych aż do ostatecznych, iż tylko sam Jezus został, a ona niewiasta w pośrodku stojąca.
When they heard that, they went out one by one, beginning with the eldest; and Jesus was left alone with the woman in the middle of the Court.
10 A podniósłszy się Jezus i żadnego nie widząc, tylko onę niewiastę, rzekł jej: Niewiasto! gdzież są oni, co na cię skarżyli? Żaden cię nie potępił?
Raising himself, Jesus said to her, ‘Woman, where are they? Did no one condemn you?’
11 A ona niewiasta rzekła: Żaden, Panie! A Jezus jej rzekł: Ani ja ciebie potępiam; idźże, a już więcej nie grzesz.
‘No one, Sir,’ she answered. ‘Neither do I condemn you,’ said Jesus ‘go, and do not sin again.’
12 Zasię im rzekł Jezus, mówiąc: Jam jest światłość świata; kto mię naśladuje, nie będzie chodził w ciemności, ale będzie miał światłość żywota.
Jesus again addressed the people. ‘I am the light of the world,’ he said. ‘The person who follows me will not walk in darkness, but will have the light of life.’
13 I rzekli mu tedy Faryzeuszowie: Ty sam o sobie świadczysz, a świadectwo twoje nie jest prawdziwe.
‘You are bearing testimony to yourself!’ exclaimed the Pharisees, ‘your testimony is not trustworthy.’
14 Odpowiedział Jezus i rzekł im: Chociaż ja świadczę sam o sobie, jednak prawdziwe jest świadectwo moje; bo wiem, skądem przyszedł i dokąd idę; lecz wy nie wiecie, skądem przyszedł i dokąd idę.
‘Even if I bear testimony to myself,’ answered Jesus, ‘my testimony is trustworthy; for I know where I came from, and where I am going; but you do not know where I come from, nor where I am going.
15 Wy według ciała sądzicie; ale ja nikogo nie sądzę.
You judge by appearances; I judge no one.
16 A choćbym i ja sądził, sąd mój jest prawdziwy; bom nie jest sam, ale ja i który mię posłał, Ojciec.
Yet, even if I were to judge, my judgment would be trustworthy; because I am not alone, but the Father who sent me is with me.
17 W zakonie waszym napisane jest: Iż dwojga ludzi świadectwo prawdziwe jest.
Why, in your own Law it is said that the testimony of two persons is trustworthy.
18 Jam jest, który sam o sobie świadczę; świadczy o mnie i ten, który mię posłał, Ojciec.
I, who bear testimony to myself, am one, and the Father who sent me also bears testimony to me.’
19 Tedy mu rzekli: Gdzież jest ten twój Ojciec? Odpowiedział Jezus: Ani mnie znacie, ani Ojca mego; byście mnie znali, i Ojca byście mego znali.
‘Where is your father, then?’ they asked. ‘You know neither me nor my Father,’ replied Jesus. ‘If you had known me, you would have also known my Father.’
20 Te słowa mówił Jezus w skarbnicy, ucząc w kościele, a żaden go nie pojmał; bo jeszcze była nie przyszła godzina jego.
These statements Jesus made in the Treasury, while teaching in the Temple Courts. Yet no one arrested him, for his time had not then come.
21 Rzekł im tedy zasię Jezus: Ja idę, i będziecie mię szukać, a w grzechu waszym pomrzecie; gdzie ja idę, wy przyjść nie możecie.
Jesus again spoke to the people. ‘I am going away,’ he said, ‘and you will look for me, but you will die in your sin; you cannot come where I am going.’
22 Mówili tedy Żydowie: Alboż się sam zabije, że mówi: Gdzie ja idę, wy przyjść nie możecie?
‘Is he going to kill himself,’ the people exclaimed, ‘that he says – “You cannot go where I am going”?’
23 I rzekł do nich: Wyście z niskości, a jam z wysokości; wyście z tego świata, a jam zasię nie jest z tego świata.
‘You,’ added Jesus, ‘are from below, I am from above; you are of this present world, I am not;
24 Przetomci wam powiedział, iż pomrzecie w grzechach waszych; bo jeźli nie wierzycie, żem ja jest, pomrzecie w grzechach waszych.
and so I told you that you would die in your sins, for, unless you believe that I am what I am, you will die in your sins.’
