امثال 29

۱ 1 کسی‌که بعد از تنبیه بسیار گردنکشی می کند، ناگهان منکسر خواهد شد وعلاجی نخواهد بود.

A man who remains stiff-necked after much reproof will suddenly be shattered beyond recovery.

۲ 2 چون عادلان افزوده گردند قوم شادی می‌کنند، اما چون شریران تسلط یابند مردم ناله می‌نمایند.

When the righteous flourish, the people rejoice, but when the wicked rule, the people groan.

۳ 3 کسی‌که حکمت را دوست دارد پدر خویش را مسرور می‌سازد، اما کسی‌که با فاحشه هامعاشرت کند اموال را تلف می‌نماید.

A man who loves wisdom brings joy to his father, but a companion of prostitutes squanders his wealth.

۴ 4 پادشاه ولایت را به انصاف پایدار می‌کند، امامرد رشوه خوار آن را ویران می‌سازد.

By justice a king brings stability to the land, but a man who exacts tribute demolishes it.

۵ 5 شخصی که همسایه خود را چاپلوسی می‌کند دام برای پایهایش می‌گستراند.

A man who flatters his neighbor spreads a net for his feet.

۶ 6 در معصیت مرد شریر دامی است، اما عادل ترنم و شادی خواهد نمود.

An evil man is caught by his own sin, but a righteous one sings and rejoices.

۷ 7 مرد عادل دعوی فقیر را درک می‌کند، اماشریر برای دانستن آن فهم ندارد.

The righteous consider the cause of the poor, but the wicked have no regard for such concerns.

۸ 8 استهزاکنندگان شهر را به آشوب می‌آورند، اما حکیمان خشم را فرومی نشانند.

Mockers inflame a city, but the wise turn away anger.

۹ 9 اگر مرد حکیم با احمق دعوی دارد، خواه غضبناک شود خواه بخندد او را راحت نخواهد بود.

If a wise man goes to court with a fool, there will be raving and laughing with no resolution.

۱۰ 10 مردان خون ریز از مرد کامل نفرت دارند، اما راستان سلامتی جان او را طالبند.

Men of bloodshed hate a blameless man, but the upright care for his life.

۱۱ 11 احمق تمامی خشم خود را ظاهر می‌سازد، اما مرد حکیم به تاخیر آن را فرومی نشاند.

A fool vents all his anger, but a wise man holds it back.

۱۲ 12 حاکمی که به سخنان دروغ گوش گیرد، جمیع خادمانش شریر خواهند شد.

If a ruler listens to lies, all his officials will be wicked.

۱۳ 13 فقیر و ظالم با هم جمع خواهند شد، وخداوند چشمان هر دوی ایشان را روشن خواهدساخت.

The poor man and the oppressor have this in common: The LORD gives light to the eyes of both.

۱۴ 14 پادشاهی که مسکینان را به راستی داوری نماید، کرسی وی تا به ابد پایدار خواهد ماند.

A king who judges the poor with fairness— his throne will be established forever.

۱۵ 15 چوب و تنبیه، حکمت می‌بخشد، اماپسری که بی‌لگام باشد، مادر خود را خجل خواهد ساخت.

A rod of correction imparts wisdom, but a child left to himself disgraces his mother.

۱۶ 16 چون شریران افزوده شوند تقصیر زیاده می‌گردد، اما عادلان، افتادن ایشان را خواهند دید.

When the wicked thrive, rebellion increases; but the righteous will see their downfall.

۱۷ 17 پسر خود را تادیب نما که تو را راحت خواهد رسانید، و به‌جان تو لذات خواهدبخشید.

Discipline your son, and he will give you rest; he will bring delight to your soul.

۱۸ 18 جایی که رویا نیست قوم گردنکش می‌شوند، اما خوشابحال کسی‌که شریعت را نگاه می‌دارد.

Where there is no vision, the people cast off restraint; but blessed is he who keeps the Law.

۱۹ 19 خادم، محض سخن متنبه نمی شود، زیرااگر‌چه بفهمد اجابت نمی نماید.

A servant cannot be corrected by words alone; though he understands, he will not respond.

۲۰ 20 آیا کسی را می‌بینی که در سخن‌گفتن عجول است، امید بر احمق زیاده است از امید براو.

Do you see a man who speaks in haste? There is more hope for a fool than for him.

۲۱ 21 هر‌که خادم خود را از طفولیت به نازمی پرورد، آخر پسر او خواهد شد.

A servant pampered from his youth will bring grief in the end.

۲۲ 22 مرد تندخو نزاع برمی انگیزاند، و شخص کج خلق در تقصیر می‌افزاید.

An angry man stirs up dissension, and a hot-tempered man abounds in transgression.

۲۳ 23 تکبر شخص او را پست می‌کند، اما مردحلیم دل، به جلال خواهد رسید.

A man’s pride will bring him low, but a humble spirit will obtain honor.

۲۴ 24 هر‌که با دزد معاشرت کند خویشتن رادشمن دارد، زیرا که لعنت می‌شنود و اعتراف نمی نماید.

A partner to a thief hates his own soul; he receives the oath, but does not testify.

۲۵ 25 ترس از انسان دام می‌گستراند، اما هر‌که برخداوند توکل نماید سرافراز خواهد شد.

The fear of man is a snare, but whoever trusts in the LORD is set securely on high.

۲۶ 26 بسیاری لطف حاکم را می‌طلبند، اماداوری انسان از جانب خداوند است.

Many seek the ruler’s favor, but a man receives justice from the LORD.

۲۷ 27 مرد ظالم نزد عادلان مکروه است، و هر‌که در طریق، مستقیم است نزد شریران مکروه می‌باشد.

An unjust man is detestable to the righteous, and one whose way is upright is detestable to the wicked.