Łukasza 22
1 Zbliżała się Pascha—doroczne święto Żydów, w czasie którego jedzą oni chleb pieczony z niekwaszonego ciasta.
Now the feast of unleavened bread, which is called the Passover, drew near.
2 Najwyżsi kapłani i inni przywódcy religijni nadal szukali okazji, aby zabić Jezusa. Chcieli to jednak zrobić potajemnie, obawiali się bowiem reakcji tłumów.
The chief priests and the scribes sought how they might kill him, for they feared the people.
3 Właśnie wtedy szatan zwiódł Judasza z Kariotu, jednego z Dwunastu.
Satan entered into Judas, who was called Iscariot, who was numbered with the twelve.
4 Udał się on do najwyższych kapłanów i dowódców straży świątynnej, aby omówić najdogodniejszy sposób wydania im Jezusa.
He went away, and talked with the chief priests and captains about how he might deliver him to them.
5 Ucieszeni tą propozycją, kapłani obiecali mu nagrodę.
They were glad, and agreed to give him money.
6 Judasz zgodził się na taki układ i czekał już tylko na sprzyjającą okazję, aby wydać Jezusa w chwili, gdy nie będzie wokół Niego tłumu ludzi.
He consented, and sought an opportunity to deliver him to them in the absence of the crowd.
7 Gdy nadszedł pierwszy dzień Paschy, w którym zgodnie ze zwyczajem zabijano i spożywano baranka,
The day of unleavened bread came, on which the Passover lamb must be sacrificed.
8 Jezus wysłał Piotra i Jana mówiąc: —Idźcie przygotować dla nas kolację paschalną.
He sent Peter and John, saying, "Go and prepare the Passover for us, that we may eat."
9 —Gdzie to mamy zrobić?—zapytali.
They said to him, "Where do you want us to prepare?"
10 —Gdy tylko wejdziecie do miasta—odrzekł Jezus—spotkacie mężczyznę z dzbanem wody. Pójdźcie za nim do domu, do którego się uda,
He said to them, "Look, when you have entered into the city, a man carrying a pitcher of water will meet you. Follow him into the house which he enters.
11 i powiedzcie właścicielowi: „Nasz Nauczyciel prosi, abyśmy obejrzeli pokój przygotowany dla nas na świąteczną kolację”.
Tell the master of the house, 'The Teacher says to you, "Where is the guest room, where I may eat the Passover with my disciples?"'
12 Wtedy zaprowadzi was na górę, do dużego, wysprzątanego pomieszczenia. Tam przygotujcie posiłek.
He will show you a large, furnished upper room. Make preparations there."
13 Poszli więc i zastali wszystko tak, jak powiedział Jezus. I zajęli się przygotowaniem kolacji.
They went, found things as he had told them, and they prepared the Passover.
14 Gdy nadszedł czas, Jezus zajął miejsce przy stole. Przyszli również apostołowie.
When the hour had come, he reclined at the table, and the apostles joined him.
15 Wtedy rzekł: —Tak bardzo pragnąłem spożyć z wami tę kolację paschalną, zanim będę cierpiał.
He said to them, "I have earnestly desired to eat this Passover with you before I suffer,
16 Wiedzcie, że nie będę jej już spożywał aż do czasu, gdy odbędzie się w królestwie Bożym.
for I say to you, I will not eat of it again until it is fulfilled in the Kingdom of God."
17 Następnie wziął kielich z winem, podziękował za nie Bogu i rzekł: —Podajcie sobie ten kielich i pijcie.
He received a cup, and when he had given thanks, he said, "Take this, and share it among yourselves,
18 Nie będę bowiem więcej pił tego wina, aż do czasu, gdy nadejdzie królestwo Boże.
for I tell you, from now on I will not drink of the fruit of the vine until the kingdom of God comes."
19 Potem wziął do rąk chleb, podziękował za niego Bogu, połamał go na kawałki, i podał uczniom mówiąc: —To jest moje ciało, które oddaję za was. Spożywajcie go, pamiętając o Mnie.