25 Tedy mu rzekli: Któżeś ty jest? I rzekł im Jezus: To, co wam z początku powiadam.
‘Who are you?’ they asked. ‘Why ask exactly what I have been telling you?’ said Jesus.
26 Wieleć mam o was mówić i sądzić; ale ten, który mię posłał, jest prawdziwy, a ja, com od niego słyszał, to mówię na świecie.
‘I have still much that concerns you to speak of and to pass judgment on; yet he who sent me may be trusted, and I speak to the world only of the things which I have heard from him.’
27 Ale nie zrozumieli, że im o Ojcu mówił.
They did not understand that he meant the Father.
28 Przetoż im rzekł Jezus: Gdy wywyższycie Syna człowieczego, tedy poznacie, żem ja jest, a sam od siebie nic nie uczynię, ale jako mię nauczył Ojciec mój, tak mówię.
So Jesus added, ‘When you have lifted up the Son of Man, then you will understand that I am what I am, and that I do nothing of myself, but that I say just what the Father has taught me.
29 A ten, który mię posłał, ze mną jest; nie zostawił mię samego Ojciec; bo co mu się podoba, to ja zawsze czynię.
Moreover, he who sent me is with me; he has not left me alone; for I always do what pleases him.’
30 To gdy on mówił, wiele ich weń uwierzyło.
While he was speaking in this way, many came to believe in him.
31 Tedy mówił Jezus do tych Żydów, co mu uwierzyli: Jeźli wy zostaniecie w słowie mojem, prawdziwie uczniami moimi będziecie;
So Jesus went on to say to those who had believed him, ‘If you remain constant to my message, you are truly my disciples;
32 Poznacie prawdę, a prawda was wyswobodzi.
and you will find out the truth, and the truth will set you free.’
33 I odpowiedzieli mu: Myśmy nasienie Abrahamowe, a nigdyśmy nie służyli nikomu; jakoż ty mówisz: Iż wolnymi będziecie.
‘We are descendants of Abraham,’ was their answer, ‘and have never yet been in slavery to anyone. What do you mean by saying “you will be set free”?’
34 Odpowiedział im Jezus: Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam, iż wszelki, kto czyni grzech, sługą jest grzechu.
‘In truth I tell you,’ replied Jesus, ‘everyone who sins is a slave to sin.
And a slave does not remain in the home always; but a son remains always. (aiōn g165)
36 A przetoż jeźli was Syn wyswobodzi, prawdziwie wolnymi będziecie.
If, then, the Son sets you free, you will be free indeed!
37 Wiem, żeście nasienie Abrahamowe; lecz szukacie, abyście mię zabili, iż mowa moja nie ma u was miejsca.
I know that you are descendants of Abraham; yet you are seeking to put me to death, because my message finds no place in your hearts.
38 Ja com widział u Ojca mego, powiadam, a wy też to, coście widzieli u ojca waszego, czynicie.
I tell you what I have myself seen in the presence of my Father; and you, in the same way, do what you have learned from your father.’
39 Odpowiedzieli mu i rzekli: Ojciec nasz jest Abraham. Rzekł im Jezus: Byście byli synami Abrahamowymi, czynilibyście uczynki Abrahamowe.
‘Our father is Abraham,’ was their answer. ‘If you are Abraham’s children,’ replied Jesus, ‘do what Abraham did.
40 Ale teraz szukacie, byście mię zabili, człowieka tego, którym wam prawdę mówił, którąm słyszał od Boga; tego Abraham nie czynił.
But, as it is, you are seeking to put me to death – a man who has told you the truth as he heard it from God. Abraham did not act in that way.
41 Wy czynicie uczynki ojca waszego. Rzekli mu tedy: My z nierządu nie jesteśmy spłodzeni, jednegoż Ojca mamy, Boga.
You are doing what your own father does.’ ‘We are not bastards,’ they said, ‘we have one Father – God himself.’
42 Tedy im rzekł Jezus: Być był Bóg Ojcem waszym, tedy byście mię miłowali, gdyżem ja od Boga wyszedł i przyszedłem, anim sam od siebie przyszedł, ale mię on posłał.
‘If God were your Father,’ Jesus replied, ‘you would have loved me, for I came out from God, and now am here; and I have not come of myself, but he sent me as his messenger.
43 Przeczże tej powieści mojej nie pojmujecie? przeto, iż nie możecie słuchać mowy mojej.
How is it that you do not understand what I say? It is because you cannot bear to listen to my message.
