< Lukas 12 >

1 ARAMAS toto ap pokon pena lao kidalar, irail lao it pena, i ap kotin tapiada masani ong sapwilim a tounpadak kan: Komail kalaka kalep en Parisär akan, me malaun.
EN esto, juntándose muchas gentes, tanto que unos á otros se hollaban, comenzó á decir á sus discípulos primeramente: Guardáos de la levadura de los Fariséos, que es hipocresía.
2 Pwe sota me rir kot, me sota pan sansalada. Pil sota me okiok kot, me so pan kalok sili.
Porque nada hay encubierto, que no haya de ser descubierto; ni oculto, que no haya de ser sabido.
3 Ari, me komail pan indada ni wasa rotorot, i me pan sansal nan marain. O me komail pan monginingin nan pera kan, i me pan kalok sili pon im akan.
Por tanto las cosas que dijisteis en tinieblas, á la luz serán oidas; y lo que hablasteis al oido en las cámaras, será pregonado en los terrados.
4 A I indai ong komail, kompok pai kan, komail der masak irail, me kin kamela pali war, ap solar kak wia meakot.
Mas os digo, amigos mios: No temais de los que matan el cuerpo, y despues no tienen más que hacer.
5 A I pan kaasa kin komail, me komail en masak: Masak i, me manaman ong kamela aramas ap kak kasela nan pweleko. Melel I indai ong komail, i me komail en masak. (Geenna g1067)
Mas os enseñará á quien temais: Temed á aquel que despues de haber quitado la vida, tiene poder de echar en la gehenna: así os digo: A este temed. (Geenna g1067)
6 Siok limen sota kin netila ni denar riau? Ari so, sota amen irail me Kot kin maliela.
¿No se venden cinco pajarillos por dos blancas? pues ni uno de ellos está olvidado delante de Dios.
7 Ari, pil pit en mong omail karos me wadawad penaer. Komail ari der masak, pwe komail me mau sang siok toto.
Y aun los cabellos de vuestra cabeza están todos contados. No temais pues: de mas estima sois [vosotros] que muchos pajarillos.
8 A I indai ong komail, meamen ponasa ia mon aramas, i me Nain aramas pan ponasa ren tounlang en Kot akan.
Y os digo que todo aquel que me confesare delante de los hombres, tambien el Hijo del hombre le confesará delante de los ángeles de Dios:
9 A meamen kamam kin ia mon aramas, i me pan kamamaki mon tounlang en Kot akan.
Mas el que me negare delante de los hombres, será negado delante de los ángeles de Dios:
10 O meamen me pan lokaia sued duen Nain aramas, a pan kak lapwada. A me lalaue Ngen saraui, a sota pan lapwada.
Y todo aquel que dice palabra contra el Hijo del hombre, le será perdonado; mas al que blasfemare contra el Espíritu Santo, no [le] será perdonado.
11 A ma re pan wa komail la nan ar sinakoke kan mon kapung o ren me manaman akan, komail depa lamelame, da me komail pan sapengki de me komail en inda.
Y cuando os trajeren á las sinagogas, y á los magistrados y potestades, no esteis solícitos cómo ó qué hayais de responder, ó qué hayais de decir;
12 Pwe Ngen saraui pan kapame kin komail ni klok ota, me komail en inda.
Porque el Espíritu Santo os ensenará en la misma hora lo que será necesario decir.
13 A amen toun pokon potoan ong i: Saunpadak, kom kotin masani ong ri ai ol o, en nek pasang at soso.
Y díjole uno de la compañía: Maestro, dí á mi hermano que parta conmigo la herencia.
14 A kotin masani ong i: Aramas o, is me kasapwil ia da, en saunkapungla o saunnene re oma?
Mas él le dijo: hombre, ¿quién me puso por juez ó partidor sobre vosotros?
