لوقا 1
| بسیاری دست به تألیف حکایت اموری زده‌اند که نزد ما به انجام رسیده است. | 1 |
Forasmuch as many have taken in hand to set forth in order a narration of the things that have been accomplished among us;
| برای انجام این کار، آنها از مطالبی استفاده کرده‌اند که از طریق شاهدان عینی وقایع و شاگردان اولیه، در دسترس ما قرار گرفته است. | 2 |
According as they have delivered them unto us, who from the beginning were eyewitnesses and ministers of the word:
| از آنجا که من خود، این مطالب را از آغاز تا پایان، با دقت بررسی و مطالعه کرده‌ام، چنین صلاح دیدم که ماجرا را به طور کامل و به ترتیب برای شما، عالیجناب تِئوفیلوس، بنویسم، | 3 |
It seemed good to me also, having diligently attained to all things from the beginning, to write to thee in order, most excellent Theophilus,
| تا از درستی تعلیمی که یافته‌اید، اطمینان حاصل کنید. | 4 |
That thou mayest know the verity of those words in which thou hast been instructed.
| ماجرا را از کاهنی یهودی آغاز می‌کنم، با نام زکریا، که در زمان هیرودیس، پادشاه یهودیه، زندگی می‌کرد. او عضو دسته‌ای از کاهنان معبد بود که اَبیّا نام داشت. همسرش الیزابت نیز مانند خود او از قبیلهٔ کاهنان یهود و از نسل هارون برادر موسی بود. | 5 |
There was in the days of Herod, the king of Judea, a certain priest named Zachary, of the course of Abia; and his wife was of the daughters of Aaron, and her name Elizabeth.
| زکریا و الیزابت هر دو در نظر خدا بسیار درستکار بودند و با جان و دل تمام احکام و فرایض خداوند را رعایت می‌کردند. | 6 |
And they were both just before God, walking in all the commandments and justifications of the Lord without blame.
| اما آنها فرزندی نداشتند، زیرا الیزابت نازا بود؛ از این گذشته، هر دو بسیار سالخورده بودند. | 7 |
And they had no son, for that Elizabeth was barren, and they both were well advanced in years.
| یکبار که گروه زکریا در معبد خدمت می‌کرد، و او به انجام وظایف کاهنیِ خود مشغول بود، | 8 |
And it came to pass, when he executed the priestly function in the order of his course before God,
| به حکم قرعه نوبت به او رسید که به جایگاه مقدّس معبد داخل شود و در آنجا بخور بسوزاند. | 9 |
According to the custom of the priestly office, it was his lot to offer incense, going into the temple of the Lord.
| به هنگام سوزاندن بخور، جمعیت انبوهی در صحن معبد مشغول عبادت بودند. | 10 |
And all the multitude of the people was praying without, at the hour of incense.
| ناگهان فرشته‌ای بر زکریا ظاهر شد و در طرف راست مذبح بخور ایستاد. | 11 |
And there appeared to him an angel of the Lord, standing on the right side of the alter of incense.
| زکریا از دیدن فرشته مبهوت و هراسان شد. | 12 |
And Zachary seeing him, was troubled, and fear fell upon him.
| فرشته به او گفت: «ای زکریا، نترس! چون آمده‌ام به تو خبر دهم که خدا دعایت را شنیده است، و همسرت الیزابت برایت پسری به دنیا خواهد آورد که نامش را یحیی خواهی گذاشت. | 13 |
But the angel said to him: Fear not, Zachary, for thy prayer is heard; and thy wife Elizabeth shall bear thee a son, and thou shalt call his name John:
| این پسر باعث شادی و سُرور شما خواهد شد، و بسیاری نیز از تولدش شادی خواهند نمود. | 14 |
And thou shalt have joy and gladness, and many shall rejoice in his nativity.
| زیرا او در نظر خداوند بزرگ خواهد بود. او هرگز نباید شراب و مشروبات سُکرآور بنوشد، چون حتی پیش از تولد، از روح‌القدس پر خواهد بود! | 15 |
For he shall be great before the Lord; and shall drink no wine nor strong drink: and he shall be filled with the Holy Ghost, even from his mother’s womb.