He took bread, and when he had given thanks, he broke it, and gave to them, saying, "This is my body which is given for you. Do this in remembrance of me."
20 Po posiłku podał im następny kielich z winem i rzekł: —Ten kielich jest nowym przymierzem. Przypieczętuję je przelewając własną krew, abyście otrzymali przebaczenie grzechów.
Likewise, he took the cup after they had eaten, saying, "This cup is the new covenant in my blood, which is poured out for you.
21 Ten, który Mnie zdradzi—dodał Jezus—siedzi teraz razem ze Mną przy stole.
But look, the hand of him who betrays me is with me on the table.
22 Ja, Syn Człowieczy, muszę umrzeć, zgodnie z Bożym planem. Marny jednak los tego, kto Mnie wyda.
The Son of Man indeed goes, as it has been determined, but woe to that man through whom he is betrayed."
23 Wtedy uczniowie starali się odgadnąć, który z nich miałby to zrobić.
They began to question among themselves, which of them it was who would do this thing.
24 W trakcie posiłku zaczęli się również sprzeczać ze sobą o to, kto z nich jest najważniejszy.
There arose also a contention among them, which of them was considered to be greatest.
25 Lecz Jezus powiedział im: —Wielcy tego świata nadużywają swojej władzy nad ludźmi, a rządzący chcą aby ich uznawano za „dobroczyńców ludu”.
He said to them, "The kings of the nations lord it over them, and those who have authority over them are called 'benefactors.'
26 Lecz wśród was powinno być inaczej. Najważniejszy niech postępuje jak najmniej ważny, a przywódca niech służy innym.
But not so with you. But one who is the greater among you, let him become as the younger, and one who is governing, as one who serves.
27 Kto waszym zdaniem jest ważniejszy: ten, który zasiada przy stole, czy ten, który mu służy? Czy nie ten pierwszy? Ja jestem wśród was tym, który służy.
For who is greater, one who sits at the table, or one who serves? Is it not he who sits at the table? But I am in the midst of you as one who serves.
28 Pozostaliście Mi wierni w tych ciężkich dla Mnie dniach.
But you are those who have continued with me in my trials.
29 Dlatego tak jak Ojciec postanowił dać mi królestwo, tak teraz ja postanawiam,
I confer on you a kingdom, even as my Father conferred on me,
30 że będziecie w nim jeść i pić przy moim stole i zasiądziecie na tronach, sądząc dwanaście rodów Izraela.
that you may eat and drink at my table in my kingdom, and you will sit on thrones judging the twelve tribes of Israel."
31 Następnie Jezus rzekł do Szymona Piotra: —Szymonie, szatan domagał się, aby was przesiać jak pszenicę i odrzucić plewy.
And the Lord said, "Simon, Simon, look, Satan has demanded to have you all, to sift you like wheat,
32 Ja jednak modliłem się, abyś nie załamał się w wierze. Gdy się więc opamiętasz, umacniaj wiarę innych wierzących we Mnie.
but I prayed for you, that your faith would not fail. You, when once you have turned again, establish your brothers."
33 —Panie, jestem gotów iść z Tobą do więzienia, a nawet na śmierć!—odpowiedział Szymon.
He said to him, "Lord, I am ready to go with you both to prison and to death."
34 —Posłuchaj, Piotrze!—odparł Jezus. —Zanim jutro rano zapieje kogut, aż trzy razy zaprzeczysz, że Mnie znasz.
He said, "I tell you, Peter, the rooster will by no means crow today until you deny that you know me three times."
35 Potem zapytał wszystkich: —Czy brakowało wam czegoś, gdy bez pieniędzy, bez torby i butów na zmianę wysłałem was, abyście głosili ludziom dobrą nowinę? —Nie, niczego—odpowiedzieli.
He said to them, "When I sent you out without money bag, and pack, and shoes, did you lack anything?" They said, "Nothing."
36 —Teraz jednak—powiedział—kto z was ma pieniądze lub torbę, niech je weźmie. A kto nie ma pieniędzy, niech sprzeda swój płaszcz i kupi sobie miecz.
