Rodzaju 35

1 Rzekł potem Bóg do Jakóba: Wstań, wstąp do Betela, a mieszkaj tam, i uczyń tam ołtarz Bogu, któryć się ukazał, gdyś uciekał przed obliczem Ezawa, brata twego.

And God said to Jacob, Arise, go up to Bethel, and dwell there, and make an altar there to God, who appeared to thee when thou fled from the face of Esau thy brother.

2 Tedy rzekł Jakób do domowników swych, i do wszystkich, którzy z nim byli: Odrzućcie bogi cudze, którzy w pośrodku was są, a oczyśćcie się, i odmieńcie szaty wasze.

Then Jacob said to his household, and to all who were with him, Put away the foreign gods that are among you, and purify yourselves, and change your garments.

3 A wstawszy pójdźmy do Betela, i uczynię tam ołtarz Bogu, który mię wysłuchał w dzień utrapienia mego, i był ze mną w drodze, którąm chodził.

And let us arise, and go up to Bethel, and I will make there an altar to God, who answered me in the day of my distress, and was with me on the way which I went.

4 A oddali Jakóbowi wszystkie bogi cudze, które mieli, i nausznice, które były na uszach ich, i zakopał je Jakób pod onym dębem, który był niedaleko Sychem.

And they gave to Jacob all the foreign gods which were in their hand, and the rings which were in their ears. And Jacob hid them under the oak that was by Shechem.

5 I wyszli stamtąd; a strach Boży padł na miasta, które były około nich, iż nie gonili synów Jakóbowych.

And they journeyed, and a terror of God was upon the cities that were round about them, and they did not pursue after the sons of Jacob.

6 Przyszedł tedy Jakób do Luzy, która jest w ziemi Chananejskiej, ta jest Betel, sam i wszystek lud, który z nim był.

So Jacob came to Luz, which is in the land of Canaan (the same is Bethel), he and all the people that were with him.

7 I zbudował tam ołtarz, a nazwał miejsce ono El Betel; bo mu się tam był Bóg ukazał, gdy uciekał przed obliczem brata swego.

And he built there an altar, and called the place El-bethel, because God was revealed to him there, when he fled from the face of his brother.

8 Tedy umarła Debora, mamka Rebeki, i pogrzebiona jest przy Betel pod dębem, i nazwał imię onego miejsca, Allon Bachut.

And Deborah Rebekah's nurse died, and she was buried below Bethel under the oak. And the name of it was called Allon-bacuth.

9 I ukazał się Bóg znowu Jakóbowi, gdy się wracał z Padan Syryjskiego, i błogosławił mu.

And God appeared to Jacob again, when he came from Paddan-aram, and blessed him.

10 I rzekł mu Bóg: Imię twoje jest Jakób; nie tylko będzie zwane imię twoje na potem Jakób, ale Izrael będzie imię twoje; i nazwał imię jego Izrael.

And God said to him, Thy name is Jacob. Thy name shall not be called any more Jacob, but Israel shall be thy name. And he called his name Israel.

11 I rzekł mu Bóg: Jam jest Bóg wszechmogący, rozradzaj się, i rozmnażaj się; naród, i mnóstwo narodów będzie z ciebie, a królowie z biódr twoich wynijdą.

And God said to him, I am God Almighty. Be fruitful and multiply. A nation and a company of nations shall be of thee, and kings shall come out of thy loins.

12 I ziemię, którąm dał Abrahamowi i Izaakowi, tobie ją dam, i nasieniu twemu po tobie dam tę ziemię.

And the land which I gave to Abraham and Isaac, I will give it to thee, and I will give the land to thy seed after thee.

13 I odszedł Bóg od niego z miejsca, na którem mówił z nim.

And God went up from him in the place where he spoke with him.

14 Zatem postawił Jakób znak na miejscu onem, gdzie Bóg mówił z nim, a znak on był kamienny, i pokropił go pokropieniem, i polał go oliwą.

And Jacob set up a pillar in the place where he spoke with him, a pillar of stone. And he poured out a drink offering on it, and poured oil on it.

15 I nazwał Jakób imię miejsca onego, gdzie Bóg z nim mówił, Betel.

And Jacob called the name of the place where God spoke with him, Bethel.

16 Potem odeszli z Betel; i było jeszcze jakoby mila drogi do Efraty, i rodziła Rachel a ciężkie rodzenie miała.

And they journeyed from Bethel. And there was still some distance to come to Ephrath, and Rachel travailed, and she had hard labor.

17 A gdy ciężko pracowała przy rodzeniu, rzekła baba do niej: Nie bój się; bo i tego syna będziesz miała.

And it came to pass, when she was in hard labor, that the midwife said to her, Fear not, for now thou shall have another son.

18 A stało się, gdy wychodziła dusza jej, ( bo tamże umarła ), nazwała imię jego Ben Oni; ale ojciec jego nazwał go Benjamin.

And it came to pass, as her soul was departing (for she died), that she called his name Ben-oni, but his father called him Benjamin.

19 A tak umarła Rachel, i pogrzebiona jest na drodze ku Efracie; tać jest Betlehem.

And Rachel died, and was buried on the way to Ephrath (the same is Bethlehem).

20 I postawił Jakób znak nad grobem jej; toć jest znak grobu Rachelinego aż po dziś dzień.

And Jacob set up a pillar upon her grave, the same is the Pillar of Rachel's grave to this day.

21 I poszedł stamtąd Izrael, i rozbił namiot swój za wieżą Heder.

And Israel journeyed, and spread his tent beyond the tower of Eder.

22 Stało się tedy, gdy mieszkał Izrael w onej krainie, że szedł Ruben, i spał z Balą, założnicą ojca swego, i usłyszał to Izrael. A było synów Jakóbowych dwanaście.

And it came to pass, while Israel dwelt in that land, that Reuben went and lay with Bilhah his father's concubine, and Israel heard of it. Now the sons of Jacob were twelve.

23 Synowie Lii: pierworodny Jakóbów Ruben, i Symeon, i Lewi, i Judas, i Isaszar, i Zabulon.

The sons of Leah: Reuben, Jacob's firstborn, and Simeon, and Levi, and Judah, and Issachar, and Zebulun.

24 Synowie Racheli: Józef i Benjamin.

The sons of Rachel: Joseph and Benjamin.

25 A synowie Bali, służebnicy Rachelinej: Dan i Neftali.

And the sons of Bilhah, Rachel's handmaid: Dan and Naphtali.

26 Synowie też Zelfy, służebnicy Lii: Gad i Aser. Ci są synowie Jakóbowi, którzy mu się urodzili w Padanie Syryjskim.

And the sons of Zilpah, Leah's handmaid: Gad and Asher. These are the sons of Jacob, who were born to him in Paddan-aram.

27 I przyszedł Jakób do Izaaka, ojca swego, do Mamre, do miasta Arba, to jest Hebron, gdzie mieszkał Abraham i Izaak.

And Jacob came to Isaac his father to Mamre, to Kiriath-arba (the same is Hebron), where Abraham and Isaac sojourned.

28 A było dni Izaakowych sto lat, i osiemdziesiąt lat.

And the days of Isaac were a hundred and eighty years.

29 I dokonał Izaak, i umarł, i przyłączony jest do ludu swego, stary i pełen dni; a pogrzebli go Ezaw, i Jakób, synowie jego.

And Isaac gave up the spirit, and died, and was gathered to his people, old and full of days. And Esau and Jacob his sons buried him.