| بسیاری از بنی‌اسرائیل توسط او به سوی خداوند، خدای خود بازگشت خواهند نمود. | 16 |
And he shall convert many of the children of Israel to the Lord their God.
| او خدمت خود را با همان روح و قدرت ایلیای نبی انجام خواهد داد. او پیشاپیش مسیح خواهد آمد تا مردم را برای ظهور او آماده کند و دل پدران را به سوی فرزندان بازگرداند. او سبب خواهد شد افراد سرکش، حکمت خداترسان را بپذیرند.» | 17 |
And he shall go before him in the spirit and power of Elias; that he may turn the hearts of the fathers unto the children, and the incredulous to the wisdom of the just, to prepare unto the Lord a perfect people.
| زکریا به فرشته گفت: «ولی این غیرممکن است، چون من پیر شده‌ام و همسرم نیز سالخورده است!» | 18 |
And Zachary said to the angel: Whereby shall I know this? for I am an old man, and my wife is advanced in years.
| فرشته در جواب گفت: «من جبرائیل هستم که در حضور خدا می‌ایستم و اوست که مرا فرستاده تا این خبر خوش را به تو بدهم. | 19 |
And the angel answering, said to him: I am Gabriel, who stand before God: and am sent to speak to thee, and to bring thee these good tidings.
| اما حال که سخنان مرا باور نکردی، لال خواهی شد و تا زمانی که کودک به دنیا بیاید یارای سخن گفتن نخواهی داشت؛ زیرا آنچه گفتم، در زمان مقرر واقع خواهد شد.» | 20 |
And behold, thou shalt be dumb, and shalt not be able to speak until the day wherein these things shall come to pass, because thou hast not believed my words, which shall be fulfilled in their time.
| در این میان، مردم در صحن معبد منتظر زکریا بودند و از اینکه او در بیرون آمدن از جایگاه مقدّس این همه تأخیر می‌کرد، در حیرت بودند. | 21 |
And the people were waiting for Zachary; and they wondered that he tarried so long in the temple.
| سرانجام وقتی بیرون آمد و نتوانست با ایشان سخن گوید، از اشارات او پی بردند که در جایگاه مقدّس معبد رؤیایی دیده است. | 22 |
And when he came out, he could not speak to them: and they understood that he had seen a vision in the temple. And he made signs to them, and remained dumb.
| زکریا پس از پایان دوره خدمتش، به خانهٔ خود بازگشت. | 23 |
And it came to pass, after the days of his office were accomplished, he departed to his own house.
| طولی نکشید که همسرش الیزابت باردار شد. او برای مدت پنج ماه گوشه‌نشینی اختیار کرد و می‌گفت: | 24 |
And after those days, Elizabeth his wife conceived, and hid herself five months, saying:
| «سرانجام خداوند بر من نظر لطف انداخت و کاری کرد که دیگر در میان مردم شرمگین نباشم!» | 25 |
Thus hath the Lord dealt with me in the days wherein he hath had regard to take away my reproach among men.
| در ششمین ماه بارداری الیزابت، خدا فرشته خود جبرائیل را به ناصره، یکی از شهرهای ایالت جلیل فرستاد، | 26 |
And in the sixth month, the angel Gabriel was sent from God into a city of Galilee, called Nazareth,
| تا نزد دختری به نام مریم برود. مریم نامزدی داشت به نام یوسف، از نسل داوود پادشاه. | 27 |
To a virgin espoused to a man whose name was Joseph, of the house of David; and the virgin’s name was Mary.
| جبرائیل بر مریم ظاهر شد و گفت: «درود بر تو، که بسیار مورد لطف هستی! خداوند با توست!» | 28 |
And the angel being come in, said unto her: Hail, full of grace, the Lord is with thee: blessed art thou among women.
