لوقا 1
| بسیاری دست به تألیف حکایت اموری زده‌اند که نزد ما به انجام رسیده است. | 1 |
Seeing that many have taken it in hand to draw up an account of those matters which have been fully established among us,
| برای انجام این کار، آنها از مطالبی استفاده کرده‌اند که از طریق شاهدان عینی وقایع و شاگردان اولیه، در دسترس ما قرار گرفته است. | 2 |
just as they reported them to us, who were from beginning eye- witnesses and ministers of the word,
| از آنجا که من خود، این مطالب را از آغاز تا پایان، با دقت بررسی و مطالعه کرده‌ام، چنین صلاح دیدم که ماجرا را به طور کامل و به ترتیب برای شما، عالیجناب تِئوفیلوس، بنویسم، | 3 |
it seemed good to me also accurately, from the very beginning, to write them to you in order, most excellent Theophilus,
| تا از درستی تعلیمی که یافته‌اید، اطمینان حاصل کنید. | 4 |
so that you may know the certainty of the story which you have been taught by the word of mouth.
| ماجرا را از کاهنی یهودی آغاز می‌کنم، با نام زکریا، که در زمان هیرودیس، پادشاه یهودیه، زندگی می‌کرد. او عضو دسته‌ای از کاهنان معبد بود که اَبیّا نام داشت. همسرش الیزابت نیز مانند خود او از قبیلهٔ کاهنان یهود و از نسل هارون برادر موسی بود. | 5 |
In the reign of Herod, King of Judea, there was a certain priest, named Zachariah, belonging to the class of Abijah. He had a wife named Elizabeth,
| زکریا و الیزابت هر دو در نظر خدا بسیار درستکار بودند و با جان و دل تمام احکام و فرایض خداوند را رعایت می‌کردند. | 6 |
who was a descendant of Aaron. They were both righteous in the sight of the Lord, walking in all the commandments and ordinances of the law, blameless.
| اما آنها فرزندی نداشتند، زیرا الیزابت نازا بود؛ از این گذشته، هر دو بسیار سالخورده بودند. | 7 |
Now they had no child, for Elizabeth was barren, and both were far advanced in years.
| یکبار که گروه زکریا در معبد خدمت می‌کرد، و او به انجام وظایف کاهنیِ خود مشغول بود، | 8 |
Now while Zachariah was acting as priest before God in the due course of his class, it fell to his lot, according to the custom of priesthood,
| به حکم قرعه نوبت به او رسید که به جایگاه مقدّس معبد داخل شود و در آنجا بخور بسوزاند. | 9 |
to enter into the sanctuary of the Lord and to burn incense.
| به هنگام سوزاندن بخور، جمعیت انبوهی در صحن معبد مشغول عبادت بودند. | 10 |
And the whole multitude of the people were without, praying at the hour of incense.
| ناگهان فرشته‌ای بر زکریا ظاهر شد و در طرف راست مذبح بخور ایستاد. | 11 |
Then there appeared to him an angel of the Lord, standing on the right side of the altar of incense.
| زکریا از دیدن فرشته مبهوت و هراسان شد. | 12 |
And as he saw him Zachariah was troubled, and fear fell upon him.
| فرشته به او گفت: «ای زکریا، نترس! چون آمده‌ام به تو خبر دهم که خدا دعایت را شنیده است، و همسرت الیزابت برایت پسری به دنیا خواهد آورد که نامش را یحیی خواهی گذاشت. | 13 |
But the Angel said to him. "Do not be afraid, Zachariah, because your petition has been heard, and your wife Elizabeth will bear you a son, and you are to call him John.
| این پسر باعث شادی و سُرور شما خواهد شد، و بسیاری نیز از تولدش شادی خواهند نمود. | 14 |
"And he shall be to you a joy and an exultation, and many shall rejoice over his birth.