44 Wyście z ojca dyjabła i pożądliwości ojca waszego czynić chcecie; onci był mężobójcą od początku i w prawdzie nie został, bo w nim prawdy nie masz: gdy mówi kłamstwo, z swego własnego mówi, iż jest kłamcą i ojcem kłamstwa.
As for you, you are children of your father the devil, and you are determined to do what your father loves to do. He was a murderer from the first, and did not stand by the truth, because there is no truth in him. Whenever he lies, he does what is natural to him; because he is a liar, and the father of lying.
45 A ja, że prawdę mówię, nie wierzycie mi.
But, as for me, it is because I speak the truth to you that you do not believe me.
46 Któż mię z was obwini z grzechu? Jeźliż prawdę mówię, przeczże wy mi nie wierzycie?
Which of you can convict me of sin? Why then don’t you believe me, if I am speaking truth?
47 Ktoć z Boga jest, słów Bożych słucha; dlatego wy nie słuchacie, że z Boga nie jesteście.
The person who comes from God listens to God’s teaching; the reason why you do not listen is because you do not come from God.’
48 Odpowiedzieli tedy Żydowie i rzekli mu: Izali my nie dobrze mówimy, żeś ty jest Samarytanin i dyjabelstwo masz?
‘Aren’t we right, after all,’ replied the people, ‘in saying that you are a Samaritan, and are possessed by a demon?’
49 Odpowiedział Jezus: Jać dyjabelstwa nie mam, ale czczę Ojca mego; a wyście mię nie uczcili.
‘I am not possessed by a demon,’ Jesus answered, ‘but I am honouring my Father; and yet you dishonour me.
50 Jać nie szukam chwały mojej; jest ten, który szuka i sądzi.
Not that I am seeking honour for myself; there is one who is seeking my honour, and he decides.
51 Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Jeźli kto słowa moje zachowywać będzie, śmierci nie ogląda na wieki. (aiōn g165)
In truth I tell you, if anyone lays my message to heart, he will never really die.’ (aiōn g165)
52 Tedy mu rzekli Żydowie: Terażeśmy poznali, że dyjabelstwo masz, Abraham umarł i prorocy, a ty powiadasz: Jeźli kto słowa moje zachowywać będzie, śmierci nie skosztuje na wieki; (aiōn g165)
‘Now we are sure that you are possessed by a demon,’ the people replied. ‘Abraham died, and so did the prophets; and yet you say “If anyone lays my message to heart, they will never know death.” (aiōn g165)
53 Izaś ty nie większy nad ojca naszego Abrahama, który umarł? i prorocy pomarli; kimże się ty wżdy czynisz?
Are you greater than our ancestor Abraham, who died? And the prophets died too. Whom do you make yourself out to be?’
54 Odpowiedział Jezus: Jeźli się ja sam chwalę, chwała moja nic nie jest. Jestci Ojciec mój, który mię chwali, o którym wy powiadacie, że jest Bogiem waszym.
‘If I do honour to myself,’ answered Jesus, ‘such honour counts for nothing. It is my Father who does me honour – and you say that he is your God;
55 Lecz go nie znacie, a ja go znam; i jeźlibym rzekł, że go nie znam, byłbym podobnym wam, kłamcą; ale go znam i słowa jego zachowuję.
and yet you have not learned to know him; but I know him; and, if I were to say that I do not know him, I should be a liar like you; but I do know him, and I lay his message to heart.
56 Abraham, ojciec wasz, z radością żądał, aby oglądał dzień mój, i oglądał i radował się.
Your ancestor Abraham rejoiced that he would see my day; and he did see it, and was glad.’
57 Tedy rzekli Żydowie do niego: Pięćdziesiąt lat jeszcze nie masz, a Abrahamaś widział?
‘You are not fifty years old yet,’ the people exclaimed, ‘and have you seen Abraham?’
58 Rzekł im Jezus: Zaprawdę, zaprawdę powiadam wam: Pierwej niż Abraham był, jam jest.
‘In truth I tell you,’ replied Jesus, ‘before Abraham existed I was.’
59 Porwali tedy kamienie, aby nań ciskali; lecz Jezus schronił się, i wyszedł z kościoła, przechodząc przez pośrodek ich, i tak uszedł.
At this they took up stones to throw at him; but Jesus hid himself, and left the Temple Courts.
