لوقا 6
| در یکی از روزهای شَبّات، عیسی و شاگردانش از میان کشتزارهای گندم می‌گذشتند و شاگردان خوشه‌های گندم را می‌چیدند، به کف دست می‌مالیدند و پوستش را کنده، می‌خوردند. | 1 |
एक्की फेरे यीशु त तैसेरे चेले आरामेरे दिहाड़े ऊडारन मांमेइं एक्की बत्तां च़लोरे थिये, ते तैसेरे चेले शिल्लां हथेइं सेइं प्रोड़तां खाने लग्गे।
| بعضی از فریسیان که این صحنه را دیدند، به عیسی گفتند: «چرا با خوشه‌چینی در روز شبّات، احکام مذهبی را زیر پا می‌گذارید؟» | 2 |
एन लेइतां किछ फरीसी लोकेईं तैन सेइं ज़ोवं, “तुस एन कम किजो लोरेथ केरने, ज़ैन आरामेरे दिहाड़े केरनू जेइज़ नईं?”
| عیسی جواب داد: «مگر در کتب مقدّس نخوانده‌اید که وقتی داوود پادشاه و یارانش گرسنه بودند، چه کردند؟ | 3 |
यीशुए तैन जुवाब दित्तो, “कुन तुसेईं पवित्रशास्त्रे मां कधे नईं पढ़ेरू कि ज़ेइस इश्शो पूर्वज दाऊद राज़ो त तैसेरे साथी ढ्लुखोरे थिये त तैनेईं कुन कियेरू थियूं?
| او وارد معبد شد و با خوردن نان حضور، احکام مذهبی را زیر پا گذاشت، زیرا فقط کاهنان اجازه داشتند از آن نان بخورند. او از این نان به یارانش نیز داد.» | 4 |
तैनेईं केन्च़रे परमेशरेरे घरे मां गेइतां च़ैढ़ोरी रोट्टी खोरी थी, ते अपने सैथन भी दित्तोरी थी। तैना रोट्टी खैनी सिर्फ याजकां केरे लेइ जेइज़ थी।”
| سپس عیسی فرمود: «پسر انسان، صاحب اختیار شَبّات نیز هست!» | 5 |
फिरी तैने तैन सेइं ज़ोवं, “मैनेरू मट्ठू, यानी अवं आरामेरे दिहाड़ेरो भी प्रभु आईं।”
| یک روز دیگر که باز شَبّات بود، عیسی به کنیسه رفت و به تعلیم پرداخت. از قضا، در آنجا مردی حضور داشت که دست راستش از کار افتاده بود. | 6 |
एक्की बार यीशु प्रार्थना घरे मां गेइतां उपदेश शुनेई राहोरो थियो, ते तेइस भी आरामेरी दिहाड़ी थी तैड़ी अक मैन्हु थियो, ज़ेसेरो देइनो हथ शुक्कोरो थियो।
| علمای دینی و فریسی‌ها عیسی را زیر نظر داشتند تا ببینند آیا در آن روز شبّات کسی را شفا می‌دهد یا نه، چون دنبال بهانه‌ای بودند تا او را متهم کنند که در شبّات کار می‌کند. | 7 |
शास्त्री त फरीसी लोक यीशुएरी ताके मां थिये कि अगर यीशु आरामेरे दिहाड़े केन्ची बझ़ालो त असन इलज़ाम लानेरो मौको मैलनोए।
| عیسی که افکار ایشان را درک کرده بود، به آن مرد فرمود: «بیا اینجا بایست تا همه بتوانند تو را ببینند!» او نیز رفت و ایستاد. | 8 |
पन यीशु तैन केरे बारे मां सेमझ़ी जेव, यीशुए तैस शुक्कोरे हथ्थेबाले मैन्हु सेइं ज़ोवं, “मझ़ाटे खड़े भो।” तै खड़ो भोव।
| عیسی به فریسی‌ها و علمای دینی فرمود: «سؤالی از شما دارم: آیا طبق شریعت در روز شَبّات باید نیکی کرد یا بدی؟ باید جان انسان را نجات داد یا آن را نابود کرد؟» | 9 |
तैखन यीशु तैन सेइं ज़ोवं, “अवं तुसन पुछ़तां कि आरामेरे दिहाड़े भलाई केरनि रोड़ीए या बुराई केरनि रोड़ीए, मैनेरी जान बच़ानी या मारनी?”