| مریم از این سخنان پریشان و متحیّر شد، و نمی‌دانست این چه نوع تحیّتی می‌تواند باشد. | 29 |
Who having heard, was troubled at his saying, and thought with herself what manner of salutation this should be.
| فرشته به او گفت: «ای مریم، نترس! زیرا خدا بر تو نظر لطف انداخته است! | 30 |
And the angel said to her: Fear not, Mary, for thou hast found grace with God.
| تو به‌زودی باردار شده، پسری به دنیا خواهی آورد و نامش را عیسی خواهی نهاد. | 31 |
Behold thou shalt conceive in thy womb, and shalt bring forth a son; and thou shalt call his name Jesus.
| او بسیار بزرگ خواهد بود و پسر خدای متعال نامیده خواهد شد، و خداوند تخت سلطنت جدّش، داوود را به او خواهد سپرد، | 32 |
He shall be great, and shall be called the Son of the most High; and the Lord God shall give unto him the throne of David his father;
| تا برای همیشه بر نسل یعقوب سلطنت کند، سلطنتی که هرگز پایانی نخواهد داشت!» (aiōn g165) | 33 |
and he shall reign in the house of Jacob for ever. And of his kingdom there shall be no end. (aiōn g165)
| مریم از فرشته پرسید: «اما چگونه چنین چیزی امکان دارد؟ دست هیچ مردی هرگز به من نرسیده است!» | 34 |
And Mary said to the angel: How shall this be done, because I know not man?
| فرشته پاسخ داد: «روح‌القدس بر تو خواهد آمد، و قدرت خدای متعال بر تو سایه خواهد افکند. از این رو، آن نوزاد مقدّس بوده، پسر خدا خوانده خواهد شد. | 35 |
And the angel answering, said to her: The Holy Ghost shall come upon thee, and the power of the most High shall overshadow thee. And therefore also the Holy which shall be born of thee shall be called the Son of God.
| بدان که خویشاوند تو، الیزابت نیز شش ماه پیش در سن پیری باردار شده و به‌زودی پسری به دنیا خواهد آورد؛ بله، همان کس که همه او را نازا می‌خواندند. | 36 |
And behold thy cousin Elizabeth, she also hath conceived a son in her old age; and this is the sixth month with her that is called barren:
| زیرا برای خدا هیچ کاری محال نیست!» | 37 |
Because no word shall be impossible with God.
| مریم گفت: «من خدمتگزار خداوند هستم. هر چه دربارۀ من گفتی، همان بشود.» آنگاه فرشته او را ترک گفت. | 38 |
And Mary said: Behold the handmaid of the Lord; be it done to me according to thy word. And the angel departed from her.
| پس از چند روز، مریم تدارک سفر دید و شتابان به کوهستان یهودیه رفت، | 39 |
And Mary rising up in those days, went into the hill country with haste into a city of Juda.
| جایی که زکریا زندگی می‌کرد. مریم وارد خانه شده، به الیزابت سلام کرد. | 40 |
And she entered into the house of Zachary, and saluted Elizabeth.
| به محض اینکه صدای سلام مریم به گوش الیزابت رسید، آن طفل در رحم او به حرکت درآمد. آنگاه الیزابت از روح‌القدس پر شد، | 41 |
And it came to pass, that when Elizabeth heard the salutation of Mary, the infant leaped in her womb. And Elizabeth was filled with the Holy Ghost:
| و با صدای بلند به مریم گفت: «تو در میان زنان خجسته‌ای، و فرزندت نیز خجسته است. | 42 |
And she cried out with a loud voice, and said: Blessed art thou among women, and blessed is the fruit of thy womb.
| چه افتخار بزرگی است برای من، که مادر خداوندم به دیدنم بیاید! | 43 |
And whence is this to me, that the mother of my Lord should come to me?
| وقتی وارد شدی و به من سلام کردی، به محض اینکه صدایت را شنیدم، بچه از شادی در رَحِمِ من به حرکت درآمد! | 44 |
For behold as soon as the voice of thy salutation sounded in my ears, the infant in my womb leaped for joy.