15 O kotin masani ong irail: Kalaka norok sued, pwe kaidin kapwa toto, me aramas amen kin memaur kida!
Y díjoles: Mirad, y guardáos de toda avaricia; porque la vida del hombre no consiste en la abundancia de los bienes que posee.
16 A kotin masani ong irail karaseras eu: Ol kapwapwa amen mia, me sap we kaparapar kaualap.
Y refirióles una parábola, diciendo: La heredad de un hombre rico habia llevado mucho;
17 I ari lamelame indada: Da me i en wiada? Pwe solar wasa en nekinek ia ai kapwa kan.
Y [él] pensaba dentro de sí, diciendo: ¿Qué haré, que no tengo donde junte mis frutos?
18 I ari indada: Nan iet me i pan wiada: I pan palang pasang ai im en nak kan, ap kauada me laude sang kai; i wasa me i pan nekidala me wosadang ia o ai dipisou karos;
Y dijo: Esto haré; derribaré mis alfolíes, y edificaré[los] mayores; y allí juntaré todos mis frutos y mis bienes,
19 A i pan indang ngen i: Ngen i, dipisou toto ong par toto, me nekineki ong uk er. En moleilei, o manga, o nim o perenta!
Y diré á mi alma: Alma, muchos bienes tienes almacenados para muchos años: repósate, come, bebe, huélgate.
20 A Kot ap masani ong i: Pweipwei men koe, pwe pongpong wet ngen om pan ilakido. A is me pan aneki kapwa pukat, me koe nanak penaer?
Y díjole Dios: ¡Necio! esta noche vuelven á pedir tu alma: y lo que has prevenido, ¿de quién será?
21 Nan iduen me kin roporop pena dipisou ong pein i, ap sota kapwapwa ren Kot.
Así [es] el que hace para sí tesoro, y no es rico en Dios.
22 A a kotin masani ong sapwilim a tounpadak kan: I me I indai ong komail, eder lamelame maur omail, me komail pan tungole, pil iermen pali war, me komail pan likauki!
Y dijo á sus discípulos: Por tanto os digo, no esteis afanosos de vuestra vida, que comeréis, ni del cuerpo, qué vestiréis.
23 Maur me kasampwal sang manga, o war me mau sang likau.
La vida más es que la comida, y el cuerpo que el vestido.
24 Kalelapok ong rape kan! Re sota kin kamorok, re pil sota kin nak pena, pil sota arail pera de im en nak, a Kot kin kotin katungole ir. A komail so kasampwal sang manpir kaualap?
Considerad los cuervos, que ni siembran, ni siegan; que ni tienen cillero, ni alfolí; y Dios los alimenta. ¿Cuánto de más estima sois vosotros que las aves?
25 A is nan pung omail, ni a ngongki, me pan kak use pasang pein i ki tipong en pa eu?
¿Y quién de vosotros podrá con [su] afan añadir á su estatura un codo?
26 Ari, ma komail sota kak ong wiada me mangai, a da me komail kin ngongki okotme?
Pues si no podeis aun lo que es ménos, ¿para qué estaréis afanosos de lo demás?
27 Kalelapok ong kiop akan, me mi nan sap, duen ar kakairida! Re sota kin dodok, o re sota kin monkol pena. A I indai ong komail, pil Salomo ni a lingan karos sota a likau dueta apot irail.
Considerad los lirios, como crecen; no labran, ni hilan: y os digo, que ni Salomon con toda su gloria se vistió como uno de ellos.
28 Ari, ma iduen Kot kotin kapwataki dip, me mi nan sap ran wet, a lakap pan lokidokila nan stop, iaduen a sota pan madang kalikauwiada komail, me poson tikitik?
Y si así viste Dios á la yerba, que hoy está en el campo, y mañana es echada en el horno, ¿cuánto más á vosotros, [hombres] de poca fé?
29 A komail, ender ngongki, me komail pan manga o nim, o komail der insensued!
Vosotros, pues, no procuréis qué hayais de comer, ó qué hayais de beber, ni estéis en ansiosa perplejidad.