| سپس به یک‌یک ایشان نگریست و به آن مرد گفت: «دستت را دراز کن!» او نیز اطاعت کرد و دستش سالم شد. | 10 |
ते तैनी च़ेव्रे पासना तैन केरां तक्कू ते तैस मैन्हु जो ज़ोवं, “अपनो हथ हिरा।” तैनी मैने अपनो हथ अग्रोवं कियो। त अकदम तैसेरो हथ बेज्झ़ोव।
| دشمنان عیسی از این کار او به خشم آمده، با یکدیگر به گفتگو پرداختند که با او چه کنند. | 11 |
पन याजकन त फरीसन बड़ी सरक अई तैना एप्पू मांमेइं बेंस केरने लग्गे, कि असां यीशुए सेइं कुन केरम?
| در یکی از آن روزها، عیسی برای دعا به کوهستان رفت و تمام شب را به راز و نیاز با خدا پرداخت. | 12 |
तेइस एरू भोवं कि यीशु प्रार्थना केरनेरे लेइ एक्की पहाड़े पुड़ च़ढ़ो, ते सैरी राती परमेशरे कां प्रार्थना केरतो राव।
| صبح زود، پیروان خود را فرا خواند و از میان آنها، دوازده نفر را برگزید و ایشان را رسول خواند: | 13 |
ज़ैखन ट्लेकड़ोने लगू त तैनी अपने चेले एप्पू कां कुजाए ते तैन मरां 12 प्रेरित च़ुने।
| شمعون (که او را پطرس نامید)، آندریاس (برادر پطرس)، یعقوب، یوحنا، فیلیپ، برتولما، | 14 |
अक शमौन ज़ैस जो पतरस भी ज़ोते थिये तैसेरो ढ्ला अन्द्रियास, याकूब, यूहन्ना, फिलिप्पुस, बरतुल्मै,
| متی، توما، یعقوب (پسر حلفی)، شمعون (معروف به فدایی)، | 15 |
मत्ती, थोमा, हलफईरू मट्ठू याकूब, ते शमौन ज़ैस जो जेलोतेस ज़ोतन।
| یهودا (پسر یعقوب)، یهودا اسخریوطی (کسی که در آخر به عیسی خیانت کرد). | 16 |
ते याकूबेरू मट्ठू यहूदा ते यहूदा इस्करियोती ज़ै तैसेरो ट्लुवांने बालो बनो।
| سپس همگی از دامنه کوه پایین آمدند و به محلی وسیع و هموار رسیدند. در آنجا تمام پیروانش و گروه بسیاری از مردم، گرد او جمع شدند. این عده از سراسر ایالت یهودیه، اورشلیم و حتی سواحل شمالی صور و صیدون آمده بودند تا سخنان او را بشنوند و از امراض خود شفا یابند. | 17 |
तैखन यीशु तैन सेइं साथी चौरस ठैरी मां खड़ो भोव, ते तैसेरे चेले भी तैड़ी अकोट्ठे भोए ते सारे यहूदिया ते यरूशलेम नगरन त कने सूर ते सैदारे आसेपासेरे लोक समुन्दरेरे बन्नेरे बड़े लोक ज़ैना तैड़ी थिये।
| آن کسانی نیز که از ارواح پلید رنج می‌بردند، آمدند و شفا یافتند. | 18 |
एन लोक यीशु करां ज्ञान शुन्ने ते अपनि-अपनि बिमैरी तैस कां बझ़ांने ओरे थिये, ते ज़ैन लोकन पुड़ भूतां केरे सैये सेइं दुखे मां थिये तैना भी बेज़्झ़ोइ जे।
| مردم همه کوشش می‌کردند خود را به او برسانند، چون به محض اینکه به او دست می‌زدند، نیرویی از او صادر می‌شد و آنان را شفا می‌بخشید! | 19 |
सब लोक तैस सेइं हथ लांनेरी कोशिश केरते थिये किजोकि तैस मां शक्ति थी ज़ैस सेइं तैना बेज़्झ़ोते थिये।
| در این هنگام، عیسی رو به شاگردان خود کرد و فرمود: «خوشا به حال شما که فقیرید، زیرا ملکوت خدا از آن شماست! | 20 |
तैखन यीशु अपने चेलां केरे तकने लगो ते ज़ोने लगो, “परमेशर तुसन बरकत देलो ज़ैना नमरथ, किजोकि स्वर्गेरू राज़ तुश्शू आए।
