Wyjścia 32
1 A widząc lud, iż omieszkiwał Mojżesz zejść z góry, tedy zebrał się lud przeciw Aaronowi, i mówili do niego: Wstań, uczyń nam bogi, którzy by szli przed nami; bo Mojżeszowi, mężowi temu, który nas wywiódł z ziemi Egipskiej, nie wiemy co się stało.
And when the people saw that Moses delayed to come down from the mount, the people gathered themselves together to Aaron, and said to him, Up, make gods for us, which shall go before us. For as for this Moses, the man that brought us up out of the land of Egypt, we know not what has become of him.
2 Tedy im rzekł Aaron: Odejmijcie nausznice złote, które są na uszach żon waszych, synów waszych, i córek waszych, a przynieście do mnie.
And Aaron said to them, Break off the golden rings, which are in the ears of your wives, of your sons, and of your daughters, and bring them to me.
3 I poodrywał wszystek lud nausznice złote, które były na uszach ich, a przynieśli do Aarona.
And all the people broke off the golden rings which were in their ears, and brought them to Aaron.
4 Które gdy odebrał z ręku ich, wykształtował je rylcem i uczynił z nich cielca odlewanego. I rzekli: Ci są bogowie twoi, Izraelu, którzy cię wywiedli z ziemi Egipskiej.
And he received it at their hand, and fashioned it with a graving tool, and made it a molten calf. And they said, These are thy gods, O Israel, which brought thee up out of the land of Egypt.
5 Co ujrzawszy Aaron, zbudował ołtarz przed nim; a wołając Aaron mówił: Święto Pańskie jutro będzie.
And when Aaron saw this, he built an altar before it. And Aaron made proclamation, and said, Tomorrow shall be a feast to Jehovah.
6 A wstawszy bardzo rano nazajutrz, ofiarowali całopalenia, i przywiedli ofiary spokojne; i siadł lud, aby jadł i pił, i wstali grać.
And they rose up early on the morrow, and offered burnt offerings, and brought peace offerings. And the people sat down to eat and to drink, and rose up to revel.
7 Tedy rzekł Pan do Mojżesza: Idź zstąp; bo się popsował lud twój, któryś wywiódł z ziemi Egipskiej.
And Jehovah spoke to Moses, Go, get thee down. For thy people, that thou brought up out of the land of Egypt, have corrupted themselves.
8 Ustąpili prędko z drogi, którąm im przykazał; uczynili sobie cielca odlewanego, i kłaniali się mu, i ofiarowali mu mówiąc: Ci są bogowie twoi, Izraelu, którzy cię wywiedli z ziemi Egipskiej.
They have turned aside quickly out of the way which I commanded them. They have made for them a molten calf, and have worshiped it, and have sacrificed to it, and said, These are thy gods, O Israel, which brought thee up out of the land of Egypt.
9 Rzekł zasię Pan do Mojżesza: Widziałem lud ten, a oto, jest lud twardego karku.
And Jehovah said to Moses, I have seen this people, and, behold, it is a stiff-necked people.
10 Przetoż teraz puść mię, że się rozpali popędliwość moja na nie i wygładzę je; a ciebie uczynię w naród wielki.
Now therefore let me alone, that my wrath may grow hot against them, and that I may consume them. And I will make of thee a great nation.
11 I modlił się Mojżesz Panu Bogu swemu, a rzekł: Przeczże o Panie, rozpala się popędliwość twoja przeciwko ludowi twemu, któryś wywiódł z ziemi Egipskiej mocą wielką i ręką możną?
And Moses besought Jehovah his God, and said, Jehovah, why does thy wrath grow hot against thy people, whom thou have brought forth out of the land of Egypt with great power and with a mighty hand?
12 A przeczżeby Egipczanie rzec mieli, mówiąc: Na ich złe wywiódł je, aby je pobił na górach, i aby je wygładził z wierzchu ziemi? Odwróć się od gniewu zapalczywości twojej, a ulituj się nad złem ludu twego.
Why should the Egyptians speak, saying, He brought them forth for evil, to kill them on the mountains, and to consume them from the face of the earth? Turn from thy fierce wrath, and relent of this evil against thy people.
13 Wspomnij na Abrahama, Izaaka, i Izraela, sługi twoje, którymeś przysiągł sam przez się i mówiłeś do nich: Rozmnożę nasienie wasze jako gwiazdy niebieskie, i wszystkę tę ziemię, o którejm mówił. Dam ją nasieniu waszemu, i odziedziczą ją na wieki.
Remember Abraham, Isaac, and Israel, thy servants, to whom thou swore by thine own self, and said to them, I will multiply your seed as the stars of heaven. And all this land that I have spoken of I will give to your seed, and they shall inherit it forever.
14 I użalił się Pan nad złem, które mówił, że uczynić miał ludowi swemu.
And Jehovah relented of the evil which he said he would do to his people.
15 A obróciwszy się Mojżesz zstąpił z góry, dwie tablice świadectwa mając w ręku swych, tablice pisane po obu stronach; i na tej, i na owej stronie były pisane.
And Moses turned, and went down from the mount, with the two tablets of the testimony in his hand, tablets that were written on both their sides; on the one side and on the other were they written.
16 A one tablice robotą Bożą były; pismo także pismo Boże było, wyryte na tablicach.
And the tablets were the work of God, and the writing was the writing of God, engraved upon the tablets.