| خوشا به حال تو، زیرا ایمان آوردی که هر چه خدا به تو گفته است، به انجام خواهد رسید!» | 45 |
And blessed art thou that hast believed, because those things shall be accomplished that were spoken to thee by the Lord.
| مریم گفت: «خداوند را با تمام وجود ستایش می‌کنم، | 46 |
And Mary said: My soul doth magnify the Lord.
| و روح من، به سبب نجات‌دهنده‌ام خدا، شاد و مسرور است! | 47 |
And my spirit hath rejoiced in God my Saviour.
| چون او منِ ناچیز را مورد عنایت قرار داده است. از این پس، همهٔ نسلها مرا خوشبخت خواهند خواند، | 48 |
Because he hath regarded the humility of his handmaid; for behold from henceforth all generations shall call me blessed.
| زیرا خدای قادر و قدوس در حق من کارهای بزرگ کرده است. | 49 |
Because he that is mighty, hath done great things to me; and holy is his name.
| «لطف و رحمت او، نسل اندر نسل شامل حال آنانی می‌شود که از او می‌ترسند. | 50 |
And his mercy is from generation unto generations, to them that fear him.
| او دست خود را با قدرت دراز کرده و متکبران را همراه نقشه‌هایشان پراکنده ساخته است. | 51 |
He hath shewed might in his arm: he hath scattered the proud in the conceit of their heart.
| سلاطین را از تخت به زیر کشیده و فروتنان را سربلند کرده است. | 52 |
He hath put down the mighty from their seat, and hath exalted the humble.
| گرسنگان را با نعمتهای خود سیر کرده، اما ثروتمندان را تهی دست روانه نموده است. | 53 |
He hath filled the hungry with good things; and the rich he hath sent empty away.
| او رحمت خود را به یاد آورده، و خادم خویش اسرائیل را یاری داده است. | 54 |
He hath received Israel his servant, being mindful of his mercy:
| بله، او که وعدهٔ ابدی خود را که به ابراهیم و فرزندانش داده بود، به یاد آورده است.» (aiōn g165) | 55 |
As he spoke to our fathers, to Abraham and to his seed for ever. (aiōn g165)
| مریم حدود سه ماه نزد الیزابت ماند. سپس به خانه خود بازگشت. | 56 |
And Mary abode with her about three months; and she returned to her own house.
| سرانجام، انتظار الیزابت پایان یافت و زمان وضع حملش فرا رسید و پسری به دنیا آورد. | 57 |
Now Elizabeth’s full time of being delivered was come, and she brought forth a son.
| وقتی که همسایگان و بستگان او از این خبر آگاهی یافتند و دیدند که خداوند چه لطف بزرگی در حق او نموده است، نزد او آمده، در شادی‌اش شریک شدند. | 58 |
And her neighbours and kinsfolks heard that the Lord had shewed his great mercy towards her, and they congratulated with her.
| چون نوزاد هشت روزه شد، تمام بستگان و دوستانشان برای مراسم ختنه گرد آمدند و قصد داشتند نام پدرش، زکریا را بر او بگذارند. | 59 |
And it came to pass, that on the eighth day they came to circumcise the child, and they called him by his father’s name Zachary.
| اما الیزابت نپذیرفت و گفت: «نام او یحیی خواهد بود.» | 60 |
And his mother answering, said: Not so; but he shall be called John.
| گفتند: «اما در خانواده تو، کسی چنین نامی نداشته است.» | 61 |
And they said to her: There is none of thy kindred that is called by this name.
| پس با اشاره، از پدر نوزاد پرسیدند که می‌خواهد نام او را چه بگذارد. | 62 |
And they made signs to his father, how he would have him called.
| زکریا با اشاره، تخته‌ای خواست و در برابر چشمان حیرت‌زدهٔ همه نوشت: «نامش یحیی است!» | 63 |
And demanding a writing table, he wrote, saying: John is his name. And they all wondered.
| در همان لحظه زبانش باز شد و قدرت سخن گفتن را بازیافت و به شکرگزاری خدا پرداخت. | 64 |
And immediately his mouth was opened, and his tongue loosed, and he spoke, blessing God.