Then he said to them, "But now, whoever has a money bag must take it, and likewise a pack. Whoever has none, must sell his cloak, and buy a sword.
37 Zapewniam was, że niebawem wypełni się proroctwo: „Zaliczono Go do grona przestępców”. Spełnią się również inne proroctwa o Mnie.
For I tell you that this which is written must still be fulfilled in me: 'And he was numbered with transgressors.' For that which concerns me has an end."
38 —Panie!—odpowiedzieli. —Mamy tutaj dwa miecze. —Wystarczy—odrzekł Jezus.
They said, "Lord, look, here are two swords." He said to them, "That is enough."
39 Po kolacji, w towarzystwie uczniów, Jezus udał się jak zwykle na Górę Oliwną.
He came out, and went, as his custom was, to the Mount of Olives. His disciples also followed him.
40 Gdy tam dotarli, powiedział im: —Módlcie się, abyście się nie poddali pokusie!
When he was at the place, he said to them, "Pray that you do not enter into temptation."
41 Potem oddalił się na pewną odległość, ukląkł i tak się modlił:
He was withdrawn from them about a stone's throw, and he knelt down and prayed,
42 —Ojcze! Jeśli chcesz, oddal ode Mnie ten „kielich cierpienia”. Jednak to Twoja wola niech się stanie, a nie to, czego Ja chcę.
saying, "Father, if you are willing, remove this cup from me. Nevertheless, not my will, but yours, be done."
43 W tym momencie zstąpił z nieba anioł, by podnieść Go na duchu.
And an angel from heaven appeared to him, strengthening him.
44 Przeżywając ogromną udrękę, Jezus tak gorliwie się modlił, że Jego pot kapał na ziemię jak wielkie krople krwi.
Being in agony he prayed more earnestly. His sweat became like great drops of blood falling down on the ground.
45 W końcu podniósł się, wrócił do uczniów i zastał ich śpiących, byli bowiem bardzo przygnębieni.
When he rose up from his prayer, he came to the disciples, and found them sleeping because of grief,
46 —Dlaczego śpicie?!—zapytał. —Wstańcie i módlcie się, abyście się nie poddali pokusie!
and said to them, "Why do you sleep? Rise and pray that you may not enter into temptation."
47 Ledwie skończył mówić, nadeszła zgraja ludzi prowadzona przez Judasza, jednego z Dwunastu. Ten zbliżył się do Jezusa i przywitał Go pocałunkiem.
While he was still speaking, look, a crowd came, and he who was called Judas, one of the twelve, was leading them. He came near to Jesus to kiss him.
48 —Judaszu, pocałunkiem zdradzasz Mnie, Syna Człowieczego?—zapytał Jezus.
But Jesus said to him, "Judas, do you betray the Son of Man with a kiss?"
49 Widząc, na co się zanosi, pozostali uczniowie krzyknęli: —Mistrzu, czy mamy użyć miecza?
When those who were around him saw what was about to happen, they said to him, "Lord, shall we strike with the sword?"
50 W tej samej chwili jeden z nich zamachnął się mieczem i odciął prawe ucho słudze najwyższego kapłana.
A certain one of them struck the servant of the high priest, and cut off his right ear.
51 —Nie stawiajcie im oporu!—odpowiedział Jezus, po czym dotknął rany i uleczył ucho.
But Jesus answered and said, "No more of this." Then he touched his ear and healed him.
52 Następnie zwrócił się do najwyższych kapłanów, dowódców straży świątynnej oraz starszych, którzy przyszli na to miejsce: —Czy jestem jakimś groźnym przestępcą, że przyszliście po Mnie aż tak uzbrojeni?
Jesus said to the chief priests, captains of the temple, and elders, who had come against him, "Have you come out as against a robber, with swords and clubs?
53 Dlaczego nie zatrzymaliście Mnie w świątyni? Przecież codziennie byłem tam wśród was! Teraz jednak nadszedł wasz czas—czas władcy ciemności!