| زیرا او در نظر خداوند بزرگ خواهد بود. او هرگز نباید شراب و مشروبات سُکرآور بنوشد، چون حتی پیش از تولد، از روح‌القدس پر خواهد بود! | 15 |
"For he shall be great in the sight of the Lord, "He shall drink neither wine nor strong drink, "He shall be filled with the Holy Spirit from the hour of his birth,
| بسیاری از بنی‌اسرائیل توسط او به سوی خداوند، خدای خود بازگشت خواهند نمود. | 16 |
"And shall win many of the sons of Israel to the Lord, their God.
| او خدمت خود را با همان روح و قدرت ایلیای نبی انجام خواهد داد. او پیشاپیش مسیح خواهد آمد تا مردم را برای ظهور او آماده کند و دل پدران را به سوی فرزندان بازگرداند. او سبب خواهد شد افراد سرکش، حکمت خداترسان را بپذیرند.» | 17 |
"He shall go before Him in the wisdom and power of Elijah to turn the hearts of the fathers to their children and the disobedient to the wisdom of the righteous, and so to make ready for the Lord a people prepared for him."
| زکریا به فرشته گفت: «ولی این غیرممکن است، چون من پیر شده‌ام و همسرم نیز سالخورده است!» | 18 |
"How shall I be sure of this?" said Zachariah to the Angel. "For I am an old man and my wife is advanced in years."
| فرشته در جواب گفت: «من جبرائیل هستم که در حضور خدا می‌ایستم و اوست که مرا فرستاده تا این خبر خوش را به تو بدهم. | 19 |
"I am Gabriel," answered the angel, "who stand in the presence of God; and I have been sent to speak to you and to bring and to bring you this good news.
| اما حال که سخنان مرا باور نکردی، لال خواهی شد و تا زمانی که کودک به دنیا بیاید یارای سخن گفتن نخواهی داشت؛ زیرا آنچه گفتم، در زمان مقرر واقع خواهد شد.» | 20 |
"And now you shall be silent and unable to speak until the day the day when this has taken place; because you did not believe my words - Words which will be fulfilled at their appointed time."
| در این میان، مردم در صحن معبد منتظر زکریا بودند و از اینکه او در بیرون آمدن از جایگاه مقدّس این همه تأخیر می‌کرد، در حیرت بودند. | 21 |
Meanwhile the people were waiting for Zachariah and wondering why he stayed so long in the sanctuary.
| سرانجام وقتی بیرون آمد و نتوانست با ایشان سخن گوید، از اشارات او پی بردند که در جایگاه مقدّس معبد رؤیایی دیده است. | 22 |
And when he came out he could not speak to them, and then they knew that he had seen a vision in the sanctuary. He kept making signs to them and remained dumb.
| زکریا پس از پایان دوره خدمتش، به خانهٔ خود بازگشت. | 23 |
As soon as his term of priestly service was ended he went home;
| طولی نکشید که همسرش الیزابت باردار شد. او برای مدت پنج ماه گوشه‌نشینی اختیار کرد و می‌گفت: | 24 |
and after those days Elizabeth, his wife, Conceived, and she hid herself five months, saying.
| «سرانجام خداوند بر من نظر لطف انداخت و کاری کرد که دیگر در میان مردم شرمگین نباشم!» | 25 |
"This has the Lord done for me. He has now deigned to take the away my reproach among men."
| در ششمین ماه بارداری الیزابت، خدا فرشته خود جبرائیل را به ناصره، یکی از شهرهای ایالت جلیل فرستاد، | 26 |
Six months later the angel Gabriel was sent by God to a town in Galilee, called Nazareth,
| تا نزد دختری به نام مریم برود. مریم نامزدی داشت به نام یوسف، از نسل داوود پادشاه. | 27 |
to a maiden betrothed to a man named Joseph, a descendant of David. Her name was Mary.
| جبرائیل بر مریم ظاهر شد و گفت: «درود بر تو، که بسیار مورد لطف هستی! خداوند با توست!» | 28 |
The angel went in and said to her. "Joy to you, highly favored one! "The Lord is with you."