30 Pwe mepukat men liki kan kin ngongongki. Pwe Sam omail, me kotikot nanlang, mangi, me mepukat karos mau ong komail.
Porque todas estas cosas buscan las gentes del mundo: que vuestro Padre sabe que necesitais estas cosas.
31 A rapaki sapwilim a wei, a mepukat pan pousalang komail.
Mas procurad el reino de Dios, y todas estas cosas os serán añadidas.
32 Der masak pwin tikitik koe, pwe iet kupur en Sam omail: En ki ong komail wei o.
No temais, manada pequeña, porque al Padre ha placido daros el reino.
33 Netikila omail kapwa kan, ap kisakisa wei, wiai ong komail ed ko, me sota pan maringala, o pai nanlang, me so pan ola, wasa me lipirap men so kak ong, o man en mot so kak kawela ia.
Vended lo que poseeis, y dad limosna; hacéos bolsas que no se envejecen, tesoro en los cielos que nunca falta; donde ladron no llega, ni polilla corrompe.
34 Pwe wasa omail pai mi ia, iei wasa mongiong omail pil kin mia,
Porque donde está vuestro tesoro, allí tambien estará vuestro corazon.
35 Nan luke pamail en katengteng pena o omail ser en isis
Estén ceñidos vuestros lomos, y [vuestras] antorchas encendidas:
36 O komail en dueta aramas akan, me auiaui ar monsap ni a pan kodo sang kamadip en papaud, pwe i lao kodo letelet, re en madang ritingada mo a.
Y vosotros, semejantes á hombres que esperan cuando su señor ha de volver de las bodas; para que cuando viniere, y tocare, luego le abran.
37 Ladu ko meid pai, me monsap o ni a pan pwarado, diar ar masamasan. Melel I indai ong komail, a pan kaiada a likau o kamod irail edi ong manga, ap pan apapwali irail.
Bienaventurados aquellos siervos á los cuales, cuando el señor viniere, hallare velando; de cierto os digo, que se ceñirá, y hará que se sienten á la mesa y pasando les servirá.
38 O ma a pwarado ni auer kariau, de kasilu, ap diar ir masamasan, nan meid pai ladu pukat.
Y aunque venga á la segunda vigilia: y aunque venga á la tercera vigilia, y [los] hallare así, bienaventurados son los tales siervos.
39 A komail en asa, ma kaun pan im o asaer ansaun lolap o pan pwarado, a pan masamasan o so pan mueid ong, im a en kulia sang.
Esto empero sabed, que si supiese el padre de familia á que hora habia de venir el ladron, velaria ciertamente y no dejaria minar su casa.
40 Komail ari pil ononop, pwe Nain aramas pan pwarado niansau me komail sasa.
Vosotros, pues, tambien estad apercibidos: porque á la hora que no pensais, el Hijo del hombre vendrá.
41 Petrus ap potoan ong i: Maing, re kotin masani dong kit karaseras wet, de ong irail karos?
Entónces Pedro le dijo: Señor, ¿dices esta parábola á nosotros, ó tambien á todos?
42 A Kaun o kotin masani: Ari is saunkoa lelapok o lolekong, me a monsap kasapwilada, en kaunda a ladu kan, pwen nek ong irail kan ar manga ni ansau me kon on?
Y dijo el Señor: ¿Quién es el mayordomo fiel y prudente, al cual el señor pondrá sobre su familia, para que en tiempo les de [su] racion?
43 Meid pai ladu o, me a monsap pan diarada wiawia duen met ni a pan pwarado!
Bienaventurado aquel siervo al cual, cuando el señor viniere, hallare haciendo así.
44 Melel I indai ong komail, a pan kasapwiladang i pon a dipisou karos.
En verdad os digo, que él le pondrá sobre todos sus bienes.
