Kaznodziei 10

1 Jako muchy zdechłe zasmradzają i psują olejek aptekarski: tak człowieka z mądrości i z sławy zacnago trochę głupstwa oszpeca.

muscae morientes perdunt suavitatem unguenti pretiosior est sapientia et gloria parva ad tempus stultitia

2 Serce mądrego jest po prawej stronie jego; ale serce głupiego po lewej stronie jego.

cor sapientis in dextera eius et cor stulti in sinistra illius

3 I na ten czas, gdy głupi drogą idzie, serce jego niedostatek cierpi; bo pokazuje wszystkim, że głupim jest.

sed et in via stultus ambulans cum ipse insipiens sit omnes stultos aestimat

4 Jeźliby duch panującego powstał przeciwko tobie, nie opuszczaj miejsca twego; albowiem pokora wstręt czyni grzechom wielkim.

si spiritus potestatem habentis ascenderit super te locum tuum ne dimiseris quia curatio cessare faciet peccata maxima

5 Jest złe, którem widział pod słońcem, to jest, błąd, który pochodzi od zwierzchności:

est malum quod vidi sub sole quasi per errorem egrediens a facie principis

6 Że głupi wywyższani bywają w godności wielkiej, a bogaci w mądrość nisko siadają;

positum stultum in dignitate sublimi et divites sedere deorsum

7 Widziałem sługi na koniach, a książąt chodzących piechotą jako sługi.

vidi servos in equis et principes ambulantes quasi servos super terram

8 kto kopie dół, sam weń wpada; a kto rozrzuca płot, wąż go ukąsi.

qui fodit foveam incidet in eam et qui dissipat sepem mordebit eum coluber

9 Kto przenosi kamienie, urazi się niemi; a kto łupie drwa, niebezpieczen jest od nich.

qui transfert lapides adfligetur in eis et qui scindit ligna vulnerabitur ab eis

10 Jeźliże się stępi żelazo, a nie naostrzyłby ostrza jego, tedy mocy przyłożyć musi; ale to daleko lepiej mądrość sprawić może.

si retunsum fuerit ferrum et hoc non ut prius sed hebetatum erit multo labore exacuatur et post industriam sequitur sapientia

11 Jeźli ukąsi wąż przed zaklęciem, nic nie pomogą słowa zaklinacza.

si mordeat serpens in silentio nihil eo minus habet qui occulte detrahit

12 Słowa ust mądrego są wdzięczne; ale wargi głupiego pożerają go.

verba oris sapientis gratia et labia insipientis praecipitabunt eum

13 Początek słów ust jego głupstwo, a koniec powieści jego wielkie błazeństwo.

initium verborum eius stultitia et novissimum oris illius error pessimus

14 Bo głupi wiele mówi, choć nie wie ten człowiek, co ma być. Albowiem któż mu oznajmi, co po nim nastanie?

stultus verba multiplicat ignorat homo quid ante se fuerit et quod post futurum est quis illi poterit indicare

15 Głupi pracują aż do ustania, a przecie nie mogą dojść do miasta.

labor stultorum adfliget eos qui nesciunt in urbem pergere

16 Biada tobie, ziemio! której król jest dziecięciem, i której książęta rano biesiadują.

vae tibi terra cuius rex est puer et cuius principes mane comedunt

17 Błogosławionaś ty, ziemio! której król jest synem zacnych, a której książęta czasu słusznego jadają dla posilenia, a nie dla opilstwa.

beata terra cuius rex nobilis est et cuius principes vescuntur in tempore suo ad reficiendum et non ad luxuriam

18 Dla lenistwa się dach pochyla, a dla osłabiałych rąk przecieka dom.

in pigritiis humiliabitur contignatio et in infirmitate manuum perstillabit domus

19 Dla uweselenia gotują uczty, i wino rozwesela żywot; ale pieniądze do wszystkiego dopomagają.

in risu faciunt panem ac vinum ut epulentur viventes et pecuniae oboedient omnia

20 Ani w myśli twojej królowi nie złorzecz, ani w skrytym pokoju twoim nie przeklinaj bogatego; albowiem i ptak niebieski doniósłby ten głos; a to, co ma skrzydła, objawiłoby powieść twoję.

in cogitatione tua regi ne detrahas et in secreto cubiculi tui ne maledixeris diviti quia avis caeli portabit vocem tuam et qui habet pinnas adnuntiabit sententiam