| مریم از این سخنان پریشان و متحیّر شد، و نمی‌دانست این چه نوع تحیّتی می‌تواند باشد. | 29 |
Mary was greatly agitated at his word, and was revolving in her mind what this salutation could mean.
| فرشته به او گفت: «ای مریم، نترس! زیرا خدا بر تو نظر لطف انداخته است! | 30 |
when the angel said to her. "Fear not Mary, for you have found grace with God.
| تو به‌زودی باردار شده، پسری به دنیا خواهی آورد و نامش را عیسی خواهی نهاد. | 31 |
"And behold, you shall conceive in your womb and bear a son; and you shall call his name Jesus.
| او بسیار بزرگ خواهد بود و پسر خدای متعال نامیده خواهد شد، و خداوند تخت سلطنت جدّش، داوود را به او خواهد سپرد، | 32 |
"He shall be great, and shall be called the Son of the Most High. "And the Lord God will give him the throne of his forefather David,
| تا برای همیشه بر نسل یعقوب سلطنت کند، سلطنتی که هرگز پایانی نخواهد داشت!» (aiōn g165) | 33 |
"and he shall reign over the House of Jacob forever; and of his kingdom there shall be no end." (aiōn g165)
| مریم از فرشته پرسید: «اما چگونه چنین چیزی امکان دارد؟ دست هیچ مردی هرگز به من نرسیده است!» | 34 |
And Mary said to the angel. "How can this be? For I have no husband?"
| فرشته پاسخ داد: «روح‌القدس بر تو خواهد آمد، و قدرت خدای متعال بر تو سایه خواهد افکند. از این رو، آن نوزاد مقدّس بوده، پسر خدا خوانده خواهد شد. | 35 |
"The Holy Spirit shall come upon you," said the angel, "and the power of the most High shall overshadow you, and therefore the holy offspring which is born, shall be called the son of God.
| بدان که خویشاوند تو، الیزابت نیز شش ماه پیش در سن پیری باردار شده و به‌زودی پسری به دنیا خواهد آورد؛ بله، همان کس که همه او را نازا می‌خواندند. | 36 |
"And behold your kinswoman, Elizabeth, she also has conceived a son in her old age, and this was the sixth month with her that was called barren.
| زیرا برای خدا هیچ کاری محال نیست!» | 37 |
"For no word of God shall be void of power."
| مریم گفت: «من خدمتگزار خداوند هستم. هر چه دربارۀ من گفتی، همان بشود.» آنگاه فرشته او را ترک گفت. | 38 |
Then Mary said. "Behold I am Lord’s slave. Let it be to me as you have said." Then the angel departed from her.
| پس از چند روز، مریم تدارک سفر دید و شتابان به کوهستان یهودیه رفت، | 39 |
Soon after this Mary set out and hastened unto the hill-country to a town in Judah;
| جایی که زکریا زندگی می‌کرد. مریم وارد خانه شده، به الیزابت سلام کرد. | 40 |
and there she came into the house of Zachariah, and greeted Elizabeth.
| به محض اینکه صدای سلام مریم به گوش الیزابت رسید، آن طفل در رحم او به حرکت درآمد. آنگاه الیزابت از روح‌القدس پر شد، | 41 |
And when Elizabeth heard her salutation, the babe leaped in her womb, and Elizabeth herself was filled with the Holy Spirit,
| و با صدای بلند به مریم گفت: «تو در میان زنان خجسته‌ای، و فرزندت نیز خجسته است. | 42 |
and called out with a loud cry. "Blessed are you among women, and blessed is your unborn child!
| چه افتخار بزرگی است برای من، که مادر خداوندم به دیدنم بیاید! | 43 |
"But why is this honor done me, that the mother of my Lord should come me?
| وقتی وارد شدی و به من سلام کردی، به محض اینکه صدایت را شنیدم، بچه از شادی در رَحِمِ من به حرکت درآمد! | 44 |
"For behold when the sound of your salutation reached my ears, the babe leaped with joy within my womb.
