امثال 31

۱ 1 کلام لموئیل پادشاه، پیغامی که مادرش به او تعلیم داد.

Misemo ya Mfalme Lemueli, usia wa mama yake aliyomfundisha:

۲ 2 چه گویم‌ای پسر من، چه گویم‌ای پسر رحم من! و چه گویم‌ای پسر نذرهای من!

“Ee mwanangu, ee mwana wa tumbo langu, ee mwana wa nadhiri zangu,

۳ 3 قوت خود را به زنان مده، و نه طریقهای خویش را به آنچه باعث هلاکت پادشاهان است.

Usitumie nguvu zako kwa wanawake, uhodari wako kwa wale wanaowaharibu wafalme.

۴ 4 پادشاهان را نمی شاید‌ای لموئیل، پادشاهان را نمی شاید که شراب بنوشند، و نه امیران را که مسکرات را بخواهند.

“Ee Lemueli, haifai wafalme, haifai wafalme kunywa mvinyo, haifai watawala kutamani sana kileo,

۵ 5 مبادا بنوشند و فرایض را فراموش کنند، وداوری جمیع ذلیلان را منحرف سازند.

wasije wakanywa na kusahau vile sheria inavyoamuru na kuwanyima haki zao wote walioonewa.

۶ 6 مسکرات را به آنانی که مشرف به هلاکتندبده. و شراب را به تلخ جانان،

Wape kileo wale wanaoangamia, mvinyo wale walio na uchungu,

۷ 7 تا بنوشند و فقر خود را فراموش کنند، ومشقت خویش را دیگر بیاد نیاورند.

Wanywe na kusahau umaskini wao na wasikumbuke taabu yao tena.

۸ 8 دهان خود را برای گنگان باز کن، و برای دادرسی جمیع بیچارگان.

“Sema kwa ajili ya wale wasioweza kujisemea, kwa ajili ya haki za wote walioachwa ukiwa.

۹ 9 دهان خود را باز کرده، به انصاف داوری نما، و فقیر و مسکین را دادرسی فرما.

Sema na uamue kwa haki, tetea haki za maskini na wahitaji.”

۱۰ 10 زن صالحه را کیست که پیدا تواند کرد؟ قیمت او از لعلها گرانتر است.

Mke mwenye sifa nzuri, ni nani awezaye kumpata? Yeye ni wa thamani sana kuliko marijani.

۱۱ 11 دل شوهرش بر او اعتماد دارد، و محتاج منفعت نخواهد بود.

Mume wake anamwamini kikamilifu wala hakosi kitu chochote cha thamani.

۱۲ 12 برایش تمامی روزهای عمر خود، خوبی خواهد کرد و نه بدی.

Humtendea mumewe mema, wala si mabaya, siku zote za maisha yake.

۱۳ 13 پشم و کتان را می‌جوید. و به‌دستهای خودبا رغبت کار می‌کند.

Huchagua sufu na kitani naye hufanya kazi kwa mikono yenye bidii.

۱۴ 14 او مثل کشتیهای تجار است، که خوراک خود را از دور می‌آورد.

Yeye ni kama meli za biashara akileta chakula chake kutoka mbali.

۱۵ 15 وقتی که هنوز شب است برمی خیزد، و به اهل خانه‌اش خوراک و به کنیزانش حصه ایشان را می دهد.

Yeye huamka kungali bado giza huwapa jamaa yake chakula na mafungu kwa watumishi wake wa kike.

۱۶ 16 درباره مزرعه فکر کرده، آن را می‌خرد، و ازکسب دستهای خود تاکستان غرس می‌نماید.

Huangalia shamba na kulinunua, kutokana na mapato yake hupanda shamba la mizabibu.

۱۷ 17 کمر خود را با قوت می‌بندد، و بازوهای خویش را قوی می‌سازد.

Hufanya kazi zake kwa nguvu, mikono yake ina nguvu kwa ajili ya kazi zake.

۱۸ 18 تجارت خود را می‌بیند که نیکو است، وچراغش در شب خاموش نمی شود.

Huona kwamba biashara yake ina faida, wala taa yake haizimiki usiku.

۱۹ 19 دستهای خود را به دوک دراز می‌کند، وانگشتهایش چرخ را می‌گیرد.

Huweka mikono yake kwenye pia, navyo vidole vyake hushikilia kijiti chenye uzi.

۲۰ 20 کفهای خود را برای فقیران مبسوطمی سازد، و دستهای خویش را برای مسکینان دراز می‌نماید.

Huwanyooshea maskini mikono yake na kuwakunjulia wahitaji vitanga vyake.

۲۱ 21 به جهت اهل خانه‌اش از برف نمی ترسد، زیرا که جمیع اهل خانه او به اطلس ملبس هستند.

Theluji ishukapo, hana hofu kwa ajili ya watu wa nyumbani mwake, kwa maana wote wamevikwa nguo za kutia joto.

۲۲ 22 برای خود اسبابهای زینت می‌سازد. لباسش از کتان نازک و ارغوان می‌باشد.

Hutengeneza mazulia ya urembo ya kufunika kitanda chake, yeye huvaa kitani safi na urujuani.

۲۳ 23 شوهرش در دربارها معروف می‌باشد، و در میان مشایخ ولایت می‌نشیند.

Mume wake anaheshimiwa kwenye lango la mji, aketipo miongoni mwa wazee wa nchi.

۲۴ 24 جامه های کتان ساخته آنها را می‌فروشد، وکمربندها به تاجران می‌دهد.

Hutengeneza mavazi ya kitani na kuyauza, naye huwauzia wafanyabiashara mishipi.

۲۵ 25 قوت و عزت، لباس او است، و درباره وقت آینده می‌خندد.

Amevikwa nguvu na heshima, anaweza kucheka bila kuwa na hofu kwa siku zijazo.

۲۶ 26 دهان خود را به حکمت می‌گشاید، و تعلیم محبت‌آمیز بر زبان وی است.

Huzungumza kwa hekima na mafundisho ya kuaminika yapo ulimini mwake.

۲۷ 27 به رفتار اهل خانه خود متوجه می‌شود، وخوراک کاهلی نمی خورد.

Huangalia mambo ya nyumbani mwake wala hali chakula cha uvivu.

۲۸ 28 پسرانش برخاسته، او را خوشحال می‌گویند، و شوهرش نیز او را می‌ستاید.

Watoto wake huamka na kumwita aliyebarikiwa, mumewe pia humsifu, akisema:

۲۹ 29 دختران بسیار اعمال صالحه نمودند، اما توبر جمیع ایشان برتری داری.

“Wanawake wengi hufanya vitu vyenye sifa nzuri, lakini wewe umewapita wote.”

۳۰ 30 جمال، فریبنده و زیبایی، باطل است، اما زنی که از خداوند می‌ترسد ممدوح خواهدشد.

Kujipamba ili kuvutia ni udanganyifu na uzuri unapita upesi, bali mwanamke anayemcha Bwana atasifiwa.

۳۱ 31 وی را از ثمره دستهایش بدهید و اعمالش او را نزد دروازه‌ها بستاید.

Mpe thawabu anayostahili, nazo kazi zake na zimletee sifa kwenye lango la mji.