Kaznodziei 3

1 Każda rzecz ma swój czas, i każde przedsięwzięcie ma swój czas pod niebem.

There is a right/correct time for everything, a time for everything that we do in this world.

2 Jest czas rodzenia i czas umierania; czas sadzenia, i czas wycinania tego, co sadzono;

There is a time to be born, and there is a time to die. There is a time to plant [seeds], and there is a time to harvest crops.

3 Czas zabijania, i czas leczenia; czas rozwalania, i czas budowania;

There is a time to kill [people], and there is a time to heal [people]. There is a time to tear things down, and there is a time to build things.

4 Czas płaczu, i czas śmiechu; czas smutku, i czas skakania;

There is a time to cry, and there is a time to laugh. There is a time to mourn, and there is a time to dance [joyfully].

5 Czas rozrzucania kamieni, i czas zbierania kamieni; czas obłapiania, i czas oddalenia się od obłapiania;

There is a time to throw away stones [from a field], and there is a time to gather stones [to build walls/houses]. There is a time to embrace [people], and there is a time to not embrace [people].

6 Czas szukania, i czas stracenia; czas chowania, i czas odrzucenia;

There is a time to search for things, and there is a time to stop searching for things. There is a time to keep/save things, and there is a time to throw things away.

7 Czas rozdzierania, i czas zszywania; czas milczenia, i czas mówienia;

There is a time to tear [our old clothes], and there is a time to mend [clothes]. There is a time to say nothing, and there is a time when we should speak.

8 Czas miłowania, i czas nienawidzenia; czas wojny, i czas pokoju.

There is a time when we should love [things that people do], and there is a time when we should hate [things that people do]. There is a time for war, and there is a time for peace.

9 Cóż tedy ma ten, co pracuje, z tego, około czego pracuje?

(What do people gain from all the work that they do?/It seems that people gain very little from all the work that they do [RHQ]).

10 Widziałem pracę, którą dał Bóg synom ludzkim, aby się nią bawili.

I have seen the work that God has given people to do.

11 Wszystko dobrze czyni czasu swego; owszem i żądość świata dał do serca ich, choć człowiek dzieła tego, które Bóg sprawuje, ani początku, ani końca nie dochodzi.

God has appointed a time that is right/correct for everything to happen. He has [also] caused people to realize that there are things that will endure forever. But in spite of that, no one can completely understand everything that God has done, from the time that he starts doing things until he finishes them.

12 Stąd wiem, że nic lepszego nie mają, jedno aby się weselili, a czynili dobrze za żywota swego.

I know that the best [LIT] thing for us people to do is to rejoice and to do good things [all] during the time that we are alive.

13 Acz i to, gdy każdy człowiek je i pije, i używa dobrze wszystkiej pracy swojej, jest dar Boży.

And I also know that everyone should eat and drink, and enjoy the work that they do. Those are things that God gives to us.

14 Wiem i to, że cokolwiek Bóg czyni, trwa na wieki; i że się do tego nic nie może przydać, ani z tego co ująć; a czyni to Bóg, aby się bali oblicza jego.

I [also] know that what God does endures forever. No one can add to what God does, and no one can take away from the things that God does. God does those things in order that people would revere him.

15 To, co było, teraz jest, a co będzie, już było; albowiem Bóg odnawia to, co przeminęło.

Things that exist now have already existed previously, and things that will happen in the future have already happened previously; God causes the same things to happen many times.

16 Nadtom jeszcze widział pod słońcem na miejscu sądu niepobożność, a na miejscu sprawiedliwości niesprawiedliwość.

Furthermore, I saw that on this earth [MTY], even in the courts where we expect judges to make right decisions about what people had done, they did many wicked [DOU] things.

17 I rzekłem w sercu swem: Sprawiedliwego i niezbożnego Bóg sądzić będzie; bo czas każdemu przedsięwzięciu i każdej sprawy tam będzie.

[So] I said to myself [SYN], “God will judge [both] righteous [people] and wicked [people]; there is a time [for him to do that], because there is a time for him to do everything.”

18 Nadto rzekłem w sercu swem o sprawie synów ludzkich, że im Bóg okazał, aby wiedzieli, że są podobni bydłu.

And regarding humans, I [also] said to myself, “God is testing us, to show us that [in one way] people are no different than animals,

19 Bo przypadek synów ludzkich, i przypadek bydła, jest przypadek jednaki. Jako umiera ono, tak umiera i ten, i ducha jednakiego wszyscy mają, a nie ma człowiek nic więcej nad bydlę; bo wszystko jest marność.

because what happens to people happens to animals. Animals die, and people die. We all must breathe [to remain alive]. [With regard to that], people have no advantage over animals, so I have a difficult time understanding that.

20 Wszystko to idzie na jedno miejsce; a wszystko jest z prochu, i wszystko się zaś w proch obraca.

[People and animals] all die and are buried. We are all made of soil, and [when we die], our corpses become soil again.

21 A któż wie, że duch synów ludzkich wstępuje w górę? a duch bydlęcy, że zstępuje pod ziemię?

No one knows [RHQ] for sure that when we die, our souls/spirits go up to heaven and the souls/spirits of animals go down to the place where the dead are.”

22 Przetoż obaczyłem, że człowiekowi niemasz nic lepszego, jedno weselić się z pracy swej, gdyż to jest dział jego; albowiem któż go do tego przywiedzie, aby poznał to, co ma być po nim?

So I concluded that the best thing for [us] people to do is to be happy about the work that we do, because that is what God has given to us. I say that because no one of us [RHQ] knows what happens to us after we die.