| «خوشا به حال شما که اکنون گرسنه‌اید، زیرا سیر و بی‌نیاز خواهید شد. خوشا به حال شما که گریان هستید، زیرا زمانی خواهد رسید که از خوشی خواهید خندید! | 21 |
परमेशर तुसन बरकत देलो ज़ैना ढ्लुखोरेथ, किजोकि तुस रज़नेथ, परमेशर तुसन बरकत देलो ज़ैना अज़ लेरां देतथ, किजोकि तुसेईं हसनुए।”
| «خوشا به حال شما، وقتی که مردم به خاطر پسر انسان، از شما متنفر شوند و شما را در جمع خود راه ندهند و به شما ناسزا گویند و تهمت زنند! | 22 |
“परमेशर तुसन बरकत देलो, ज़ैखन मैनेरे मट्ठे, यानी मेरे चेलो भोनेरे वाजाई सेइं लोक तुश्शी तुहीन केरन, ते तुसन भाईच़ारे करां कनारे छ़डेले, ते तुसन बेइज़त केरेले, ते तुश्शू नवं केट्टी छ़डेले।”
| در این گونه مواقع شادی و پایکوبی کنید، زیرا در آسمان پاداشی بزرگ در انتظار شماست؛ بدانید که اجداد آنان با انبیای قدیم نیز همین‌گونه رفتار کرده‌اند. | 23 |
“तैस दिहाड़े खुशी भोइतां उछ़ड़थ, किजोकि हेरा तुश्शे लेइ स्वर्गे मां बड़ू इनामे। तैन केरे दादे-पड़दादे नेबन सेइं भी एरो ज़ेरो बर्ताव केरते थिये।”
| «اما وای به حال شما ثروتمندان، زیرا خوشی شما فقط در این جهان است. | 24 |
“पन अफ़सोस! तुसन पुड़ ज़ैना दौलतमन्दथ, किजोकि तुसन सब किछ मैलेरूए।
| «وای به حال شما که اکنون سیرید، زیرا گرسنگی سختی در انتظار شماست! «وای به حال شما که امروز خندانید، زیرا عزا و اندوه انتظارتان را می‌کشد! | 25 |
अफ़सोस! तुसन पुड़, ज़ैन तुस चाते थिये, तुसन तैन मैल्लू, किजोकि तुस नियन्ने भोले, अफ़सोस! तुसन पुड़ ज़ैना अज़ हसतथ किजोकि तुस शोग केरेले ते लेरां देले।
| «وای بر شما، آنگاه که مردم از شما تعریف و تمجید کنند، زیرا نیاکان ایشان با انبیای دروغین نیز به همین‌گونه رفتار می‌کردند! | 26 |
पन अफ़सोस! तुसन पुड़ ज़ैखन लोक तुसन जो भलू ज़ोन, किजोकि तुश्शे दादे-पड़दादेईं भी झूठे नेबन सेइं एरो बर्ताव कियोरो थियो।”
| «اما به همه شما که سخنان مرا می‌شنوید، می‌گویم که دشمنان خود را دوست بدارید و به کسانی که از شما نفرت دارند، خوبی کنید. | 27 |
“अवं तुसन शुन्नेबालन सेइं ज़ोताईं कि अपने दुश्मन सेइं प्यार केरा। ज़ैना तुसन सेइं बैर रखतन तैन केरू भलू केरा।
| برای آنانی که به شما ناسزا می‌گویند، دعای خیر کنید. برای افرادی که به شما آزار می‌رسانند، برکت خدا را بطلبید. | 28 |
ज़ैना तुसन जो बुरू ज़ोतन तुस तैन केरे लेइ बरकत मग्गा, ज़ैन तुसन बेइज़त केरन तुस तैन केरे लेइ प्रार्थना केरा।
| «اگر کسی به یک طرف صورتت سیلی بزند، طرف دیگر را نیز به او پیشکش کن! اگر کسی خواست عبایت را از تو بگیرد، قبایت را هم از او دریغ نکن. | 29 |
अगर कोई तुश्शे एक्की खैखोड़ी पुड़ थप्पड़ बाहे त होरो पासो भी तैसेरे पासे रखा, ते अगर कोई तुश्शू कोट नेते त कमीज़ भी तैस देथ।
| اگر کسی از تو چیزی بخواهد، به او بده، و اگر کسی اموالت را از تو بگیرد، در فکر پس گرفتن نباش. | 30 |
ज़ै कोई तीं करां किछ मग्गे त तैस देथ अगर कोई तेरो सबाब नेते ते तैस करां वापस न मग्गा।
| با مردم آن گونه رفتار کنید که انتظار دارید با شما رفتار کنند. | 31 |