| همسایگان با دیدن تمام این وقایع بسیار متعجب شدند، و خبر این ماجرا در سراسر کوهستان یهودیه پخش شد. | 65 |
And fear came upon all their neighbours; and all these things were noised abroad over all the hill country of Judea.
| هر که این خبر را می‌شنید، به فکر فرو می‌رفت و از خود می‌پرسید: «این طفل، در آینده چه خواهد شد؟»، زیرا همه می‌دیدند که او مورد توجه خاص خداوند قرار دارد. | 66 |
And all they that had heard them laid them up in their heart, saying: What an one, think ye, shall this child be? For the hand of the Lord was with him.
| آنگاه پدرش زکریا، از روح‌القدس پر شد و نبوّت کرده، چنین گفت: | 67 |
And Zachary his father was filled with the Holy Ghost; and he prophesied, saying:
| «خداوند، خدای اسرائیل را سپاس باد، زیرا به یاری قوم خود شتافته و ایشان را رهایی بخشیده است. | 68 |
Blessed be the Lord God of Israel; because he hath visited and wrought the redemption of his people:
| او به‌زودی برای ما نجات‌دهنده‌ای قدرتمند از نسل داوود خواهد فرستاد؛ | 69 |
And hath raised up an horn of salvation to us, in the house of David his servant:
| چنانکه از دیرباز، از زبان انبیای مقدّس خود وعده می‌داد (aiōn g165) | 70 |
As he spoke by the mouth of his holy prophets, who are from the beginning: (aiōn g165)
| که شخصی را خواهد فرستاد تا ما را از چنگ دشمنانمان و از دست همه آنانی که از ما نفرت دارند، رهایی بخشد. | 71 |
Salvation from our enemies, and from the hand of all that hate us:
| «او نسبت به نیاکان ما، رحیم و مهربان بوده است. بله، او عهد و پیمان مقدّس خود را به یاد آورده است، | 72 |
To perform mercy to our fathers, and to remember his holy testament,
| همان عهدی را که با سوگند با جدّ ما، ابراهیم بست، | 73 |
The oath, which he swore to Abraham our father, that he would grant to us,
| که ما را از دست دشمنانمان رهایی بخشد تا بتوانیم بدون ترس و واهمه او را عبادت کنیم | 74 |
That being delivered from the hand of our enemies, we may serve him without fear,
| و تمام روزهای عمر خود را در حضور او با پاکی و عدالت بگذرانیم. | 75 |
In holiness and justice before him, all our days.
| «و تو ای فرزند من، نبی خدای متعال نامیده خواهی شد، زیرا پیشاپیش خداوند حرکت خواهی کرد تا راه او را آماده نمایی، | 76 |
And thou, child, shalt be called the prophet of the Highest: for thou shalt go before the face of the Lord to prepare his ways:
| و قوم او را آگاه سازی که با آمرزش گناهانشان نجات خواهند یافت. | 77 |
To give knowledge of salvation to his people, unto the remission of their sins:
| اینها، همه به سبب رحمت و شفقت بی‌پایان خدای ماست. به‌زودی سپیده صبح از افق آسمان بر ما طلوع خواهد کرد | 78 |
Through the bowels of the mercy of our God, in which the Orient from on high hath visited us:
| تا بر کسانی که در تاریکی و سایۀ مرگ ساکن هستند، بتابد و همهٔ ما را به سوی آرامش و صلح و صفا هدایت نماید.» | 79 |
To enlighten them that sit in darkness, and in the shadow of death: to direct our feet into the way of peace.
| آن کودک رشد می‌کرد و در روح، نیرومند می‌شد. او در بیابانها به سر می‌بُرد، تا روزی فرا رسید که می‌بایست خدمت خود را به‌طور علنی در میان قوم اسرائیل آغاز کند. | 80 |
And the child grew, and was strengthened in spirit; and was in the deserts until the day of his manifestation to Israel.
