Hioba 28
1 Mać w prawdzie srebro początki żył swoich, a złoto miejsce, kędy bywa pławione.
“Surely there is a mine for silver, and a place for gold which they refine.
2 Żelazo z ziemi biorą, a z kamienia zlewają miedź.
Iron is taken out of the earth, and copper is smelted out of the ore.
3 Celu ciemnościom ułożonego i końca wszystkich rzeczy on dochodzi, i kamieni, które w ciemności i cieniu śmierci leżą.
Man sets an end to darkness, and searches out, to the furthest bound, the stones of obscurity and of thick darkness.
4 Wyleje rzeka z miejsca swojego, tak, iż jej nikt przebyć nie może, bywa jednak zahamowana przemysłem nędznego człowieka, i odchodzi.
He breaks open a shaft away from where people live. They are forgotten by the foot. They hang far from men, they swing back and forth.
5 Z ziemi wychodzi chleb, chociaż pod nią coś różnego, podobnego ogniowi.
As for the earth, out of it comes bread. Underneath it is turned up as it were by fire.
6 W niektórych miejscach jest kamień Safir, i piasek złoty;
Sapphires come from its rocks. It has dust of gold.
7 A tej ścieszki ani ptak nie wie, ani jej widzało oko sępie.
That path no bird of prey knows, neither has the falcon’s eye seen it.
8 Nie depczą po niej zwierzęta srogie, ani lew przeszedł przez nię.
The proud animals have not trodden it, nor has the fierce lion passed by there.
9 Na krzemień ściągnął rękę swoję, wywrócił góry z korzenia;
He puts his hand on the flinty rock, and he overturns the mountains by the roots.
10 Z skał wywodzi strumienie, a każdą rzecz kosztowną widzi oko jego.
He cuts out channels amongst the rocks. His eye sees every precious thing.
11 Wylewać się rzekom nie dopuszcza, a rzeczy skryte wywodzi na jaśnię.
He binds the streams that they don’t trickle. The thing that is hidden he brings out to light.
12 Ale mądrość gdzież może być znaleziona? a kędy jest miejsce roztropności?
“But where will wisdom be found? Where is the place of understanding?
13 Nie wie człowiek śmiertelny ceny jej, ani bywa znaleziona w ziemi żyjących.
Man doesn’t know its price, and it isn’t found in the land of the living.
14 Przepaść mówi: Niemasz jej we mnie; i morze też powiada: Niemasz jej u mnie.
The deep says, ‘It isn’t in me.’ The sea says, ‘It isn’t with me.’
15 Nie dawają szczerego złota za nię; ani odważają srebra, za odmianę jej.
It can’t be gotten for gold, neither will silver be weighed for its price.
16 Nie może być oszacowana za złoto Ofir, ani za Onychyn drogi, ani za Safir.
It can’t be valued with the gold of Ophir, with the precious onyx, or the sapphire.
17 Nie porówna z nią złoto, ani kryształ, ani odmiana jej może być za klejnot złota szczerego.
Gold and glass can’t equal it, neither will it be exchanged for jewels of fine gold.
18 Koralów i pereł nie wspomina, bo nabycie mądrości kosztowniejsze jest nad perły.
No mention will be made of coral or of crystal. Yes, the price of wisdom is above rubies.
19 Nie zrówna z nią i szmaragd z ziemi etyjopskiej; ani za złoto najczystsze szacowana być może.
The topaz of Ethiopia will not equal it. It won’t be valued with pure gold.
20 Skądże tedy mądrość pochodzi? albo gdzie jest miejsce rozumu?
Where then does wisdom come from? Where is the place of understanding?
21 Gdyż zakryta jest od oczu wszystkich żyjących, i przed ptastwem niebieskim zatajona jest.
Seeing it is hidden from the eyes of all living, and kept close from the birds of the sky.
22 Zginienie i śmierć rzekły: Uszyma swemi słyszałyśmy sławę jej.
Destruction and Death say, ‘We have heard a rumour of it with our ears.’
23 Bóg sam rozumie drogę jej, a on wie miejsce jej.
“God understands its way, and he knows its place.
24 Bo on na kończyny ziemi patrzy, a wszystko, co jest pod niebem, widzi.
For he looks to the ends of the earth, and sees under the whole sky.
25 Wiatrom uczynił wagę, a wody odważył pod miarą.
He establishes the force of the wind. Yes, he measures out the waters by measure.
26 On też prawo dżdżom postanowił, a drogę błyskawicom gromów.
When he made a decree for the rain, and a way for the lightning of the thunder,
27 W ten czas ją widział, i głosił ją: zgotował ją, i doszedł jej.
then he saw it, and declared it. He established it, yes, and searched it out.
28 Ale człowiekowi rzekł: Oto bojaźń Pańska jest mądrością, a warować się złego, jest rozumem.
To man he said, ‘Behold, the fear of the Lord, that is wisdom. To depart from evil is understanding.’”