| خوشا به حال تو، زیرا ایمان آوردی که هر چه خدا به تو گفته است، به انجام خواهد رسید!» | 45 |
"And blessed is she who believed that the Lord’s words spoken to her would be fulfilled."
| مریم گفت: «خداوند را با تمام وجود ستایش می‌کنم، | 46 |
And Mary said. "My soul doth magnify the Lord,
| و روح من، به سبب نجات‌دهنده‌ام خدا، شاد و مسرور است! | 47 |
"My spirit exults in the God, who is my Saviour,
| چون او منِ ناچیز را مورد عنایت قرار داده است. از این پس، همهٔ نسلها مرا خوشبخت خواهند خواند، | 48 |
"For he has regarded the humiliation of his slave, And from this hour all ages will count me blessed.
| زیرا خدای قادر و قدوس در حق من کارهای بزرگ کرده است. | 49 |
"For he who is mighty has done great things for me; And holy is his name.
| «لطف و رحمت او، نسل اندر نسل شامل حال آنانی می‌شود که از او می‌ترسند. | 50 |
"His mercy is unto generations and generations on those who reverence him.
| او دست خود را با قدرت دراز کرده و متکبران را همراه نقشه‌هایشان پراکنده ساخته است. | 51 |
"He has showed strength with his arm. "He has scattered proud in the imagination of their hearts;
| سلاطین را از تخت به زیر کشیده و فروتنان را سربلند کرده است. | 52 |
"he has put down princes from their thrones, and has exalted those of low degree.
| گرسنگان را با نعمتهای خود سیر کرده، اما ثروتمندان را تهی دست روانه نموده است. | 53 |
"The hungry he has filled with good things, But the rich he has sent empty away.
| او رحمت خود را به یاد آورده، و خادم خویش اسرائیل را یاری داده است. | 54 |
"He has helped Israel, his servant, that he might remember mercy,
| بله، او که وعدهٔ ابدی خود را که به ابراهیم و فرزندانش داده بود، به یاد آورده است.» (aiōn g165) | 55 |
"As he spoke to our forefathers, to Abraham and his offspring forever." (aiōn g165)
| مریم حدود سه ماه نزد الیزابت ماند. سپس به خانه خود بازگشت. | 56 |
So Mary stayed with Elizabeth about three months and returned home.
| سرانجام، انتظار الیزابت پایان یافت و زمان وضع حملش فرا رسید و پسری به دنیا آورد. | 57 |
Now when the time of Elizabeth’s delivery was come, she gave birth to a son;
| وقتی که همسایگان و بستگان او از این خبر آگاهی یافتند و دیدند که خداوند چه لطف بزرگی در حق او نموده است، نزد او آمده، در شادی‌اش شریک شدند. | 58 |
and her neighbors and kinsfolk heard that the Lord had magnified his mercy toward her; and they rejoiced with her,
| چون نوزاد هشت روزه شد، تمام بستگان و دوستانشان برای مراسم ختنه گرد آمدند و قصد داشتند نام پدرش، زکریا را بر او بگذارند. | 59 |
and came on the eighth day to circumcise the child. They were about to call him "Zachariah," after his father,
| اما الیزابت نپذیرفت و گفت: «نام او یحیی خواهد بود.» | 60 |
when his mother said, "No, he is to be called John."
| گفتند: «اما در خانواده تو، کسی چنین نامی نداشته است.» | 61 |
Said they, "You have no relatives of that name!"
| پس با اشاره، از پدر نوزاد پرسیدند که می‌خواهد نام او را چه بگذارد. | 62 |
Then they asked his father by signs what he wished to call the child.
| زکریا با اشاره، تخته‌ای خواست و در برابر چشمان حیرت‌زدهٔ همه نوشت: «نامش یحیی است!» | 63 |
So he asked for a writing tablet and wrote down, "His name is John."
| در همان لحظه زبانش باز شد و قدرت سخن گفتن را بازیافت و به شکرگزاری خدا پرداخت. | 64 |
Every one was surprised, and at once his mouth was opened and his tongue loosed, and he spoke, blessing God.