When I was with you in the temple daily, you did not stretch out your hands against me. But this is your hour, and the power of darkness."
54 Aresztowano więc Jezusa i zaprowadzono Go do rezydencji najwyższego kapłana. Piotr zaś szedł za Jezusem, trzymając się z daleka.
They seized him, and led him away, and brought him into the high priest's house. But Peter followed from a distance.
55 Na środku dziedzińca rozpalono ognisko i wszyscy usiedli przy nim. Przysiadł się tam również Piotr.
When they had kindled a fire in the middle of the courtyard, and had sat down together, Peter sat among them.
56 Nagle, w blasku płomieni, jakaś służąca dostrzegła jego twarz. Uważnie mu się przyjrzała i powiedziała: —Ten człowiek był z Jezusem!
A certain servant girl saw him as he sat in the light, and looking intently at him, said, "This man also was with him."
57 —Kobieto, nawet Go nie znam!—zaprzeczył Piotr.
But he denied it, saying, "Woman, I do not know him."
58 Po chwili ktoś inny spojrzał na niego i rzekł: —Jesteś jednym z jego uczniów! —Człowieku! Nie jestem!—odparł Piotr.
After a little while someone else saw him, and said, "You also are one of them." But Peter answered, "Man, I am not."
59 Mniej więcej po godzinie ktoś inny stwierdził: —On jest jednym z nich. Przecież pochodzi z Galilei.
After about one hour passed, another confidently affirmed, saying, "Truly this man also was with him, for he is a Galilean."
60 —Człowieku! Nie wiem, o czym mówisz!—zaprzeczył Piotr. W tej samej chwili, gdy jeszcze to mówił, zapiał kogut.
But Peter said, "Man, I do not know what you are talking about." Immediately, while he was still speaking, a rooster crowed.
61 Jezus odwrócił się i spojrzał na Piotra, a on przypomniał sobie Jego słowa: „Zanim jutro rano zapieje kogut, aż trzy razy zaprzeczysz, że Mnie znasz”.
The Lord turned, and looked at Peter. Then Peter remembered the Lord's word, how he said to him, "Before the rooster crows today you will deny me three times."
62 Natychmiast opuścił dziedziniec i z żalu gorzko zapłakał.
And he went out, and wept bitterly.
63 Tymczasem strażnicy, pilnujący Jezusa, śmiali się z Niego.
The men who held him began mocking and beating him.
64 Zawiązali Mu oczy i bili Go, pytając: —Prorokuj! Zgadnij, kto Cię teraz uderzył?
And having blindfolded him, they were striking his face and kept asking him, saying, "Prophesy, who is the one who struck you?"
65 Obrzucali Go też wieloma wyzwiskami.
They spoke many other things against him, insulting him.
66 Następnego dnia, wczesnym rankiem, zebrała się Wysoka Rada złożona ze starszych, najwyższych kapłanów i przywódców religijnych. Gdy wprowadzono przed nich Jezusa,
As soon as it was day, the council of the elders of the people gathered together, both chief priests and scribes, and they led him away into their council, saying,
67 powiedzieli: —Jeśli jesteś Mesjaszem, powiedz nam to wprost. —Jeśli wam to powiem, nie uwierzycie Mi.
"If you are the Christ, tell us." But he said to them, "If I tell you, you won't believe,
68 A jeśli zapytam o powód, nie odpowiecie—odrzekł.
and if I ask, you will not answer me, or let me go.
69 —Lecz nadszedł czas, abym Ja, Syn Człowieczy, zasiadł na tronie z Bogiem.
From now on, the Son of Man will be seated at the right hand of the power of God."
70 —Jesteś więc Synem Bożym?—zapytali. —Sami to potwierdzacie! Jestem Nim—odpowiedział.
They all said, "Are you then the Son of God?" He said to them, "You say that I am."
71 —Czego więcej trzeba? Po co nam dowody? Sami słyszeliście, co powiedział!—zawołali.
They said, "Why do we need any more witness? For we ourselves have heard from his own mouth."
