Kaznodziei 10
1 Jako muchy zdechłe zasmradzają i psują olejek aptekarski: tak człowieka z mądrości i z sławy zacnago trochę głupstwa oszpeca.
Pestilent flies will corrupt a preparation of sweet ointment: [and] a little wisdom is more precious than great glory of folly.
2 Serce mądrego jest po prawej stronie jego; ale serce głupiego po lewej stronie jego.
A wise man's heart is at his right hand; but a fool's heart at his left.
3 I na ten czas, gdy głupi drogą idzie, serce jego niedostatek cierpi; bo pokazuje wszystkim, że głupim jest.
Yea, and whenever a fool walks by the way, his heart will fail him, and all that he thinks of is folly.
4 Jeźliby duch panującego powstał przeciwko tobie, nie opuszczaj miejsca twego; albowiem pokora wstręt czyni grzechom wielkim.
If the spirit of the ruler rise up against thee, leave not thy place; for soothing will put an end to great offences.
5 Jest złe, którem widział pod słońcem, to jest, błąd, który pochodzi od zwierzchności:
There is an evil which I have seen under the sun, wherein an error has proceeded from the ruler.
6 Że głupi wywyższani bywają w godności wielkiej, a bogaci w mądrość nisko siadają;
The fool has been set in very high places, while rich men would sit in a low one.
7 Widziałem sługi na koniach, a książąt chodzących piechotą jako sługi.
I have seen servants upon horses, and princes walking as servants on the earth.
8 kto kopie dół, sam weń wpada; a kto rozrzuca płot, wąż go ukąsi.
He that digs a pit shall fall into it; and him that breaks down a hedge a serpent shall bite.
9 Kto przenosi kamienie, urazi się niemi; a kto łupie drwa, niebezpieczen jest od nich.
He that removes stones shall be troubled thereby; he that cleaves wood shall be endangered thereby.
10 Jeźliże się stępi żelazo, a nie naostrzyłby ostrza jego, tedy mocy przyłożyć musi; ale to daleko lepiej mądrość sprawić może.
If the axe-head should fall off, then the man troubles his countenance, and he must put forth more strength: and [in that case] skill is of no advantage to a man.
11 Jeźli ukąsi wąż przed zaklęciem, nic nie pomogą słowa zaklinacza.
If a serpent bite when there is no [charmer's] whisper, then there is no advantage to the charmer.
12 Słowa ust mądrego są wdzięczne; ale wargi głupiego pożerają go.
The words of a wise mouth are gracious: but the lips of a fool will swallow him up.
13 Początek słów ust jego głupstwo, a koniec powieści jego wielkie błazeństwo.
The beginning of the words of his mouth is folly: and the end of his talk mischievous madness.
14 Bo głupi wiele mówi, choć nie wie ten człowiek, co ma być. Albowiem któż mu oznajmi, co po nim nastanie?
A fool moreover multiplies words: man knows not what has been, nor what will be: who shall tell him what will come after him?
15 Głupi pracują aż do ustania, a przecie nie mogą dojść do miasta.
The labour of fools will afflict them, [as that of one] who knows not to go to the city.
16 Biada tobie, ziemio! której król jest dziecięciem, i której książęta rano biesiadują.
Woe to thee, O city, whose king is young, and thy princes eat in the morning!
17 Błogosławionaś ty, ziemio! której król jest synem zacnych, a której książęta czasu słusznego jadają dla posilenia, a nie dla opilstwa.
Blessed art thou, O land, whose king is a son of nobles, and whose princes shall eat seasonably, for strength, and shall not be ashamed.
18 Dla lenistwa się dach pochyla, a dla osłabiałych rąk przecieka dom.
By slothful neglect a building will be brought low: and by idleness of the hands the house will fall to pieces.
19 Dla uweselenia gotują uczty, i wino rozwesela żywot; ale pieniądze do wszystkiego dopomagają.
Men prepare bread for laughter, and wine and oil that the living should rejoice: but to money all things will humbly yield obedience.
20 Ani w myśli twojej królowi nie złorzecz, ani w skrytym pokoju twoim nie przeklinaj bogatego; albowiem i ptak niebieski doniósłby ten głos; a to, co ma skrzydła, objawiłoby powieść twoję.
Even in thy conscience, curse not the king; and curse not the rich in thy bedchamber: for a bird of the air shall carry thy voice, and that which has wings shall report thy speech.