| همسایگان با دیدن تمام این وقایع بسیار متعجب شدند، و خبر این ماجرا در سراسر کوهستان یهودیه پخش شد. | 65 |
And there came a great fear upon all in the neighborhood; and throughout the hill country of Judea all these sayings were much talked about.
| هر که این خبر را می‌شنید، به فکر فرو می‌رفت و از خود می‌پرسید: «این طفل، در آینده چه خواهد شد؟»، زیرا همه می‌دیدند که او مورد توجه خاص خداوند قرار دارد. | 66 |
All the story laid it up in their hearts, saying "What, then, will this child be?" For the Lord’s hands was with him.
| آنگاه پدرش زکریا، از روح‌القدس پر شد و نبوّت کرده، چنین گفت: | 67 |
And his father, Zachariah, was filled with the Holy Spirit and prophesied, saying.
| «خداوند، خدای اسرائیل را سپاس باد، زیرا به یاری قوم خود شتافته و ایشان را رهایی بخشیده است. | 68 |
"Blessed be the Lord, the God of Israel, For he has visited and redeemed his people,
| او به‌زودی برای ما نجات‌دهنده‌ای قدرتمند از نسل داوود خواهد فرستاد؛ | 69 |
"And has raised up a mighty Deliverer for us In the house of his servant David,
| چنانکه از دیرباز، از زبان انبیای مقدّس خود وعده می‌داد (aiōn g165) | 70 |
"As he spake by the mouth of his holy Prophets Which have been since the world began (aiōn g165)
| که شخصی را خواهد فرستاد تا ما را از چنگ دشمنانمان و از دست همه آنانی که از ما نفرت دارند، رهایی بخشد. | 71 |
To deliver us from our enemies, and from the power Of all who hate us.
| «او نسبت به نیاکان ما، رحیم و مهربان بوده است. بله، او عهد و پیمان مقدّس خود را به یاد آورده است، | 72 |
"He showed mercy to our forefathers, He remembered his holy covenant,
| همان عهدی را که با سوگند با جدّ ما، ابراهیم بست، | 73 |
"The oath which he swore to Abraham, our forefather,
| که ما را از دست دشمنانمان رهایی بخشد تا بتوانیم بدون ترس و واهمه او را عبادت کنیم | 74 |
"That he we should be delivered out of the Hand of our enemies, And should serve him without fear,
| و تمام روزهای عمر خود را در حضور او با پاکی و عدالت بگذرانیم. | 75 |
"In holiness and righteousness before him All our days.
| «و تو ای فرزند من، نبی خدای متعال نامیده خواهی شد، زیرا پیشاپیش خداوند حرکت خواهی کرد تا راه او را آماده نمایی، | 76 |
"And thou, child, shalt be called the Prophet of the Most High, For thou shalt go before the Lord to prepare the way
| و قوم او را آگاه سازی که با آمرزش گناهانشان نجات خواهند یافت. | 77 |
"To give to his people a knowledge of salvation Through the remission of their sins,
| اینها، همه به سبب رحمت و شفقت بی‌پایان خدای ماست. به‌زودی سپیده صبح از افق آسمان بر ما طلوع خواهد کرد | 78 |
"Through the heart of mercy of our God, Whereby the Dayspring from on high shall visit us,
| تا بر کسانی که در تاریکی و سایۀ مرگ ساکن هستند، بتابد و همهٔ ما را به سوی آرامش و صلح و صفا هدایت نماید.» | 79 |
"To give light to those who sit in darkness and in the shadow of death, And to guide our feet into the paths of peace."
| آن کودک رشد می‌کرد و در روح، نیرومند می‌شد. او در بیابانها به سر می‌بُرد، تا روزی فرا رسید که می‌بایست خدمت خود را به‌طور علنی در میان قوم اسرائیل آغاز کند. | 80 |
And the child grew, and became strong in the Spirit, and remained in the desert till the day of his showing to Israel.