45 A ma ladu o pan lamelame nan mongiong i: Ai monsap pwapwand, o a pan tapiada kame ladu o lidu kan, o manga o nim, o kamom sakau,
Mas si el tal siervo dijere en su corazon: Mi señor tarda en venir, y comenzare á herir los siervos y las criadas, y á comer, y á beber, y á embriagarse,
46 Monsap en ladu o ap pan pwara do ni ran o, me a so auiaui i, o ni auer, me a sasa, o a pan lepuk pasang i, o kasapokalang nan pung en me soposon akan.
Vendrá el señor de aquel siervo el dia que [él] no espera, y á la hora que [él] no sabe, y le apartará, y pondrá su parte con los infieles.
47 A ladu o, me asa kupur en a monsap, a sota kaonopada pein i, pil sota wiada kupur a, nan i me pan kamekam kaualap.
Porque el siervo que entendió la voluntad de su señor, y no se apercibió, ni hizo conforme á su voluntad, será azotado mucho.
48 A me sasa, ap wiadar me mau ong kalokolok, nan i me pan kalokolok tikitik. Pwe me aleer me toto, i me pan kida me toto; o me koaki me toto, pan purokido me toto.
Mas el que no entendió, é hizo cosas dignas de azotes, será azotado poco: porque á cualquiera que fué dado mucho, mucho será vuelto á demandar de él; y al que encomendaron mucho, mas le será pedido.
49 I kodon saundi kisiniai sappa, a da me I en wiada, ma a saundier?
Fuego vine á meter en la tierra: ¿y qué quiero, si ya está encendido?
50 A mas I pan paptaise kila paptais eu; I ap patau kila melel, a lao daulier.
Empero de bautismo me es necesario ser bautizado: y ¡cómo me angustio hasta que sea cumplido!
51 Komail lamelame, me I kodon ki ong sappa popol? I indai ong komail: So! A pwen kumuei suedala.
Pensais que he venido á la tierra á dar paz? No, os digo; mas disension.
52 Pwe sang met kokola limen toun im eu pan liak toror pasang; silimen pan palian riamen, o riamen pan palian silimen.
Porque estarán de aquí adelante cinco en una casa divididos, tres contra dos, y dos contra tres.
53 Sam pan palian na putak, a putak o pan palian sam a; in pan palian na seripein, a seripein pan palian in a; a li amen pan palian na ol a paud, o en na ol a paud pan palian li o.
El padre estará dividido contra el hijo, y el hijo contra el padre, la madre contra la hija, y la hija contra la madre; la suegra contra su nuera, y la nuera contra su suegra.
54 A kotin masani ong pokon o: Komail lao udial dapok sang kapin lang, komail kin inda: A pan katau; o a pan pwaida
Y decia tambien á las gentes: Cuando veis la nube que sale del Poniente, luego decís: Agua viene: y es así.
55 O ma komail kin kilang ang a usang ni pali air, komail kin inda: A pan karakar; o a pan wiaui.
Y cuando sopla el Austro, decís: Habrá calor; y lo hay.
56 Malaun komail! Komail asa kasaui mas en sappa o lang, a da me komail sasaki kasauida ansau wet?
¡Hipócritas! Sabeis examinar la faz del cielo y de la tierra: ¿Y cómo no reconoceis este tiempo?
57 A da me pein komail sota kasauia kida me pung?
¿Y por qué aun de vosotros mismos no juzgais lo que es justo?
58 A ma koe pan iang me palian uk kolang kapung o, en nantiong pon al o, en kapungala re a, pwe a de pang uk alang saunkapung, a saunkapung pang uk ala ren silepan imateng, a silepan imateng pan kase uk ala nan imateng.
Pues cuando vas al magistrado con tu adversario, procura en el camino librarte de él; porque no te arrastre al juez, y el juez te entregue al alguacil, y el alguacil te meta en la cárcel.
59 I indai ong uk: Koe sota pan koda sang wasa o, koe lao kapungala lua karos.
Te digo que no saldrás de allá, hasta que hayas pagado hasta el último maravedí.

< Lukas 12 >