ते ज़ेन्च़रे तुस चातथ कि लोक तुसन सेइं केरन तेन्च़रे तुस भी तैन सेइं तेरहु केरा।
| «اگر فقط کسانی را دوست بدارید که شما را دوست می‌دارند، چه برتری بر دیگران دارید؟ حتی خطاکاران نیز چنین می‌کنند! | 32 |
अगर तुस तैन्ने सेइं प्यार केरथ ज़ैना तुसन सेइं प्यार केरतन त तुश्शू कुन एवसाने? किजोकि पापी लोक भी अपने प्यार केरनेबालन सेइं प्यार केरतन।
| اگر فقط به کسانی خوبی کنید که به شما خوبی می‌کنند، آیا کار بزرگی کرده‌اید؟ گناهکاران نیز چنین می‌کنند! | 33 |
अगर तुस तैन केरू भलू केरतथ ज़ैना तुश्शू भलू केरतन त तुश्शू कुन एवसाने? किजोकि पापी लोक भी अपने प्यार केरनेबालन सेइं प्यार केरतन।
| و اگر فقط به کسانی قرض بدهید که می‌توانند به شما پس بدهند، چه هنری کرده‌اید؟ حتی گناهکاران نیز اگر بدانند پولشان را پس می‌گیرند، به یکدیگر قرض می‌دهند. | 34 |
अगर तुस तैन्ने ओधार देतथ ज़ैन करां तुसन वापस भी मैलनेरी उमीदे, त परमेशर तुश्शी बड़याई किजो केरे? किजोकि बुरे लोक भी अपने प्यार केरनेबालन पेंइसे देतन ताके तैन करां वापस मैलन।
| «اما شما، دشمنانتان را دوست بدارید و به ایشان خوبی کنید! قرض بدهید و نگران پس گرفتن آن نباشید. در این صورت پاداش آسمانی شما بزرگ خواهد بود، زیرا همچون فرزندان خدای متعال رفتار کرده‌اید، چون خدا نیز نسبت به حق‌ناشناسان و بدکاران مهربان است. | 35 |
पन तुस अपने दुश्मन सेइं प्यार केरा ते तैन केरू भलू केरा, ओधार देइयथ पन तैन करां वापस मैलनेरी उमीद न रेखथ, एल्हेरो स्वर्गे मां तुश्शे लेइ अक बड़ो फले, किजोकि तुस परमप्रधान परमेशरेरे बच्चे भोले, किजोकि तै परमेशर न मन्ने बालन पुड़ ते ज़ालमन पुड़ भी दया केरते।
| پس مانند پدر آسمانی خود دلسوز باشید. | 36 |
ज़ेरो दया दिल तुश्शो बाजी तेरहे दया दिल तुस भी भोथ।”
| «در مورد دیگران قضاوت نکنید، تا خودتان مورد قضاوت قرار نگیرید. دیگران را محکوم نکنید، تا خدا نیز شما را محکوم نکند. دیگران را ببخشایید تا خودتان نیز بخشوده شوید. | 37 |
“दोष न लाथ, तुसन पुड़ भी दोष न लव गालो, निन्दा न केरा, तुश्शी भी निन्दा न की गाली, तुस होरन माफ़ केरेले त तुसन भी माफ़ कियूं गालू।
| بدهید تا به شما داده شود. هدیه‌ای که می‌دهید، به‌طور کامل به خودتان برخواهد گشت، آن هم با پیمانه‌ای پُر، لبریز، فشرده و تکان داده شده، که در دامنتان ریخته خواهد شد! زیرا هر پیمانه‌ای که به‌کار ببرید، همان برای شما به‌کار خواهد رفت.» | 38 |
तुस होरि किछ देले त तुसन भी किछ दित्तू गालू तुश्शू बरकतरू भांड ज़ेन्च़रे अन्नेरी हाटी हिलेइतां देतां तैन भी तेन्च़रे ज़ैस हैटी सेइं तुस होरि केरे लेइ मिनतथ तैस्से सेइं तुश्शे लेइ भी मिनेले।”
| سپس عیسی این مثل را آورد: «آیا کور می‌تواند عصاکش کور دیگر بشود؟ آیا اگر یکی در چاه بیفتد، دیگری را هم به دنبال خود نمی‌کشد؟ | 39 |
यीशुए तैन अक मिसाल शुनाई, “कुन कानो होरि काने बत हेरेई सकते? तैना त दुइये गढे मां बिछ़ड़ेले?