17 A usłyszawszy Jozue głos ludu wołającego, rzekł do Mojżesza: Głos bitwy w obozie.
And when Joshua heard the noise of the people as they shouted, he said to Moses, There is a noise of war in the camp.
18 Który odpowiedział: Nie jest to głos zwyciężających, ani głos porażonych: głos śpiewających ja słyszę.
And he said, It is not the voice of those who shout for mastery, neither is it the voice of those who cry for being overcome, but the noise of those who sing do I hear.
19 I stało się, gdy się przybliżył do obozu, że ujrzał cielca i tańce; a rozgniewawszy się bardzo Mojżesz, porzucił z ręku swoich tablice, i stłukł je pod górą.
And it came to pass, as soon as he came near to the camp, that he saw the calf and the dancing. And Moses' anger grew hot, and he cast the tablets out of his hands, and broke them beneath the mount.
20 Wziął też cielca, którego byli uczynili, i spalił go w ogniu, i skruszył go aż na proch, a wysypawszy na wodę, dał pić synom Izraelskim.
And he took the calf which they had made, and burnt it with fire, and ground it to powder, and scattered it upon the water, and made the sons of Israel drink of it.
21 I rzekł Mojżesz do Aarona: Cóż ci ten lud uczynił, żeś wprowadził nań grzech wielki?
And Moses said to Aaron, What did this people do to thee, that thou have brought a great sin upon them?
22 Odpowiedział Aaron: Niech się nie rozpala gniew pana mego; ty znasz ten lud, jako do złego skłonny jest.
And Aaron said, Let not the anger of my lord grow hot. Thou know the people, that they are set on evil.
23 Bo mi mówili: Uczyń nam bogi, którzy by szli przed nami, gdyż Mojżeszowi, mężowi temu, który nas wywiódł z ziemi Egipskiej, nie wiemy, co się stało.
For they said to me, Make gods for us, which shall go before us. For as for this Moses, the man who brought us up out of the land of Egypt, we know not what has become of him.
24 I odpowiedziałem im: Kto ma złoto, odrywajcie je z siebie. I dali mi, i wrzuciłem je w ogień, i ulał się ten cielec.
And I said to them, Whoever has any gold, let them break it off. So they gave it to me, and I cast it into the fire, and there came out this calf.
25 Widząc tedy Mojżesz lud obnażony, (bo go był złupił Aaron na zelżenie przed nieprzyjaciołmi ich).
And when Moses saw that the people were broken loose, (for Aaron had let them loose for a derision among their enemies, )
26 Stanął Mojżesz w bramie obozu, i rzekł: Kto Pański, przystąp do mnie. I zebrali się do niego wszyscy synowie Lewiego.
then Moses stood in the gate of the camp, and said, Whoever is on Jehovah's side, come to me. And all the sons of Levi gathered themselves together to him.
27 I rzekł do nich: Tak mówi Pan, Bóg Izraelski: Przypasz każdy miecz swój do biodry swojej; przychodźcie a wracajcie się od bramy do bramy w obozie, a zabijajcie każdy brata swego, i każdy przyjaciela swego, i każdy bliźniego swego.
And he said to them, Thus says Jehovah, the God of Israel, Put ye every man his sword upon his thigh, and go to and fro from gate to gate throughout the camp, and slay every man his brother, and every man his companion, and every man his neighbor.
28 I uczynili synowie Lewiego według słowa Mojżeszowego; i poległo z ludu dnia onego około trzech tysięcy mężów.
And the sons of Levi did according to the word of Moses. And there fell of the people that day about three thousand men.
29 Bo był rzekł Mojżesz: Poświęćcie ręce swoje dziś Panu, każdy na synu swym, i na bratu swym, aby wam dane było dziś błogosławieństwo.
And Moses said, Consecrate yourselves today to Jehovah, yea, every man against his son, and against his brother, that he may bestow upon you a blessing this day.
30 A gdy było nazajutrz, mówił Mojżesz do ludu: Wyście zgrzeszyli grzechem wielkim; przetoż teraz wstąpię do Pana, aza go ubłagam za grzech wasz.
And it came to pass on the morrow, that Moses said to the people, Ye have sinned a great sin. And now I will go up to Jehovah, perhaps I shall make atonement for your sin.
31 Wróciwszy się tedy Mojżesz do Pana, mówił: Proszę, zgrzeszył ten lud grzechem wielkim; bo sobie uczynili bogi złote.
And Moses returned to Jehovah, and said, Oh, this people have sinned a great sin, and have made gods of gold for them.
32 Teraz tedy, albo odpuść grzech ich, albo jeźli nie, wymaż mię proszę z ksiąg twoich, któreś napisał.
Yet now, if thou will forgive their sin-, and if not, blot me, I pray thee, out of thy book which thou have written.
33 I rzekł Pan do Mojżesza: Kto mi zgrzeszył, tego wymażę z ksiąg moich.
And Jehovah said to Moses, Whoever has sinned against me, him will I blot out of my book.
34 A teraz idź, prowadź ten lud, gdziem ci rozkazał. Oto, Anioł mój pójdzie przed tobą; ale w dzień nawiedzenia mego nawiedzę też i na nich ten grzech ich.
And now go, lead the people to the place of which I have spoken to thee. Behold, my agent shall go before thee. Nevertheless in the day when I visit, I will visit their sin upon them.
35 Skarał tedy Pan lud, przeto, że uczynili byli cielca, którego był uczynił Aaron.
And Jehovah smote the people, because they made the calf, which Aaron made.
