Kaznodziei 10

1 Jako muchy zdechłe zasmradzają i psują olejek aptekarski: tak człowieka z mądrości i z sławy zacnago trochę głupstwa oszpeca.

LE mosche morte fanno putire, e ribollir l'olio [odorifero] del profumiere; [così] un poco di stoltizia [guasta] il pregio della sapienza [e] della gloria.

2 Serce mądrego jest po prawej stronie jego; ale serce głupiego po lewej stronie jego.

[L'uomo] savio ha il suo cuore alla sua destra, e lo stolto l'ha alla sua sinistra.

3 I na ten czas, gdy głupi drogą idzie, serce jego niedostatek cierpi; bo pokazuje wszystkim, że głupim jest.

Lo stolto, eziandio mentre egli cammina per la via, è scemo di senno, e dice a tutti ch'egli [è] stolto.

4 Jeźliby duch panującego powstał przeciwko tobie, nie opuszczaj miejsca twego; albowiem pokora wstręt czyni grzechom wielkim.

Se il principe monta in ira contro a te, non lasciar però il tuo luogo; perciocchè la dolcezza fa perdonar di gran peccati.

5 Jest złe, którem widział pod słońcem, to jest, błąd, który pochodzi od zwierzchności:

Vi è un male [che] io ho veduto sotto il sole, simile all'errore che procede dal principe.

6 Że głupi wywyższani bywają w godności wielkiej, a bogaci w mądrość nisko siadają;

[Cioè: ] che la stoltizia è posta in grandi altezze, ed i ricchi seggono in luoghi bassi.

7 Widziałem sługi na koniach, a książąt chodzących piechotą jako sługi.

Io ho veduti i servi a cavallo, ed i ricchi camminare a piè come servi.

8 kto kopie dół, sam weń wpada; a kto rozrzuca płot, wąż go ukąsi.

Chi cava la fossa caderà in essa; e chi rompe la chiusura il serpente lo morderà.

9 Kto przenosi kamienie, urazi się niemi; a kto łupie drwa, niebezpieczen jest od nich.

Chi rimuove le pietre ne sarà offeso; chi spezza delle legne ne sarà in pericolo.

10 Jeźliże się stępi żelazo, a nie naostrzyłby ostrza jego, tedy mocy przyłożyć musi; ale to daleko lepiej mądrość sprawić może.

Se il ferro è rintuzzato, e non se ne arrota il taglio, bisogna raddoppiar la forza; ma la sapienza [è] cosa eccellente, per addirizzar [le cose].

11 Jeźli ukąsi wąż przed zaklęciem, nic nie pomogą słowa zaklinacza.

Se il serpente morde, non essendo incantato, niente meglio vale il maldicente.

12 Słowa ust mądrego są wdzięczne; ale wargi głupiego pożerają go.

Le parole della bocca del savio [non sono altro che] grazia; ma le labbra dello stolto lo distruggono.

13 Początek słów ust jego głupstwo, a koniec powieści jego wielkie błazeństwo.

Il principio delle parole della sua bocca [è] stoltizia, ed il fine del suo parlare è mala pazzia.

14 Bo głupi wiele mówi, choć nie wie ten człowiek, co ma być. Albowiem któż mu oznajmi, co po nim nastanie?

Benchè lo stolto moltiplichi le parole, l'uomo pur non sa ciò che ha da essere; e chi gli dichiarerà ciò che sarà dopo lui?

15 Głupi pracują aż do ustania, a przecie nie mogą dojść do miasta.

La fatica degli stolti li stanca; perciocchè non sanno [la via per] andare alla città.

16 Biada tobie, ziemio! której król jest dziecięciem, i której książęta rano biesiadują.

Guai a te, o paese, il cui re [è] fanciullo, ed i cui principi mangiano [fin dal]la mattina!

17 Błogosławionaś ty, ziemio! której król jest synem zacnych, a której książęta czasu słusznego jadają dla posilenia, a nie dla opilstwa.

Beato te, o paese, il cui re [è] di legnaggio nobile, ed i cui principi mangiano a tempo convenevole, per ristoro, e non per ebbrezza!

18 Dla lenistwa się dach pochyla, a dla osłabiałych rąk przecieka dom.

Per la pigrizia di ambe [le mani] il solaio scade, e per le mani spenzolate gocciola in casa.

19 Dla uweselenia gotują uczty, i wino rozwesela żywot; ale pieniądze do wszystkiego dopomagają.

I conviti si fanno per gioire, e il vino rallegra i viventi; ed i danari rispondono a tutto.

20 Ani w myśli twojej królowi nie złorzecz, ani w skrytym pokoju twoim nie przeklinaj bogatego; albowiem i ptak niebieski doniósłby ten głos; a to, co ma skrzydła, objawiłoby powieść twoję.

Non dir male del re, non pur nel tuo pensiero; e non dir male del ricco nella camera dove tu giaci; perciocchè alcun uccello del cielo potrebbe portar[ne] la voce, ed alcun [animale] alato rapportar[ne] le parole.