| شاگرد برتر از استادش نیست، اما شاگردی که به‌طور کامل تربیت شده باشد، مانند استادش خواهد شد. | 40 |
चेलो अपने गुरू करां बड्डो न भोए पन हर एक्की गल्ली मां ज़ैखन सब शिखेलो त अपने गुरेरो ज़ेरो भोलो।
| «چرا پَرِ کاه را در چشم برادرت می‌بینی، اما تیر چوب را در چشم خود نمی‌بینی؟ | 41 |
तू अपने ढ्लाएरी एछ़्छ़ी मां कूड़ो किजो तकतस, पन तेरी एछ़्छ़ी मां त नग आए, ते तैसेरो तू खियाल भी न केरस?
| چگونه جرأت می‌کنی به برادرت بگویی:”برادر، بگذار پر کاه را از چشمت درآورم“، حال آنکه خودت تیرِ چوبی در چشم داری؟ ای ریاکار، نخست چوب را از چشم خود درآور، آنگاه می‌توانی بهتر ببینی تا پرِ کاه را از چشم برادرت درآوری. | 42 |
तू अपने ढ्लाए केन्च़रे ज़ोई सकतस कि, ‘तेरी एछ़्छ़ी मरां कूड़ो केढी?’ हे पाखंडी पेइले अपनि एछ़्छ़ी मरां नग कढ फिरी अपने ढ्लाएरी एछ़्छ़ी मरां कूड़ो केढी सकतस।”
| «اگر درخت خوب باشد، میوه‌اش نیز خوب خواهد بود، و اگر بد باشد، میوه‌اش نیز بد خواهد بود. | 43 |
“किजोकि केन्ची भी रोड़े बुटे बुरो फल न लग्गे ते न केन्ची बुरे बुटे रोड़ो फल लग्गे।
| درخت را از میوه‌اش می‌شناسند. نه بوتهٔ خار انجیر می‌دهد و نه بوتهٔ تمشک، انگور! | 44 |
हर बुट अपने फले सेइं पिशैनोते। किजोकि न झ़लन सेइं फैगू लगन ते न झ़ल्लन सेइं दाछ़ लगे।
| شخص نیکو از خزانۀ دل نیکویش، چیزهای نیکو بیرون می‌آوَرَد، و انسان شریر از خزانۀ دل بدش، چیزهای شریرانه. زیرا سخنانی از زبان انسان جاری می‌شود که دلش از آن لبریز است. | 45 |
रोड़ो मैन्हु अपने दिलेरे रोड़े खज़ाने मरां रोड़ी चीज़ां कढ़ते ते बुरो मैन्हु अपने दिलेरे बुरे खज़ाने मरां बुरी चीज़ां कढ़ते किजोकि ज़ैन दिले मां भरेरू भोते तैन्ने ज़बानी पुड़ एइते।”
| «چگونه مرا”خداوندا! خداوندا!“می‌خوانید، اما دستورهایم را اطاعت نمی‌کنید؟ | 46 |
“ज़ैखन तुस मेरे ज़ोने पुड़ अमल न केरथ त मींजो, ‘हे प्रभु, हे प्रभु,’ किजो ज़ोतथ?
| هر که نزد من آید و سخنان مرا بشنود و به آنها عمل کند، | 47 |
ज़ै मीं कां एइते ते मेरी गल्लां शुन्तां तैन पुड़ अमल केरते त अवं तुसन सेइं ज़ोताईं कि तै केसेरो ज़ेरो भोलो?
| مانند شخصی است که خانه‌اش را بر بنیاد محکم سنگی می‌سازد. وقتی سیلاب بیاید و به آن خانه فشار بیاورد، پا برجا می‌ماند، زیرا بنیادی محکم دارد. | 48 |
तै तैस मैनेरो ज़ेरोए ज़ैनी अपनू घर डुग्घी खाइ केढतां पेक्की ठैरी घर बनावं ज़ैखन हड़ाई आई त तैस घरे किछ न भोवं, किजोकि तैसेरी मुनीयाद पेक्की ठैरी थी।
| اما کسی که سخنان مرا می‌شنود و اطاعت نمی‌کند، مانند کسی است که خانه‌اش را روی زمین سست بنا می‌کند. هرگاه سیل به آن خانه فشار آوَرَد، فرو می‌ریزد و ویران می‌شود.» | 49 |
पन ज़ै मेरी गल्लां शुन्तां तैन पुड़ अमल न केरे त तै तैस मैनेरो ज़ेरोए, ज़ैनी अपनू घर रेती पुड़ बनाव ते ज़ैखन हड़ाई अई त तैन घर डुल्ली जेवं ते तब्बा भोइ जेवं।”
